Süveyş Kanalı Akdeniz’i bozdu
Güncelleme Tarihi:
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi yönetimi, Süveyş Kanalı’nı genişletip ikinci bir kanal açmak için çalışmalara hız verirken New York Times gazetesinde ilk kanalın Akdeniz’in ekolojik dengesini nasıl olumsuz etkilediğine dair bir makale yayınlandı.
CUMHURBAŞKANI Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Kanal İstanbul sözümüzü unutmadık’ sözleriyle yeniden gündeme getirdiği Karadeniz’i Marmara’ya bağlayacak su yoluyla ilgili tartışma sürerken, benzer bir mesele Mısır’da gündemde. Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah el-Sisi’nin Süveyş Kanalı’nı genişletme projesinin Akdeniz’de ekolojik açıdan büyük sorunlara yol açmasından endişe ediliyor. New York Times gazetesinin Biological Invasions (Biyolojik İstilalar) adlı araştırma dergisine dayanarak yayımladığı makalede de bu konuya yer verildi. Var olan kanala paralel yeni bir su yolunun inşa edilmesini ve mevcut kanalın genişletilmesini öngören Sisi’nin projesi, Kızıldeniz’den Akdeniz’e istilacı deniz canlılarını taşıyan Süveyş Kanalı’ndan daha fazla ‘istilacı’ geçişine neden olacak. İsrail’deki Okyanus Bilimi Ulusal Enstitüsü’nden Bella S. Galil, “Rus ruleti oynuyoruz ve söz konusu olan bir körfez ya da nehir değil, Akdeniz’in tamamı” diyerek durumun ciddiyetini vurguluyor. New York Times gazetesinde yayılanan makalede kanalın açılmasından sonra Akdeniz’e geçen ve çevreye zarar veren canlı türlerinden örnekler var.
Bunlardan biri göçmen denizanası. Asıl yaşam bölgesi Kızıldeniz olan bu deniz türü, Akdeniz’de giderek yayılıyor. Göçmen denizanalarının toplandığı bölgelerde balıkçılık yapmak mümkün olmadığı gibi bu canlı, dikenimsi dokunaçlarıyla insanların yaz tatillerini zehir ediyor.
Akdeniz’in ekosistemini tahrip eden bir diğer Kızıldeniz kökenli canlı türü balon balığı da yerel türleri yiyor. İlk kez Gökova Körfezi’nde 2003 yılında görülen balon balığından en çok balıkçılar şikayetçi. Türkiye, Mısır, Yunanistan, Lübnan ve İsrail’de balon balığını yediği için zehirlenen kişilerin olduğu biliniyor.
Kızıldeniz’den Akdeniz’e gelen bir diğer davetsiz misafir ise deniz kedisi. Bu balık türünün yosunları yok ederek, birçok canlının yaşam ortamını ve dolaylı olarak Akdeniz’in besin zinciri halkalarını çökerttiği biliniyor.
Nasıl önlem alınabilir?
New York Times, kanal çalışmalarına rağmen Kızıldeniz’den Akdeniz’e istilacı canlı akışını durdurmak için alınabilecek önlemlere de yer verdi. Buna göre suda türbülans oluşturup Kızıldeniz’den gelen türlerin geçmesini önleyen hava perdeleri kurulabilir.
Bir başka yol olarak düşük frekanstaki ses dalgalarıyla istenmeyen türlerin kanaldan uzak tutulabileceği sunulsa da gürültülü gemi trafiğinde bunun ne kadar etkili olacağı da tartışmalı.
Süveyş Kanalı’nın 20’nci yüzyılın başında doğal şekilde oluşmuş tuzlu göllerle ayrılmıştı. Canlı geçişini engellemek için benzer görevi yapabilecek tuz oranı yüksek göller oluşturulabilir.
Kanal çevresindeki halk yerinden edildi
Yeni kanala yer açmak için bin 500 ev yıkılırken, binlerce Mısırlı da yerinden edilmiş oldu. Çalışmalar ise son sürat devam ediyor. Projeyi finanse etmek için 8.6 milyar dolarlık bono satışı yapıldı. 140 milyon metreküp kazının yapılması gereken çalışmada şimdiden 60 milyon metreküpten fazla hafriyat gerçekleştirildi.