Güncelleme Tarihi:
Dünyanın gözü kulağı haftalardır Ukrayna - Rusya sınırında. Ülkenin doğusunda Rus yanlısı milisler ile çatışan Kiev olası bir Rus işgaline karşı hazırlıklarını sürdürüyor.
İşte bölgeden dakika dakika yaşananlar...
22.45: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerinin bağımsızlığını resmen tanıdığını duyurdu.
20.25: Rusya Devlet Başkanı Putin'in Güvenlik Konseyi toplantısının ardından televizyonda halka sesleneceği açıklandı.
19.35: Washington Yönetimi'nden üst düzey bir yetkili, Başkan Biden'ın Rus mevkidaşı Putin'e özel olarak Ukrayna'nın NATO üyeliğine dair kamuoyuna açıklanmayan bir güvence ya da vaat vermediğini ifade etti. CNN'in haberine göre; söz konusu yetkili, ABD'nin NATO üyeliğiyle ilgili bir pozisyon değişikliği olmadığını ve Washington'ın İttifak'ın açık kapı politikasına bağlı olduğunu açıkladı.
19.30: İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, Parlamento'da milletvekillerine hitap etti. Wallace, Rusya lideri Putin'in Ukrayna'yı işgal etmeye hâlâ kararlı olduğuna dair kaygı için güçlü nedenler bulunduğunu ifade etti.
19.20: ABD Başkanı Biden, Ukrayna krizini masaya yatırmak üzere Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile görüştüğü öğrenildi.
19.05: Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni acil toplantıya çağırdığını duyurdu.
18:58: Rus Sputnik haber ajansı muhabiri, Lugansk'ta patlama seslerinin devam ettiğini duyurdu.
18.00: Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Fransa Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian ile yaptığı telefon görüşmesinde Donbass Bölgesi'nde yaşanan gerilimden Ukrayna yönetimini sorumlu tuttu. Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, "Rusya'ya yasal olarak bağlayıcı güvenlik garantileri sağlamanın yanı sıra Ukrayna krizinin çözümü konularında kapsamlı bir görüş alışverişinde bulunuldu. Lavrov, sürdürülebilir çözümler için devam eden çabalara paralel olarak Kiev'in Normandiya Formatı katılımcıları olan Paris ve Berlin'in göz yummasıyla müzakere sürecini taklit ettiğine dikkat çekti" ifadeleri kullanıldı.
17.00: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin canlı yayında açıklamalarda bulundu. Putin, "Eğer Rusya bir tehditle karşı karşıya kalırsa; Ukrayna'nın NATO'ya katılması gibi... Bu bizim ülkemize bir tehdittir" ifadelerini kullandı.
16:42: Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba resmi Twitter hesabından paylaşım yaparak Rusya'nın iddialarını yalanladı. Kuleba, herhangi bir sabotaj, Rusya sınırını ihlal ya da Rus topraklarını hedef alan bir saldırının söz konusu olmadığını ifade ederken Donetsk ve Luhansk bölgelerine de saldırı yapılmadığını söyledi. Dmytro Kuleba, Ukrayna'nın böyle bir planı oladığını ve 'Rusya'nın yalan fabrikasını kapatmasını' talep etti.
16.50: Donetsk Halk Cumhuriyeti (DPR) ve Lugansk Halk Cumhuriyeti (LPR) Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e kendilerini resmi olarak tanıması çağrısını yaptı.
16.35: Ukrayna İç İşleri Bakanlığı'ndan 5 Ukrayna askerinin ölümüyle ilgili açıklama geldi. "Orada askeri araçlarımız ve askerimiz bulunmuyor" diyen Ukrayna sınır ihlali iddiasını kesin bir dille yalanladı.
15.58: İnterfaks Haber Ajansı: Rus ordusu Ukrayna'ya ait araçların Rostov'da etkisiz hale getirildiğini bildirdi.
15.46: Moskova, Rus askerleri ve sınır birliklerinin, Ukrayna tarafından gelen 'sabotaj grubunun' yasa dışı sınır geçişini önlediğini duyurdu.
