Son dakika haberi: ABD Başkanı Biden ve Rusya lideri Putin arasındaki tarihi zirve sona erdi! Açıklamalar peş peşe geldi

ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki zirve İsviçre'nin Cenevre kentinde başladı. İki lider, Biden'ın ilk yurt dışı ziyaretinde üçüncü durağı olan Viyana'da bir araya geldi.

AFP'de yer alan son dakika gelişmesine göre, Biden, Putin görüşmesine 'yüz yüze görüşmek her zaman daha iyidir' diyerek başladı.

Putin ise, ABD Başkanı Joe Biden’a şahsen görüşme girişimi için teşekkür ederek “Uzun bir yolculuk yaptınız, çok çalıştınız. Ancak Rus-Amerikan ilişkilerinde en yüksek seviyede ele alınması gereken birçok sorun birikti. Görüşmemizin yapıcı geçeceğini umuyorum' dedi. 

Bu açıklamaların ardından gazeteciler salondan çıkarıldı ve zirve basına kapalı olarak gerçekleşti. Yaklaşık 4 saat süren görüşme sona erdi.

TOPLANTININ ARDINDAN İLK AÇIKLAMA

Toplantı sonrası ilk açıklamalar Rusya lideri Putin'den geldi. Basın toplantısı düzenleyen Putin, Biden ile görüşmesinin yapıcı geçtiğini ifade etti. Rus ve Amerikan büyükelçilerinin dönüşü için mutabakat sağladıklarını anlatan Putin, dışişleri bakanlıklarının diplomatik yolla ilgili görüşmelere başlayacağını duyurdu.

Görüşmede düşmanca bir tutum olmadığını söyleyen Rus lider, Biden'la Ukrayna konusunu da ele aldıklarını ve Ukrayna'nın NATO'ya muhtemel üyeliğine ilişkin tartışılacak bir şey olmadığını ifade etti.

Vladimir Putin, "Biden, Stratejik Saldırı Silahlarının Azaltılması Anlaşması'nın (START-3) uzatılması konusunda sorumlu ve zamanında bir karar aldı. Rusya ve ABD'nin stratejik istikrarın sağlanmasında sorumlulukları var. İki ülke, uzatılan START-3 anlaşmasında yapılacak olası değişiklikleri görüşmeye başlayacak" dedi.

Siber saldırılar konusunda da konuşan Putin, dünyada bu tür saldırıların büyük oranda ABD'den geldiğini söyleyerek, Moskova Yönetimi'nin Washington'a siber saldırılar konusunda teferruatlı bilgi sağladığını ifade etti. Putin, Siber güvenlik konusunda ABD lideri Biden'la anlaşmaya vardığını açıkladı.

ABD ve Avrupa ile Rusya'nın arasında büyük anlaşmazlığa yol açan muhalif siyasetçi Aleksey Navalnıy mevzuuna da değinen Putin, "Navalnıy Rus yasalarını ihlal ettiğini biliyordu, tutuklanacağı biliyordu, fakat yine de Rusya'ya geldi" ifadelerini kullandı.

BIDEN'IN 'KATİL' İFADESİNE NE DEDİ?

Putin, ABD'li mevkidaşı Biden'ın nisan ayında bir konuşmada kendisine yönelik "katil" ifadesini kullanmasıyla ilgili olarak, "Biden'ın açıklamasının kendisini tatmin ettiğini" de sözlerine ekledi.

Putin, Biden'a yönelik dikkat çeken bir övgüde bulundu. ABD'li mevkidaşının selefi Donald Trump'tan çok farklı olduğunu söyleyen Putin, "Biden'ı "tecrübeli bir devlet adamı" olarak tanımladı.

BIDEN: AÇIK SÖZLÜ BİR GÖRÜŞME

İsviçre’nin Cenevre kentinde Putin ile bir araya geldikten sonra basın toplantısı düzenleyen Biden, iki ülke arasındaki ilişkilerin önemli ölçüde gelişmesi için gerçek bir fırsatın olduğuna dikkati çekti.

ABD Başkanı Joe Biden da Putin ile yaptığı görüşmeyi "açık sözlü" olarak nitelendirdi. Biden, gündeminin Rusya'ya karşı değil, Amerikan halkı için olduğunu ifade etti.

