Sürpriz zirve: Savaşın eşiğinden baş başa görüşmeye

GeçEN yaz aylarında birbirlerine yönelik tehditleri sonrası aralarında nükleer savaş çıkmasından korkulan iki ülkenin, ABD ve Kuzey Kore’nin liderleri iki ay sonra bir araya gelecek. ABD Başkanı Donald Trump ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’un nükleer meseleyi ele almak üzere mayıs ayında yüz yüze bir görüşme gerçekleştireceği açıklandı. Sürpriz duyuru Güney Kore’den geldi.

Önceki gün Beyaz Saray’da Trump’la bir araya gelen Güney Kore Ulusal Güvenlik Danışmanı Chung Eui-Yong, görüşme sonrasında yaptığı açıklamada, “Başkan Trump, kalıcı bir şekilde (Kore Yarımadası’nın) nükleerden arındırılması amacına ulaşmak için mayısta Kim Jong-un ile görüşeceğini söyledi” dedi. Bu açıklamayı Beyaz Saray da doğruladı. Görüşme yeri ve zamanı ise gelecek günlerde belli olacak.

DAVET KİM’DEN GELDİ

Birbirlerine aşağılayıcı isimler takacak kadar ileriye giden iki liderin bir araya gelmesinin yolunu açan süreç Güney Kore’de şubatta düzenlenen kış olimpiyatlarıyla başladı. Güney Kore’deki olimpiyatlara Kim Jong-un’un kız kardeşinin dahil olduğu üst düzey bir heyet gitti. Sonraki süreçte Güney Kore’den Ulusal Güvenlik Danışmanı Chung’un başında olduğu bir heyet de Kuzey Kore’ye giderek, geçen pazartesi Kim Jong-un ile bir araya geldi. Bu, Kim’in 2011’de koltuğa oturduğundan beri Güney Koreli bir heyetle ilk görüşmesiydi. Görüşme olumlu geçti ve Kim, ülkesinin nükleer silahlardan arınmaya hazır olduğu mesajını verdi. Güney Kore, bu mesajları Trump’a taşıdı. Trump, konuya ilişkin tweet’inde “Kim Jong-un, Güney Koreli temsilciler yoluyla nükleersizleşmeden bahsetti, sadece bir dondurma değil. Ayrıca, bu dönem boyunca Kuzey Kore füze testi de yapmayacak. Büyük ilerleme sağlanıyor ama bir anlaşma yapılana kadar yaptırımlar kalacak. Görüşme planlanıyor” diye yazdı. Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Huckabee Sanders, Trump’ın Pyongyang tarafından verilen sözler konusunda somut adım görmeden görüşmeyi yapmayacağını” söyledi.

‘TRUMP’IN PLANI İŞE YARIYOR’

ABD Başkan Yardımcısı Mice Pence, gelişmeyi “Trump’ın Kim rejimini izole etme stratejisi işe yarıyor” diye değerlendirdi ve ABD’nin hiç taviz vermediğini belirtti. Dışişleri Bakanı Rex Tillerson ise görüşmenin Trump’ın ‘şahsi kararı’ olduğunu söyleyerek, bunun bir müzakere değil, görüşme olacağının altını çizdi. Çin lideri, telefonda görüştüğü Trump’a “Kuzey Kore nükleer meselesini siyasi yollardan çözme iradesini takdirle karşıladığını” iletti. Birleşmiş Milletlerler ise olası buluşmayı ‘memnuniyet verici’ olarak değerlendirdi ve destekledi.

BİRBİRLERİNİ TEHDİT ETMİŞLERDİ

Kuzey Kore’ye karşı şimdiye kadar şahin bir yaklaşım sergileyen Trump’ın değişimi şaşırttı. Trump, Twitter’da Kim Jong-un’a yönelik hakarete varan ifadeler kullanmıştı. Trump, Kim Jong-un’a boyunun kısa olmasına atıfla “Küçük Roket Adam” diye isim takmıştı. Kuzey Kore devlet medyası ise Trump’tan “yaşlı deli bir adam” diye bahsetmişti. Trump ise buna cevaben “Neden Kim Jong-un beni ‘yaşlı’ diyerek aşağılıyor. Ben ona hiçbir zaman ‘kısa ve şişko’ demedim. Onun arkadaşı olmak için çok çabalıyorum” diye tweet atmıştı. Başkan Trump, Kuzey Kore’nin ABD’ye yönelik tehditlerine karşı yaptığı açıklamada ise “Kuzey Kore, ABD’ye tehditte bulunmasa iyi olur. Dünyanın hiç görmediği bir ateş ve gazapla karşılaşacaklar” demişti.

TRUMP BİR İLKİ GERÇEKLEŞTİRECEK

1953 yılında Kore Savaşı’nın bitiminden beri ABD ile Kuzey Kore arasında barış anlaşması yapılmadı. İki ülke arasında sadece ateşkes anlaşması var. Bu nedenle teknik olarak ABD ve Kuzey Kore halen savaşta. İki ülkenin liderleri arasında da şimdiye kadar hiçbir görüşme olmadı. Daha önce bir görüşme yapmaya en çok yaklaşan ABD Başkanı Bill Clinton olmuştu. Clinton döneminin sonuna doğru dönemin ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, 2000 yılında Pyongyang’da Kim Jong-un babası dönemin Kuzey Kore lideri Kim Jong-İl ile görüşmüştü. Bu görüşmede Clinton’ın ziyareti konuşulmuştu. Ancak Kim Jong-İl, görüşmeden önce füzelerle ilgili anlaşma yapmayı reddedince plan bozulmuş ve Clinton görüşmekten vazgeçmişti. Şimdiye kadar bir Kuzey Kore lideriyle görüşen en yüksek seviyedeki Amerikalı yetkili Madeleine Albright oldu.