Rusya Güney Askeri Bölge Komutanlığı'ndan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi;
'Ukraynalı sabotaj grubunun 5 mensubu, Rusya sınırını yasadışı yollarla geçtikten sonra çıkan çatışmada öldürüldü'
15.45: Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada 'Biden, Rusya'ya karşı hem diplomasi hem de tedbir kullanımına başvurmaya hazır' denildi.
15.40: Rusya'nın 'Ukrayna'yı işgal edeceği' iddiasını yineleyen İngiltere Dışişleri Bakanı Truss, 'Ukrayna'da NATO müttefiklerimizle birlikte en kötü senaryo için hazırlıklarımızı hızlandırıyoruz' dedi.
15.17: Bloomberg, AB dışişleri bakanlarının Kırım seçimleriyle ilgili 5 Rusya vatandaşına yönelik yaptırımları onayladığını duyurdu.
15.08: İsveç, diplomatik personelinin büyük kısmını Ukrayna'dan çekme kararı aldı
15.02: Fransa Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada Ukrayna'daki kriz 'çok tehlikeli' olarak nitelendirildi.
Fransa, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i, Ukrayna'daki gerilimi hafifletmek için önerilen zirvede ABD'li mevkidaşı Joe Biden ile görüşme konusunda karar vermeye çağırdı.
Açıklamada 'Bugün bir zirveye doğru ilerlemek mümkün. Şeçim yapmak Başkan Putin'in elinde' denildi.
14.47: Ukrayna Ulusal Güvenlik Konseyi'nden yapılan açıklamada 'Donbass'a BM barış gücü konuşlandırılması kararı bize bağlı değil' denildi.
14.44: Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Batı'nın NATO ile Rusya arasında 'aşılması güç bir cepheleşme yaratmaya çalıştığının altını çizdi ve bu durumun ortamı gerdiğini belirtti.
14.43: Ukrayna Ordusu birliklerinin aynı pozisyonlarında olduğunu ve Donbass'a ilerlemediğini duyurdu.
14.42: Almanya, Normandiya formatındaki bir sonraki toplantının mart ayında düzenlenebileceğini açıkladı.
14.32: DPR milis güçlerinden yapılan açıklamada ''Donbass'ta savaş var ve durum kritik' denildi.
13.48: ABD Dışişleri Bakanlığı bir kez daha ABD vatandaşlarını Ukrayna'dan ayrılmaya çağırdı. Açıklamada 'Rus askeri operasyonları' nedeniyle ticari hava yolculuğunun kısıtlanabileceği belirtildi.
DPR'DE OHAL İLAN EDİLDİ
13.46: Donetsk Halk Cumhuriyeti'nde (DPR) Olağanüstü Hal (OHAL) ilan edildi
13.34: Donetsk Halk Cumhuriyeti (DPR),Ukrayna ordusunun 'Donbass'ı istila' planını uygulamaya başladığını iddia etti.
13.24: Donetsk'te bir elektrik santrali ve hastane Ukrayna tarafından yapılan bombardıman sonucu hasar gördü.
13.01: Moskova'dan yapılan açıklamaya göre Ukrayna'dan ateşlenen bir top mermisi Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) tarafından kullanılan bir sınır tesisini tahrip etti.
FSB tahrip olan tesise ait görüntüleri yayınladı. Açıklamada, olayda kimsenin yaralanmadığı bilgisine yer verildi. Ukrayna Rusya'nın iddialarını yalanladı.
FSB tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi;
'Ukrayna topraklarından ateşlenen bir roket, 09:50 sıralarında, Rusya FSB Sınır Muhafız Birimi'nin Rostov kentindeki Ukrayna - Rusya sınırında bulunan kontrol noktasına düştü.'
Açıklamada kontrol merkezinin, sınıra 150 metre mesafede olduğu ve düşen roket nedeniyle kontrol noktasının tamamen kullanılamaz hale geldiği ifade edildi.
Düşen roket nedeniyle kimsenin zarar görmediği aktarılırken, en fazla etkilenen bölgenin Rostov kentine bağlı Neklinovsky ilçesinin Shcherbakovo köyü olduğu bildirildi.
Rusya Soruşturma Komitesi yaşanan olayın ardından soruşturma başlattı.
