Son dakika haber: Afganistan'da son durum... Kabil'de gerilim had safhada! Çatışmalar yaşanıyor, yaralılar var...
Güncelleme Tarihi:
Afganistan'ın başkenti Kabil'in kenar mahallerinde bekleyen Taliban militanlarına 'kente girin' emri verildi. Taliban sözcüsü söz konusu kararın kentteki yağmalama olaylarını engellemek için alındığını duyurdu. Reuters'ta yer alan son dakika gelişmesine göre, Afganistan Cumhurbaşkanı Gani, ülkeyi terk etti. NATO, AB personelinin 'daha güvenli' bir bölgeye nakledildiğini açıklarken, ABD Kabil'deki elçiliğini havalimanına taşıma kararı aldı. Ayrıca ABD'nin Kabil Büyükelçiliği'nce yayınlanan güvenlik alarmında Kabil Havalimanı dahil kentte durumun hızla değiştiği belirtildi. Rusya ise Kabil'deki elçiliğini boşaltmak gibi bir planının olmadığını açıkladı. Reuters'a konuşan iki Taliban yetkilisi ise geçiş hükümeti olmayacağını ve iktidarın tamamen devredilmesini beklediklerini duyurdu. Başkent Kabil'in dış kesimlerinden silah sesleri geldiği bildiriliyor. Kabil'de bulunan bir hastanenin Twitter hesabından yapılan açıklamada en az 40 kişinin yaralandığı aktarıldı. Taliban militanlarının Afganistan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nın kontrolünü ele geçirdiği bildirildi.
ABD'nin bölgeden çekilmesi ile ilerlemesi hız kazanan Taliban, ülkenin kilit eyaletlerini birer birer ele geçiriyor. Afganistan'ın başkenti Kabil ise düşmek üzere. Bölgeden peş peşe son dakika bilgileri ve açıklamalar geliyor.
Reuters'ta yer alan son dakika gelişmesine göre, Taliban ülkenin başkenti Kabildeki yağmalama olaylarını engellemek için 'kente girin' emri verdi.
Taliban son birkaç saattir kentin kenar mahallerine yerleşmiş ve barışçıl bir 'güç değişimi' için görüşmeler yürütüyordu.
GANİ ÜLKEYİ TERK ETTİ
Reuters'ın Afganistan'da yayın yapan Tolo News'a dayandırdığı son dakika gelişmesine göre, Cumhurbaşkanı Gani, ülkeyi terk etti.
Reuters'a konuşan üst düzey bir Afgan yetkili Gani'nin Tacikistan'a gittiğini belirtti. Taliban'dan yapılan açıklamada ise söz konusu iddianın incelendiği vurgulandı.
Afganistan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah, Afganistan'da yaşanan durumdan Eşref Gani'yi sorumlu tutarak, Gani'den "eski cumhurbaşkanı" olarak bahsetti.
Başkent Kabil'in kenar semtlerinde çatışmalar yaşandığı ve en az 40 kişinin yaralandığı bildirildi.
KABİL'DEN 'MÜZAKERE' AÇIKLAMASI
Afganistan İçişleri Bakanlığı, Taliban'ın başkente girmesinin ardından, yönetimin devri için müzakerelere başlanacağını duyurdu.
Afganistan İçişleri Bakanı Abdul Sattar Mirzakwal yaptığı açıklamada, Taliban'ın militanlarına Kabil'e girmekten sakınmalarını emretmesi üzerine geçici bir hükümet kurulacağı ve bu geçiş hükümetine 'barışçıl bir güç transferi' olacağını söyledi.
Taliban siyasi ofis şefi Abdulgani Birader'in Afganistan'a geçmeye hazırlandığı açıklandı. Birader'in ülkeye varış tarihi ile ilgili ise net bir bilgi bulunmuyor.
Reuters'a konuşan iki Taliban yetkilisi, ülkede bir barış hükümeti olmayacağını ve iktidarın tamamen kendilerine devredilmesini beklediklerini ifade etti.
Öte yandan, Taliban militanlarının Afganistan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na girip kontrolü ele aldığı aktarıldı.
BBC MUHABİRİ ÜZERİNDEN MESAJ
BBC muhabiri Yalda Hakim ile iletişim kuran Taliban müzakerecisi Süheyl Şahin, Afganistan halkının canlarının güvende olduğu mesajını verdi. Şahin, "Afganistan'daki halka, bilhassa Kabil şehrindekilere canlarının ve mallarının güvende olduğu güvencisini veriyoruz. Kimseden intikam alınmayacak. Biz bu insanların ve ülkenin hizmetkârlarız" ifadelerini kullandı.
Hürriyet.com.trABD ELÇİLİĞİNİ TAŞIDI
ABD Kabil'deki elçiliğini havalimanına taşıma kararı aldı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ABC News'a yaptığı açıklamada elçilikte görev alan personelin havalimanına taşındığını duyurdu.
