Suriye uçakları zehir yağdırdı: Katliam

SURİYE’de 2013’te başkent Şam’ın Doğu Ghouta bölgesindeki kimyasal saldırı sonrası kitle imha silahlarıyla gerçekleştirilen en büyük katliam dün sabah İdlib vilayetinde Türkiye sınırına 65 km mesafedeki Han Şeyhun ilçesinde yaşandı. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi uçaklarla yapılan katliamda 11’i çocuk en az 58 kişinin hayatını kaybettiğini açıklarken, Suriye geçici hükümeti Sağlık Bakanı Ferras Cundi aralarında çocukların da olduğu 100’den fazla sivilin yaşamını yitirdiğini, 500 sivilin de yaralandığını açıkladı. Muhalifler kimyasal saldırıyı Esad rejimine ait savaş uçaklarının düzenlediğini ifade etti. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de Esad rejiminin olayın başlıca sorumlusu olduğunu açıkladı. BM Güvenlik Konseyi de, Fransa’nın çağrısı üzerine bugün TSİ 17.00’de olağanüstü toplanacak.

SUKHOI UÇAKLARI

Anadolu Ajansı’nın (AA) haberine göre saldırıyı Esad rejimine ait savaş uçaklarının gerçekleştirdiğini açıklayan Cundi şunları söyledi: “Saat 07.15’te İdlib’in güney kırsalında yer alan Han Şeyhun ilçesinin kuzey mahallesini Sukhoi uçakları zehirli gaz taşıyan roketlerle hedef aldı.”

SARİN YA DA KLOR

Saldırıda sarin ya da klor maddesinin kullanılmış olabileceği belirtiliyor. Bazı uzmanlar ise kurbanlardaki belirtilerin ağır olmasından ötürü sarin ihtimalinin daha güçlü olduğunu savunuyor. Saldırı kurbanlarının bazılarının ağızlarının köpürdüğü görüldü. Muhalifler olaydan kısa süre sonra Han Şeyhun’da kimyasal gazdan etkilenenlerin tedavi edildiği bir hastanenin de hava saldırısına hedef olduğunu açıkladı.

RUSYA VE ŞAM’DAN RET

İngiliz Reuters’ın haberine göre Şam yönetiminden askeri bir kaynak, kimyasal silah kullandıkları iddialarını reddetti. Kaynağın açıklamasında, Suriye ordusunun ne geçmişte ne de gelecekte kimyasal silah kullanmadığı ve kullanmayacağı savunuldu. AFP’ye konuşan bir Suriyeli güvenlik kaynağı da, gaz saldırısı haberinin ‘yanlış suçlama’ olduğunu söyledi. Kimyasal saldırı sonrası bölgede bir hastanenin vurulduğu haberleriyle ilgili Rusya Savunma Bakanlığı da, Rus savaş uçaklarının dün Han Şeyhun bölgesinde herhangi bir saldırı düzenlemediğini açıkladı. Han Şeyhun bölgesindeki muhaliflerin talebi üzerine Hatay’dan 30 ambulans İdlib’e gönderildi, bazı yaralılar ise Türkiye’ye getirildi.

SARİN GAZI NASIL ETKİLİ OLUYOR

1938’de bulunan Sarin gazı, aşırı zehirli bir kimyasal olarak biliniyor ve sinir sistemini bozarak felç ediyor. Maruz kalan kişilerde burun akması, göğsün sıkışması, nefes almada güçlük, adalelerin kasılması, kusma, çırpınma, koma, nefesin kesilmesi gibi belirtiler gözleniyor. Kimsayal Silahlar Konvansiyonu 1993’te sarini yasakladı.

DÜNYADAN BÜYÜK TEPKİ

İDLİB’deki kimyasal saldırıyla ilgili Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Marc Ayrault, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BGMK) olağanüstü toplanması çağrısında bulundu. BMGK, Fransa’nın çağrısı üzerine bugün TSİ 17.00’de toplanacak. BM Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu saldırıyı kınarken, kimyasal silah kullanılmış ise savaş suçu işlendiğini ve saldırıyla ilgili soruşturma başlatıldığını duyurdu. Saldırının baş sorumlusunun Beşar Esad olduğunu söyleyen AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, “Açıkça rejimin birincil sorumluluğu var. Çünkü rejim halkını korumakla yükümlü” dedi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, saldırının “kabul edilemez” olduğu belirtilerek, Barack Obama yönetimine göndermede bulunuldu. Beyaz Saray Sözcüsü Sean Spicer, “Barack Obama 2012 yılında kimyasal silah kullanımına ilişkin bir kırmızı çizgisinin olduğunu söyledi ve ardından hiçbir şey yapmadı. ABD, bu kabul edilemez saldırıyı kınama noktasında tüm dünyadaki müttefikleriyle bir arada durmaktadır” dedi. İngiltere Başbakanı Theresa May, saldırının Esad tarafından yapıldığının kanıtlanması durumunda, bunun rejimin barbarlığının yeni bir kanıtı olacağını söyledi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da genel bir çağrı yaparak Suriye’nin kimyasal silahlardan arındırılması gerektiğini bildirdi. Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü de (OPWC) saldırıyı incelediklerini açıkladı.

 SURİYE İÇ SAVAŞINDA KİMYASAL SİLAHLAR

- Dönemin ABD Başkanı Obama, 2012 yılında kimyasal silahların Suriye’de kullanılmasını ‘kırmızı çizgi’ ilan etmişti. 

- 21 Ağustos 2013’te Şam’ın Doğu Ghouta bölgesinde gerçekleştirilen kimyasal saldırılarda ABD istihbarat kuruluşları olaydan Şam yönetimini sorumlu tutup, 426’sı çocuk 1429 kişinin hayatını kaybettiğini açıklamıştı. Rejim saldırıyı düzenlemediğini savunmuştu. 

- 14 Eylül 2013’te ABD ve Rusya, rejimin kimyasal silah stoğunun 2014 ortasına kadar imhası konusunda anlaştı. İki gün sonra ise BM, Doğu Ghouta’da sarin gazı kullanıldığını açıklandı.

- BMGK, 2015’te Suriye genelinde klor gazı saldırılarının soruşturulması yönünde karar aldı. 

- 21 Ekim 2016’da BM liderliğindeki Müşterek Soruşturma Mekanizması, iddia edilen 9 kimyasal saldırıdan 3’ünden rejim, birinden DEAŞ’ın sorumlu olabileceğini açıkladı. 28 Şubat 2017’de Çin ve Rusya, Şam’a kimyasal silah kullanımından ötürü yaptırımlar öngören BMGK karar tasarısını veto etti.