Rusya kaynaklı korsanların ABD topraklarında siber saldırı düzenlemesini gündeme getirdiğini ve ABD’nin bu tür faaliyetlere ağır karşılık vereceğini ifade ettiğini belirten Biden, "Çok önemli bir siber güvenlik kabiliyetimiz olduğunu ona anlattım. Bu konunun ne kadar önemli olduğunu bilmiyor. Bir daha (siber konusunda) temel normları ihlal ederlerse biz de karşılık vereceğiz ve o bunu biliyor." dedi.

Biden, Putin’in özellikle NATO bölgesindeki "rahatsız edici" rolünden uzaklaşıp uzaklaşmadığının sorulması üzerine, "Şu anda Putin’in en son istediği şeyin yeni bir soğuk savaş olduğunu düşünüyorum. Şimdi onun sözlerini doğrudan nakletmeyeyim, bu doğru olmaz." diye konuştu.

Putin’e, iki ülkenin kucaklaşması gerektiğini aktardığını kaydeden Biden, "Onun bunu gerçekten anladığını düşünüyorum. Bu onun hazır olduğu, kollarını açıp ‘Hadi gel’ diyeceği anlamına gelmiyor. Halen etrafının sarıldığından kaygılanıyor. Halen bizim aslında onu indirmeyi planladığımızdan kaygı duyuyor." değerlendirmesinde bulundu.

Rus liderin, ABD'nin Afganistan'dan çekilme sürecinin sorunsuz tamamlanmasını umduğunu ifade eden Biden, Moskova’nın Afganistan’ın istikrarı konusunda yardıma hazır olduğunu ilettiğini söyledi.

Putin ile görüşmesinde ticaret konusunun da gündeme geldiğini aktaran Biden, "Uluslararası normlara bağlı kaldığı sürece Rusya ile iş yapmaktan rahatsızlık duymam." görüşünü paylaştı.

ZİRVE SONRASI ORTAK BİLDİRİ

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Joe Biden tarafından yayımlanan ortak bildiride, nükleer savaşta kazananın olmayacağı belirtilerek, böyle bir savaşın asla başlatılmamasına yönelik bağlılık teyit edildi.

Bildiride, Rusya ve ABD'nin, gerginlik dönemlerinde dahi, stratejik alanda öngörülebilirliği sağlama, silahlı çatışma risklerini ve nükleer savaş tehdidini azaltmaya yönelik ortak hedeflere doğru ilerleme kaydedebileceklerini gösterdikleri belirtildi.

ABD ve Rusya arasındaki Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşmasının (Yeni START) kısa bir süre önce uzatıldığına işaret edilen bildiride, "Yeni START’ın uzatılması, nükleer silahların kontrolüne olan bağlılığımızın bir kanıtıdır. Bugün, nükleer savaşta kazananın olmayacağına ve böyle bir savaşın asla başlatılmamasına yönelik bağlılığımızı tekrar teyit ediyoruz." denildi.

Söz konusu hedeflere ulaşılması için Rusya ve ABD arasında kısa bir süre içerisinde kapsamlı istişarelerin başlayacağının belirtildiği bildiride, "Stratejik istikrar konusunda sağlam ve güçlü, kapsamlı bir ikili diyalog başlatılacak. Söz konusu diyalog vasıtasıyla, gelecekteki silah kontrolü ve risk azaltma önlemlerinin temelini atmak istiyoruz." ifadelerine yer verildi.

ZİRVEYE DAMGA VURAN AN

Öte yandan CNN International'da yer alan bilgiye göre iki lider ve dışişleri bakanları bir arada basına poz verirken Rus güvenlik görevlileri ve basın mensupları arasında kısa süreli bir gerginlik yaşandı. Dünyayla paylaşılan fotoğraflarda güvenliklerin müdahalesi ve daha fazla görüntü alınmasına engel olmaya çalıştıkları açıkça belli oluyor.

Güvenlik görevlilerinin 'Git buradan' diye bağırdıkları duyulurken kameraya yakalanan anlarda Putin'in durumu sinirli bir şekilde gülümseyerek seyrettiği Biden'ın ise gergin bir bekleyiş içinde olduğu görüldü.

CNN'in kıdemli Beyaz Saray muhabiri Kaitlan Collins ise tarihi buluşmayla ilgili tüm detayları resmi Twitter hesabından duyurdu. Collins, görüşmenin yapıldığı odadaki gergin anları 'ABD'li gazeteciler basının görüşmeden görüntü alabildiği o tek anda odadan itilip kakılarak çıkarıldı. Gazeteciler içeride kalmaya çalıştıkça kıyafetlerinden çekiştirilerek Rus güvenlikler tarafından dışarı çıkarılmaya çalışıldık dediler. Ve o anlarda ABD Başkanı Biden'ın söylediği hiçbir şeyi duyamadıklarından şikayet ettiler.' sözleriyle aktardı.