AB üyesi ülkeler, Rusya ile gerginlik yaşayan Ukrayna'ya 1,2 milyar euroluk kredi verilmesini onayladı.
12.35: DPR Başkanı Ukrayna kuvvetlerinin Tank, ve hava gibi ağır silahlar kullandığını açıkladı ve 'İnsanlar ölüyor' dedi.
12.04: Ukrayna ordusu ile Rus yanlısı milisler arasında çatışmalara sahne olan Lugansk'da sirenler çalıyor.
11.35: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Joe Biden arasında görüşme ihtimalinin olup olmadığına dair soruya yanıt veren Kremlin sözcüsü Peskov, 'Hayır, henüz bu konuda somut bir plan yok. Dışişleri Bakanları düzeyinde temasların sürdürülmesi yönünde bir anlayış var. Dışişleri Bakanımız Sergey Lavrov ile ABD'li mevkidaşı arasında bu hafta bir görüşme planlanıyor' ifadelerini kullandı.
Peskov görüşme planının Putin ve Biden'ın kararına bağlı olduğunu ifade ederek, 'Eğer liderler uygun görürse böyle bir zirvenin yapılması mümkün. Karar alınması her an mümkün olabilir' dedi.
ABD tarafının Rusya'daki ABD vatandaşlarına yönelik açıklamada, terör saldırıları ihtimali ve toplu alanlardan uzak durulması çağrısı yapılmasını yorumlayan Peskov, 'Diplomatik misyonlar tarafından benzer açıklamalar yapılıyor. Şu anda ABD istihbarat servislerine terör saldırıları konusunda bir ihbar olup olmadığını araştırıyoruz. Şu anda, böyle ihbarların olup olmadığından haberdar değilim' açıklamasını yaptı.
Ukrayna'nın doğusundaki Donbass Bölgesi'nde Kiev askerleri ve ayrılıkçı milisler arasında çatışmaların şiddetlendiğini söyleyen Peskov, 'Durum gerçekten son derece gergin ve şu ana kadar tansiyonun düştüğüne dair işaretler görmüyoruz. Provokasyonlar ve bombardımanlar yoğunlaşıyor, tabii ki bu çok derin endişelere yol açıyor' dedi.
11.18: Rus Sputnik muhabirinin bildirdiğine göre, Donetsk havaalanı yakınlarındaki bölgede bir patlama meydana geldi.
11.13: Ukrayna Dışişleri Bakanı, AB dışişleri bakanlarına Rusya'ya bazı yaptırımlar uygulamayı başlamayı önereceğini açıkladı. Bakan, Putin - Biden görüşmesinin Rus birliklerinin çekilmesini sağlayacağını umduğunu da sözlerine ekledi.
11.11: Doğu Ukrayna'daki bölgeden şimdiye kadar 61 bin sivil tahliye edildi. Rusya Acil Durumlar Bakanı Vekili Alexander Chupriyan, sivillerin tahliye kapsamında Rusya'nın Rostov Bölgesi'ne sınırı geçtiğini söyledi.
FRANSA: DİPLOMATİK UMUT VAR
11.06: Fransa'dan yapılan açıklamada Ukrayna krizinin çözümünde 'diplomatik umut'un olduğu belirtildi. Fransa'nın Avrupa Bakanı Clement Beaune, Macron'a atıfta bulunarak LCI TV'ye verdiği demeçte şu ifadelere yer verdi;
'Cumhurbaşkanı tarafından yeniden canlandırılan diplomatik bir umut var. Savaştan kaçınmak, bir çatışmadan kaçınmak ve siyasi ve diplomatik bir çözüm inşa etmek için hala bir şans varsa, o zaman bunu kullanmalıyız.'
Fransız dışişleri bakanının ise bugün Rus mevkidaşı ile görüşme yapmayı planladığı açıklandı.
KREMLİN GÖRÜŞMEYİ DOĞRULADI
11.03: Kremlin, Putin ve Macron'un Ukrayna çevresindeki durumu görüşmek İçin Pazar günü ikinci telefon görüşmesini gerçekleştirdiğini doğruladı
10.50: Donetsk Halk Cumhuriyeti (DPR), Donetsk'te Kiev güçlerinin bombardımanı nedeniyle bir sivilin daha öldüğünü açıkladı.