Taliban'dan herhangi bir talepte bulunmadıklarını söyleyen Blinken, ABD personeline yönelik olası bir müdahaleye 'hızlı ve kararlı' bir yanıt vereceklerini Taliban'a ilettiklerinin altını çizdi.
1975’te Saygon'un Kuzey Vietnam Ordusunun eline geçmesi ile kentteki ABD unsurları buradan ayrılmak için tabiri caizse zamana karşı yarış vermişti. Benzer bir durumun Kabil'de yaşanmadığını belirten Blinken, 20 yıllık Afganistan misyonunun başarılı olduğunu iddia etti.
Taliban'ın hızlı ilerleyişi ve Kabil'i kuşatması konusundaki görüşü sorulan Blinken, "Açıkçası (Afgan) güvenlik güçlerinin ülkeyi savunamadığını gördük ve bu beklediğimizden daha hızlı oldu." dedi.
"Beğenin ya da beğenmeyin 1 Mayıs'ta çıkacağımıza ilişkin bir anlaşma var. Biz çekilme işlemini başlattık mı, başlattık. Afganistan'da 5-10 yıl daha kalmak bizim ulusal çıkarımıza değil." değerlendirmesini yapan Blinken, kararlarından pişman olmadıklarını yineledi.
TALİBAN'DAN FLAŞ ÇAĞRI: BİRKAÇ GÜN İÇERİSİNDE...
Afganistan Cumhurbaşkanı Gani, hükümet güçlerini Kabil'deki yasa ve düzenini korumaya çağırırken Taliban'dan 'güç transferi bir an önce tamamlansın' çağrısı geldi. Taliban sözcüsü bunun birkaç gün içinde gerçekleşmesini umduklarının altını çizdi. Sözcü, Gani ve diğer liderlere 'birlikte çalışalım' çağrısı yaptı.
Sözcü ayrıca kadınların evlerinden ayrılmalarına izin verileceğini açıkladı. 'Medyanın herkesi eleştirmesine izin verilecek' diyen sözcü, itibar suikastından uzak durulmasını istedi. Sözcü ayrıca idam ve recm gibi cezalarda kararın mahkemeler tarafından verileceğinin altını çizdi.
BBC’ye konuşan Taliban Sözcüsü Şahin, "Tüm Afganların katılacağı kapsayıcı bir Afgan hükümeti arayışındayız. Politikamız kadınların eğitime ve işe erişebilmesidir" dedi.
Gözden Kaçmasın
TALİBAN'DAN 'AF' AÇIKLAMASI
Konu ile ilgili açıklama yapan Taliban Sözcüsü, Afganistan hükümeti ile Kabil'in barışçıl bir şekilde teslim olması için görüşmeler yapıldığını duyurdu.
Sözcü, kimseden intikam alma amaçlarının olmadığının altını çizdi ve hükümet ve orduya hizmet eden herkesin affedileceğini duyurdu.
KABİL'DEN 'KAÇIŞ' TRAFİĞİ
Öte yandan Kabil'de binlerce sivil kenti terk etmek için harekete geçti. Sosyal medyada yer alan görüntülerde şehrin neredeyse her bölgesinde trafiğin kilitlendiği görüldü.
ABD ELÇİLİĞİNDEN DUMANLAR YÜKSELİYOR
ABD'nin elçilik binasının bulunduğu bölgeden dumanlar yükseliyor. AP tarafından çekilen karelerdeki dumanın nedeninin ise elçilik çalışanlarının 'hassas materyalleri' yok etmesi gösteriliyor.
Zira ABD basını dün, Dışişleri Bakanlığı'nın diplomatlara bu yönde yazılı bir emir geçtiğini sayfalarına taşımıştı.
Fransa da Afganistan Büyükelçiliği'ni Hamid Karzai Havalimanı yakınlarına taşıma kararı aldı.
RUSYA'DAN BM ADIMI
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Afganistan Özel Temsilcisi Zamir Kabulov, Afganistan'daki duruma ilişkin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) acil toplanması için çalışmalar yürüttüğünü belirtti.
Rus Ria haber ajansına konuşan Kabulov, "Bu konuda çalışıyoruz. Meslektaşlarımız bununla yakından ilgileniyor ancak bu, artık durumu değiştirmez, şimdi toplantı yapmak yerine önceden düşünmek gerekirdi." ifadesini kullandı.
Rusya'nın Kabil Büyükelçiliğinin Afganistan'dan tahliye edilmeyeceğini aktaran Kabulov, Taliban'ın, ülkedeki diplomatik misyonlarının güvenliğini garanti ettiğini kaydetti.
