Sudan'da darbeci cunta: ‘Beşir’i teslim etmeyeceğiz’
Güncelleme Tarihi:
Sudan’da önceki sabah yönetime el koyan Askeri Geçiş Konseyi’nin lideri Avad bin Avf dün akşam istifa ettiğini açıkladı. Konsey istifa kararından önce yaptığı açıklamada, Darfur’daki savaş suçlarından ötürü yargılanmasının talep edildiği devrik Devlet Başkanı Ömer el Beşir’i Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne teslim etmeyeceklerini açıklamıştı.
EKMEK fiyatlarına yapılan zamların protestoları alevlendirdiği doğu Afrika ülkesi Sudan’da önceki gün ordunun darbe ile 30 yıldır iktidarda olan Sudan Devlet Başkanı Ömer el Beşir’i iktidardan indirmesinin ardından ülkedeki siyasi deprem sürüyor. El Beşir iktidarını deviren Askeri Geçiş Konseyi Başkanı Avad bin Avf, darbedeb 24 saat sonra istifa ettiğini açıkladı. Devlet televizyonundan dün akşam açıklamalarda bulunan Avad bin Avf, kendi isteğiyle görevinden ayrıldığını duyurdu. İstifa kararının ardından yapılan yorumlarda, Avad bin Avf’ın ordudaki dinci kampa yakın olduğu, bu kararın laiklerin zaferi olduğu şeklinde değerlendirildi. Orgeneral Abdulfettah el Burhan Sudan Askeri Geçiş Konseyi’nin yeni başkanı oldu. Konseyin başkan yardımcısı Orgeneral Kemal Abdulmaruf da görevinden alındı.
İstifa kararından önce yaşanan gelişmelerde, Askeri Geçiş Konseyi’nden General Omar Zain al-Abidin, “Ufkun tıkandığını hissettik, bu nedenle rejimin buna kayıtsız kalmasının ardından değişiklik yapmaya karar verdik. Önceliğimiz, ülkedeki güvenlik ve istikrardır. İktidarda kalma derdimiz yok. Göstericiler için geldik ve kaosun çıkmasına izin vermeyeceğiz. Göstericiler korumamız altındadır. Ancak başkalarının özgürlüğünün ihlal edilmesine izin vermeyeceğiz. ABD yaptırımlarını kırmak için çalışacağız” açıklamasından bulundu.
Askeri Geçiş Konseyi’ne liderlik eden Ömer el Beşir’in yardımcısı Avad bin Avf istifa ettiğini duyurdu.
‘DİYALOG BAŞLATACAĞIZ’
General Omar Zain al-Abidin sözlerine şöyle devam etti: “Ülkeyi krizden çıkarmak için diyalog başlatacağız. 2 yıllık geçiş süreci, özellikle siyasi güçlerle görüşme üzerine olacak. İktidarı, seçilen hükümete devredeceğiz. Savunma bakanı silahlı kuvvetlerden olacak, içişleri bakanını konsey belirleyecek. Darbeci değiliz halka ihanet etmeyeceğiz. İktidar partisi liderlerinin tutuklandığı haberleri doğru. Halk, iktidarın tarafımızca devralınmasını talep etti. İktidar için biz koşmadık, Beşir’in partisinin bir parçası değiliz.”
‘ONU BİZ YARGILAYABİLİRİZ’
“(Devrik) Cumhurbaşkanı Ömer el Beşir gözetimimiz altında. Ömer el Beşir’i biz yargılayabiliriz. Onu, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) teslim etmeyeceğiz” denildi. Lahey’de bulunan Uluslararası Ceza Mahkemesi, Darfur bölgesinde 2003’te başlayan iç savaşta 300 bin Darfurlu’nun ölümünden sorumlu tutulan devrik devlet başkanı el Beşir hakkında 2009’da yakalama kararı çıkartmıştı. 75 yaşındaki Ömer el Beşir de 1989 yılında askeri darbe ile iktidara gelmişti. Öte yandan, göstericiler, iktidarın da derhal sivillere devredilmesi çağrısını yaptı.
BİLGİ NOTU
Askeri müdahale sonrası ordudan yapılan yazılı açıklamada, halktan, güvenlik gerekçesiyle 22.00-04.00 saatlerinde sokağa çıkma yasağına uymaları istenmişti. Sudan Savunma Bakanı Avad bin Avf, önceki gün yaptığı konuşmada, 2 yıllık geçiş döneminin başladığını duyurmuştu. Askeri Geçiş Konseyi’nin başına getirilen Bin Avf, ayrıca 3 aylık olağanüstü hal (OHAL) ilan edildiğini de eklemişti.
WSJ: ARAP BAHARI’NIN ARTÇILARI YAŞANIYOR
Amerikan Wall Street Journal (WSJ) gazetesi kuzey Afrika’da yaşanan iktidar değişimlerinin 2011’deki Arap Baharı’nın artçı sarsıntıları olduğunu yazdı. Cezayir’de Abdulaziz Buteflika’nın 20, Sudan’da Ömer el Beşir’in 30 yıllık iktidarlarının ardından protestolara ilaveten ordunun doğrudan müdahale veya yönlendirmesi ile sona erdirildiğine dikkat çeken gazete bu iki ülkedeki sürecin 2011’i andırdığını yazdı. WSJ, bununla birlikte yalnızca Arap Baharı’nın başladığı Tunus’un demokrasiye dönüştüğünü diğer ülkelerde ise ya iç savaş ya da otoriter yönetimlerin geri geldiğini belirtti. WSJ’ye konuşan İngiliz Chatham House düşünce kuruluşu uzmanlarından Lina Khatib, “Libya, Suriye ve Yemen halklarının 2011 sonrasında ağır bedel ödemelerine karşın insanların diktatörlüklerden memnun olmadığını Cezayir ve Sudan gösterdi. Bedelin ne kadar yüksek olduğunu bilseler de yine de isyan edecekler” dedi.
TEPKİLER
ABD yönetiminden Sudan’daki gelişmelere ilişkin yapılan ilk değerlendirmede, bunun Sudan için tarihi bir an olduğu, barışçıl ve demokratik Sudan’ın desteklendiği ifade edilerek, “Sudan halkı, kendisini kimin yöneteceğini kendi belirlemelidir” ifadesi kullanıldı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus, ABD hükümetinin Sudan’da demokratik geçiş konusunda destek vermek için ileriki günlerde hükümet yetkilileri ve bu ülkedeki çeşitli paydaşlarla görüşeceğini açıkladı.
AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Sudan’da halkın değişim talebinin askeri konsey tarafından karşılanamayacağını, yönetimin sivil hükümete devredilmesi ve bu süreçte taraflara itidal çağrısında bulundu.
Afrika Birliği, Sudan’ın karşılaştığı zorluklara uygun cevabın ordunun yönetimi devralması olmadığını vurguladı. Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Musa Faki Muhammed, anayasaya aykırı şekilde yapılan iktidar değişimlerini kınayan ve birlik tarafından 2000’de kabul edilen Lome Deklarasyonu’nu hatırlattı.