10.48: Genelkurmay Başkanlığı, Rus askerlerinin 'gerektiğinde' Beyaz Rusya'daki üslere döneceğini söyledi.
10.30: DPR, Ukraynalı sabotaj grupları DPR ile Rusya arasındaki sınıra sızma girişimde bulunduğunu duyurdu.
Açıklamada bu girişim sonrası bir silah deposunun havaya uçtuğu bilgisine yer verildi.
'İKİ OKUL BOMBALANDI'
9.56: DPR, Ukrayna ordusunun bölgedeki iki okulu bombaladığını duyurdu. Açıklamada sivil kaybı yaşanıp yaşanmadığına dair bir bilgiye yer verilmedi..
ABD ELÇİSİ AÇIKLADI: RUSYA'DAN ÖLÜM LİSTESİ
ABD'nin BM Büyükelçisi Bathsheba Nell Crocker, Rusya'nın olası bir işgal öncesinde 'ölüm listesi' oluşturduğunu söyledi.
Crocker, BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet'e yazdığı mektupta şu ifadelere yer verdi;
'Rusya'nın Ukrayna'nın halihazırda işgal ettiği bölgelerinde devam eden insan hakları ihlallerinden derin endişe duyuyoruz ve bu endişelerin yeni bir askeri saldırının ardından katlanarak artacağına inanmak için her türlü nedene sahibiz.'
Crocker ayrıca ABD tarafından elde edilen 'rahatsız edici bilgilerin' Rusya'nın olası bir Ukrayna işgali öncesinde insan hakları ihlallerini planladığını gösterdiğinin altını çizdi.
Crocker, Rus kuvvetlerinin önceki operasyonlarda hedefli öldürme, adam kaçırma, yasadışı gözaltı ve işkence gibi taktikler kullandığını da sözlerine ekledi.
Crocker mektubunda şu ifadelere yer verdi;
'Özellikle, Rus kuvvetlerinin askeri bir işgal sonrasında öldürülmek veya kamplara gönderilmek üzere kimlikleri belirlenmiş Ukraynalıların listelerini oluşturduğuna dair güvenilir bilgilerimiz var. Ayrıca Rus kuvvetlerinin barışçıl protestoları dağıtmak için ölümcül önlemler alacağına dair güvenilir bilgilerimiz bulunuyor.'
'Z' İŞARETİ GÜNDEM OLDU
Savaşı önlemek için diplomatik çabalar devam ediyor. Tabiri caizse bu konuda zamana karşı yarış veriliyor. Zira sınırdan gelen görüntüler durumun ciddiyetini bir kez daha gözler önüne serdi.
Sosyal medyada yer alan görüntülerde sınırdaki Rus tank, zırhlı araç ve askeri personel taşıyıcılarının 'Z' harfi ile işaretlendiği görüldü.
Görüntüleri paylaşan İngiliz medyası bu gelişmeyi okurlarına 'Z Operasyonu' başlığı ile duyurdu. Askeri uzmanlar bu yönteme 'savaş çıkarsa dost ateşinden kaçınmak için' başvurulduğunu düşünüyor.
Ukrayna'nın başkenti Kiev'deki bir askeri kaynak İngiliz The Sun gazetesine şunları söyledi: 'Bu, son hazırlıkların tamamlandığını gösteriyor.'
PİLOTLAR BÖYLE AYIRT EDECEK
Aynı kişi açıklamasında olası bir işgalde Rus uçaklarının hava hakimiyetine sahip olacağı ve bu işaretleme ile kendi birlikleri ile Ukrayna kuvvetlerini ayırt edebileceklerinin altını çizdi.
Ukrayna ve Rus ordusunun benzer askeri araçlara sahip olduğuna dikkat çeken askeri kaynak, Rusya'nın bu adım ile dost ateşinde verilecek kayıpları minimuma indirmeye çalıştığını belirtti.