Gözden Kaçmasın
BM'DEN TALİBAN'A ÇAĞRI
Birleşmiş Milletler (BM), Afganistan'da sivillerin ve BM ile diğer yardım kuruluşları çalışanlarının güvenliğinin sağlanması için Taliban'a çağrıda bulundu.
BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) Sözcüsü Jens Laerke, 'BM durumu yakından izlemeye ve değerlendirmeye devam ediyor.' dedi.
Laerke, ülke genelinde görev yapan çok sayıda BM çalışanının tahliyesine ilişkin ise bilgi vermedi. Laerke, BM çalışanlarının güvenliğinden endişe edip etmediklerine ilişkin 'Güvenlik konusunda, BM ve BM dışı insani yardım çalışanları da dahil sivilleri korumak için Taliban ve çatışan tüm tarafların uluslararası yasalara göre yükümlülükleri olduğunu hatırlatıyoruz.' ifadesini kullandı.
Afganistan Cumhurbaşkanı Gani'nin ülkedeki son durum ile ilgili başkanlık sarayında ADB ve NATO yetkilileri ile ilgili görüşmeler yürüttüğü de gelen bilgiler arasında
NATO'DAN FLAŞ AÇIKLAMA
NATO'dan yapılan açıklamada ise AB personeli adı açıklanmayan 'daha güvenli' bir bölgeye nakledildi. Ayrıca NATO'nun kentteki diplomatik varlığının sürdüğü ve Kabil Havalimanı'ndaki operasyonların devam etmesi için gerekli yardımın sağlandığı bilgisinin altı çizildi.
Der Spiegel'in haberine göre, Taliban'ın Kabil'e girmesinin ardından Alman hükümeti Kabil'deki Büyükelçiliğini aceleyle tahliye etme kararı aldı.
Almanya'nın Kabil'deki Büyükelçilik personeli de güvenli bir havalimanına götürüldü. Afganistan'daki 80 Alman vatandaşının ise emniyete alınıp alınmadığının henüz bilinmediği ifade edildi.
ABD'NİN KABİL ELÇİLİĞİ: HIZLA YANIT VERİRİZ
ABD’nin Kabil’deki büyükelçiliği, Taliban’ın ilerleyişinin ardından görevli personelin tahliye edileceğini açıkladı. Elçilikten yapılan açıklamada, “Taliban’a, ABD personelini veya misyonumuzu riske atacak herhangi bir eylem sonucu, Savunma Bakanlığı'nın hızlı ve güçlü yanıt vereceğini ilettik” denildi.
Taliban'ın Kabil'e girmeye başladığı haberinin gelmesi üzerine Reuters'a konuşan Taliban yetkilisi 'Te bir Afgan sivilin yaralanmasını ya da ölmesini istemiyoruz. Ama henüz ateşkes ilan etmedik' dedi.
DOSTUM'UN EVİNİ ELE GEÇİRDİLER
Taliban dün kuzeydeki Mezar-ı Şerif'i ele geçirmişti. İngiliz Daily Mail gazetesinde yer alan habere göre, General Raşit Dostum’un bu bölgedeki evi de Taliban'ın eline geçti.
Taliban militanlarının Dostum'un evinde çekilen fotoğrafları Twitter'da yayınlandı. Görüntüler kısa sürede paylaşım rekorları kırdı.
ABD'nin Afganistan'da bulunduğu 20 yıl boyunca Washington'un önemli müttefiki olarak anılan Dostum'dan ise henüz bir açıklama gelmiş değil.
SINIR KAPILARININ KONTROLÜ TALİBAN'DA
Öte yandan AFP'de yer alan habere göre, hızlı ilerleyişini sürdüren Taliban, ülkenin tüm sınır kapılarının kontrolünü ele geçirdi.
Kabil'de büyük bir panik yaşanıyor. savaştan kaçmak isteyenler kentten tek çıkış yolu olarak kalan Kabil Uluslararası Havalimanı’na akın etmeye başladı.
Bilet bulmak için saatlerce havalimanında bekleyen Afganlar, her şeylerini geride bırakarak ülkeden kaçmaya çalışıyor. Kabil dışından gelenler Taliban kontrolünde olmayan yolları kullanabilmek için de ekstra para ödüyor. Afgan ve Türk askerlerinin konuşlandığı havalimanında güvenlik önlemleri arttırılırken, kalabalığın önümüzdeki günlerde daha da yoğunlaşması bekleniyor.
Çatışmaların son aylarda yoğunlaşması sivil kayıplarını ve göçleri artırdı. Birleşmiş Milletlere (BM) göre, 2021'in ilk yarısında 1659 sivil hayatını kaybederken son bir ayda 1000'den fazla sivil yaşamını yitirdi.
Afganistan Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu, mayıs başından ağustosa kadar yaklaşık 1 milyon sivilin evlerinden olduğunu açıkladı.
BM, 18 milyon Afgan'ın insani yardıma ihtiyaç duyduğunu bildiriyor.