The only press access at the Biden-Putin summit ended in chaos as several US reporters were left out of the room amid pushing and shoving. TV pool says Russian security "pulled on our clothes and shoved us as we tried tried to stay." Biden's remarks were very difficult to hear.

— Kaitlan Collins (@kaitlancollins) June 16, 2021

 

 

ABD - RUSYA İLİŞKİLERİ

Ukrayna'nın Kırım yarımadasını 2014'te Rusya'nın ilhak etmesi, ikili ilişkilerde kırılma noktalarından biri oldu. 2015'te Rusya'nın ABD'nin desteklediği muhaliflere karşı Şam yönetimine destek olmak için Suriye'ye müdahalesi ve 2016'da Donald Trump'ın seçildiği Amerikan seçimlerine Rusya'nın müdahale ettiğine dair -Rusya'nın yalanladığı- iddialar, gerilimin büyümesine yol açtı.

Mart ayında Biden'ın yaptığı bir konuşmada Putin'e "katil" demesi üzerine Rusya, Washington'daki büyükelçisini geri çağırmıştı. ABD de Moskova büyükelçisini Nisan ayında ülkeye geri çağırdı. Şu an iki ülkenin büyükelçisi de yok.

Nisan ayındaki olayın sebebi ise Washington'ın, Amerikan Başkanlık seçimlerine müdahale, siber saldırılar ve Ukrayna ile yaşanan gerilimin bir sonucu olarak Rusya'ya yönelik yeni yaptırım kararı aldığını açıklamasıydı. Yaptırımlar hem Rus hükümetinin ABD bankalarıyla yaptığı işlemleri içeriyor hem de başkanlık seçimlerine müdahale ettikleri suçlamasıyla 32 kişiyi hedef alıyor.

Bunun üzerine Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bu yaptırımlara karşılık verme kararı aldıklarını açıklamıştı. Buna göre hem ABD'li 10 diplomat sınır dışı edildi hem de ülkedeki ABD'li diplomatların bildirim yaparak görev yerlerinden 16 kilometreden uzağa seyahat etmelerine izin veren anlaşma iptal edildi. Amerikan Büyükelçi de Moskova'dan Washington'a döndü.

NATO zirvesinin ardından düzenlediği basın toplantısında "katil" ifadeleri hatırlatılan Biden, önce soruyu geçiştirmeye çalışsa da sonra Putin'i "Zeki, zor ve değerini hak eden bir hasım" olarak niteledi. "Katil" ifadesinin "Yapmak üzere olduğumuz toplantı açısından çok da önemli olduğunu düşünmüyorum" dedi.

Uzun sürmesi beklenen görüşmede liderlerin birlikte yemek yemesi planlanmıyor. ABD'li yetkili, bu durumu "ekmeği bölüşmek yok" sözleriyle değerlendirdi. Görüşme sonrası iki lider ayrı ayrı basın toplantısı düzenleyecek.

NİSAN AYINDA UKRAYNA SINIRINDA GERİLİM ARTMIŞTI

Rusya, Mart ortasından başlayarak Kırım'a ve Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesine askeri sevkiyat yaptı. Ukrayna ve Batılı ülkeler, Rusya'nın sevkiyatına dair uyarılarda bulunmuş ve Amerikan askeri gemilerinin Karadeniz'e yöneldiği haberleri gelmişti.

Gerilimin tırmandığı dönemde ABD Başkanı Biden, Rus mevkidaşı Putin'e telefon etti. Bu, Biden'ın göreve geldikten sonra Putin'le ikinci telefon konuşması oldu. Biden, gerilimi azaltmak üzere ikili zirve teklifinde bulunmuş ancak Rus tarafı, teklifi düşüneceklerini açıklamıştı.

Nisan sonunda, iki lider için henüz bir ikili görüşme tarihi belirlenmemişken Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, haftalardır bölgede gerilimin yükselmesine neden olan Ukrayna sınırına yapılan askeri yığınağın geri çekileceğini açıkladı.

Hafta başında yapılan NATO zirvesinde ise Ukrayna'nın da ittifakın parçası olabileceğine dair açıklamalar geldi. Eski Sovyet ülkesi olan Ukrayna'nın NATO üyeliğinin gündeme gelmesi, Moskova'da tepkiyle karşılanıyor.

Bu konunun da Biden-Putin görüşmesinde gündeme gelmesi bekleniyor.