Sudan karıştı

SUDAN’da 30 yıllık Ömer el-Beşir dönemini bitiren 2019’daki askeri müdahale ile kurulan geçiş hükümeti, bir başka askeri müdahale ile yıkıldı. Ülkede dün erken saatlerde önce internet ve telefon bağlantısı kesildi, ardından silahlı kuvvetlerin yönetime el koyduğu ve geçiş hükümetinin sivil üyelerini tutukladığı duyuruldu. Tutuklanan isimler arasında darbeye destek açıklaması yapmayan Başbakan Abdullah Hamduk da bulunuyor.

OHAL İLAN EDİLDİ

Darbe sonrası kameralar karşısına geçen Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, olağanüstü hal ilan (OHAL) edildiğini duyurdu. Burhan, mevcut hükümetin feshedildiğini, genel seçimlerin Temmuz 2023’te yapılacağını ve bu tarihe kadar ülkeyi yeni bir hükümetin idare edeceğini söyledi. Ülkedeki 18 eyaletin valilerinin görevden alındığını, ayrıca Yolsuzlukla Mücadele Komitesi’nin çalışmalarının durdurulduğunu da bildiren Burhan, tüm uluslararası anlaşmaların ise aynen geçerli kalacağını kaydetti.

PROTESTO BAŞLADI

Tutuklanıp bilinmeyen bir yere götürülmeden hemen önce Hamduk, halkı sokağa çıkmaya ve darbeye “barışçıl” şekilde karşı koymaya çağırmıştı. Asker, başkent Hartum’da radyo ve televizyon merkezlerini basarak çok sayıda çalışanı gözaltına aldı. Askeri protesto etmek üzere sokağa çıkan halk lastik yaktı, sivil hükümet lehine slogan attı. Hastane kaynaklarına göre ordu, göstericilere gerçek mermi ile müdahale etti. 3 kişi hayatını kaybetti, en az 80 kişi yaralandı. Bu arada Sudanlı bankacılar ve doktorlardan oluşan meslek örgütleri sivil itaatsizlik kampanyası başlattı.

GEÇEN AY DARBE GİRİŞİMİ OLMUŞTU

Ülkede 21 Eylül’de bir grup asker darbe teşebbüsünde bulunmuş, eski Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir’e yakın kişilerce gerçekleştirildiği belirtilen girişim, ordu ve emniyet güçleri tarafından engellenmişti. Bu darbe teşebbüsünün ardından geçen perşembe on binlerce kişi, asker yanlısı protesto gösterileri düzenlemişti.

DÜNYADAN TEPKİLER

Sudan’daki darbeye dünyadan hızlı tepki geldi. Öne çıkan açıklamalar şöyle:

Türkiye: “Haberleri derin endişeyle karşılıyoruz. Sudan’da tüm taraflarca Anayasal Bildiri kapsamındaki taahhütlere bağlı kalınması ve geçiş sürecinin sekteye uğratılmaması yönündeki güçlü beklentimizi vurguluyoruz.”

ABD Dışişleri Bakanlığı, sivil hükümetin bir an önce tekrar kurulması çağrısında bulunarak Sudan’a yapılan 700 milyon dolarlık yardımın askıya alındığını duyurdu.

BM, “Hukuka aykırı olarak gözaltına alınan kişiler derhal serbest bırakılmalı” çağrısında bulunarak Güvenlik Konseyi’nin olağanüstü toplanacağını açıkladı.

Avrupa Birliği: “Sivil liderler derhal serbest bırakılmalı. Ülkede şiddet ve kan dökülmesinden kaçınılmalı.”