ABD BASINI: PUTIN İŞGAL EMRİ VERDİ
Amerikan yayın kuruluşu CNN Rus komutanlara Ukrayna'ya saldırı talimatı verildiğine ilişkin bir Haber yayınladı.
CNN haberini iki ABD'li yetkili ve söz konusu istihbarat hakkında bilgi sahibi bir kaynağa dayandırdı.
Habere göre; taktik komutanlar ve istihbaratçılara verilen emre ilişkin istihbarat, ABD'nin muhtemel bir işgal için Rusya tarafından yapılan hazırlıkların tamamlanıp tamamlanmadığına dair izlediği birkaç göstergeden biri. Bu göstergeler arasında yer alan elektronik iletişimin kesilmesi ve siber saldırılar ise henüz gözlemlenmiş değil.
CNN'e konuşan kaynaklar, talimatların her zaman geri çekilebileceğini ya da bunların ABD ve müttefiklerini yanıltmak için yanlış bilgi olabileceği uyarısında bulundu.
NYT DE SAYFALARINA TAŞIDI
Amerikan New York Times (NYT) gazetesi de "Putin'in işgal emri verdiği" iddiasını sayfalarına taşıdı.
ABD'nin edindiği istihbarata göre; geçen hafta Kremlin Yönetimi, Rus birliklerine Ukrayna'yı işgal için ilerleme talimatı verdi.
NYT'ın Amerikalılara yetkililere dayandırdığı haberinde, ABD Başkanı Biden'ı "Putin taarruz kararı verdi" yolunda açıklama yapmaya iten şeyin de bu istihbarat olduğu bilgisi yer aldı.
Amerikalı yetkililerin söz konusu istihbarata ilişkin detay vermekten kaçındığı belirtilirken, ABD Yönetimi'ne Rusya'nın askeri planlarına yönelik son aylarda elde ettikleri istihbarata çok güvendiklerini söyledikleri de aktarıldı.
Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından önerilen söz konusu zirvenin Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmeme koşulunda gerçekleşebileceği ifade edildi.
Görüşmeler, Avrupa'da uzun yıllardır görülen en büyük güvenlik krizi konusunda bir çözüm yaratabilir.
ABD'li yetkililer Rusya'nın Kiev'i işgal etmeye hazır olduğunu söylerken, bu iddia Moskova yönetimi tarafından reddediliyor.
Yaşanan gerilime dair Pazar günü de diplomatik görüşmeler sürdü. Macron ile Putin Pazar günü Rusya'nın bölgedeki askeri hareketliliği üzerine bir telefon konuşması gerçekleştirdi.
Fransa Cumhurbaşkanlığı, daha sonra Macron ile Biden arasında yapılan 15 dakikalık görüşmenin ardından Rus ve Fransız liderlerin ikinci bir telefon görüşmesi daha yaptığını bildirdi. Putin ve Macron arasındaki iki görüşme toplamda 3 saat sürdü.
Fransa tarafından yapılan açıklamada, Macron'un Biden ve Putin arasında bir zirve yapılmasını önerdiği ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmemesi koşuluyla yapılan önerinin kabul edildiği belirtildi.
Zirveye ait ayrıntılar, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov arasında Perşembe günü yapılacak görüşmede ele alınacak.
Beyaz Saray, diplomasiye her zaman açık olduklarını ancak Rusya'nın savaşı tercih etmesi durumunda da hızlı ve ciddi yanıtlar vereceklerini söyledi. Açıklamada ayrıca, şu anda Rusya'nın, çok yakında Ukrayna'ya yönelik tam kapsamlı saldırı yapmak üzere hazırlıklara devam ediyor gibi göründüğü de aktarıldı.
Fransa ayrıca Putin'in "diplomatik çözüme öncelik vermeyi kabul ettiğini" ve Ukrayna'nın doğusunda ateşkesi korumak üzere çaba sarf edeceğini bildirdi.
Kremlin'den yapılan açıklamada ise Donbas'ta artan çatışmalardan Ukraynalı askerler sorumlu tutuldu. Ukrayna ise Moskova'nın müdahale için bahane yaratmayı amaçlayan bir provokasyon kampanyası yürüttüğünü söyleyerek bunu reddetti.