Oluşturulma Tarihi: Haziran 01, 2007 00:00
ABD’nin Darfur’da soykırım ile suçladığı Sudan Hükümeti’ne yeni yaptırım kararı alması bu ülkenin tepkisini çekti. Elinde kola şişesiyle basın toplantısı düzenleyen Sudan Büyükelçisi, ABD’ye kolada kullanılan "gum arabic" (Arap zamkı) hammaddesinin yüzde 80’inin Sudan kaynaklı olduğunu hatırlattı.
DÜNYANIN görmezden geldiği binlerce kişinin öldüğü, yüzbinlerce kişinin evinden yurdundan olduğu Darfur sorunu, ABD’nin Sudan’a yeni yaptırım kararı almasıyla yine konuşulmaya başlandı. Ancak Darfur’u manşete çıkaran mesele Sudan Hükümeti’nin Washington büyükelçisinin ABD’yi kolayla tehdit etmesi oldu.
Büyükelçi John Ukec Lueth Ukec, önceki gün Washington’da Ulusal Basın Kulübü’nde basın toplantısı düzenleyince Washington Post Gazetesi de bunu sütunlarına taşıdı. ABD’nin iddia ettiği gibi Darfur’da soykırım yaşanıyor muydu? Elçinin yanıtı "ABD, Darfur’da yaşananları soykırım olarak nitelendiren tek ülke" şeklindeydi. Ya 400 bin kişinin öldüğü iddiaları? Göç etmek zorunda kalan 2 milyon kişi? "İstatikçi değilim" diyordu elçi.
ARAP ZAMKI BİZDEN SORULUR
Ukec, Sudan Hükümeti’nin Darfur’u cehenneme çeviren Janjaweed milislerini desteklemediğini savunarak, "Sudan hükümetindeki benim gibi kişiler barış elçileridir" diyordu. Ancak Sudan Hükümeti’nin de gerekirse ABD’ye karşı kullanabileceği bir silahı vardı. Kolada hammadde olarak kullanılan "gum arabic" diye bilinen Arap zamkı. Elindeki Coca-Cola şişesini havaya kaldırana Sudanlı elçi, "Dünya çapında, ABD dahil üretilen meşrubatların yüzde 80’inde kullanılan gum arabic, Sudan tarafından ihraç edilmektedir" dedi.
Bu durumda Sudan, gum arabic ihracatını durdurarak Batı’ya misillemede bulunma niyetinde miydi? Şişeyi elinden bırakmayan elçi, "Gum arabic ihracatını durdurabilirim, bu durumda hepimiz bundan mahrum kalırız. Ama ben bu yolu tercih etmiyorum" derken Darfur ambargosuna Coca-Cola ile misillemede bulunabileceklerini ima ediyordu.
Dünyayla barış istediklerini söyleyen Sudanlı elçi, Demokrat Parti’yi kontrol altına alan Darfur lobisi yüzünden Bush Yönetimi’nin yaptırım kararı almak zorunda kaldığını öne sürdü. Elçi, Darfur’daki çatışmaları da yıllar önce Vahşi Batı’da toprak kapmak için mücadele eden kovboylara benzetti.
3 soruda Darfur
Sorun nasıl başladı?
2003 yılının başlarında hükümetin içindeki Arap kökenlilere karşı çıkan Afrika kökenli militanların devlet binalarına saldırmasıyla başladı. Bunun üzerine hükümet militanlarla savaşmak üzere "savunma milisleri"ni kurdu.
Kıyımdan kim sorumlu?
Şimdiye kadar 20 bin kişi öldü, 200 bin kişi yerinden yurdundan oldu. Kıyımda Arap kökenli Janjaweed milislerinin büyük rol oynadığı biliniyor. Hükümet milislerle bağlantısı olmadığını savunuyor. Ancak inandırıcı bulunmuyor.
Uluslararası toplum ne yapıyor?
Afrika Birliği, 7 bin askerini bölgeye konuşlandırdı. Sudan, BM barış gücü istemiyor. BM Güvenlik Konseyi, savaş suçuyla itham edilen dört Sudanlı aleyhine yaptırım kararı aldı. 29 Mayıs’ta da ABD, Sudanlı bazı şirket ve bireyleri hedef alan yaptırımlar açıkladı.