Son dakika... Bulgaristan'dan ilk sonuçlar geldi

Anketlere göre, GERB partisi oyların yüzde 33'ünü alırken, Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) yüzde 29 aldı. Siyasi gözlemciler, resmi sonuçların açıklanmasından sonra da iki parti arasındaki oy farkının büyük olmasını beklemediklerini belirterek, GERB'in başına hükümet kurmak için yeterli çoğunluğu elde demeyeceğini kaydediyor.

Bulgaristan'da 240 sandalyelik parlamentoda bir partinin tek başına hükümet kurabilmesi için 121 milletvekili çıkarması gerekiyor. Yürürlükte olan Seçim Yasası'na göre 31 seçim bölgesinden oluşan ülkede, nüfus oranına göre her bölgenin milletvekili sayısı da farklı oluyor.

Parlamentoya milletvekili göndermek için yüzde 4 barajını aşması gereken siyasi partiler, mecliste grup oluşturabilmek için ise en az 10 milletvekiline sahip olması gerekiyor.

BUGÜN NELER YAŞANDI?

Bulgaristan Türkiye'den gelmek isteyen çifte vatandaşların engellenmesine yönelik tartışmaların gölgesinde seçime gitti. Türkiye'deki pek çok kentte de Bulgaristan'a gitmeyen çifte vatandaşlar oy kullandı ancak bu sene oy kullanma işlemi sıkıntılı geçti.

Daha önce 135 olan sandık sayısı 35'e düşürüldü. Bulgaristan Merkez Seçim Kurulu ise son anda AB üyesi ülkeler dışında oy kullanan seçmenlerle ilgili çok tartışılan bir karar almıştı. Bu karara göre AB ülkeleri dışındaki ülkelerde oy vereceklerin sandık başında Kiril alfabesiyle dilekçe doldurması şartı getirildi. Bu nedenle kuyruklar oluştu. 

Bulgaristan'da genel seçimde oy verme işlemi yerel saatle 07.00'de başladı.Seçimde 21'i bağımsız 13 siyasi parti ve 9 ittifak, 240 sandalye için yarıştı. Merkez Seçim Komisyonu'na (ZİK) göre, ülkede 6 milyon 500 bin kayıtlı seçmen bulundu. Seçimde, 12 binden fazla noktada oy verdi. Cezaevlerinde oy kullanma hakkı bulunan bin 222 tutuklu için de sandıklar kuruldu.

Seçimde yurt dışında da 400 merkezde oy kullanabildi. Bulgaristan vatandaşları için 35'i Türkiye'de olmak üzere 70 ülkede 371 noktada sandık bulunuyordu. Oy verme işlemi akşam saat 20.00'de sona erdi.

Seçimde herhangi bir partinin tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşması öngörülmüyor.Seçimin ilk sonuçlarının, gece geç saatlerde açıklanması bekleniyor. Bulgar medyası, oy verme işlemi bittikten hemen sonra da sandık çıkış anketlerini yayımlamaya başlayacak. ZİK'in sonuçları resmi olarak açıklamasının ardından hükümet kurma görüşmeleri başlayacak. Cumhurbaşkanı, parlamentoda temsil edilen siyasi güçlerle istişarelerde bulunacak.
Seçim yasasına göre, cumhurbaşkanı ilk önce en çok oy alan siyasi güce hükümet kurma görevi veriyor. Bu ilk girişimin başarısız olması durumunda, cumhurbaşkanı ikinci siyasi büyük güce, onun da başarısız olması halinde, kendi tercihine göre üçünü parti veya bir koalisyonu hükümeti kurmakla görevlendiriyor. Kurulacak hükümetin yeni parlamentodan güvenoyu alabilmesi için 240 milletvekilinin en az 121'inin desteğini alması gerekiyor.

GERB ÖNDE GÖRÜNÜYOR

Kamuoyu araştırma şirketi Afis’in son anketine göre, yarışın eski Başbakan Boyko Borisov'un liderliğindeki merkez sağ Bulgaristan'ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar (GERB) ile Kornelia Ninova liderliğindeki Sosyalist Parti arasında geçmesi bekleniyor. GERB'in oylarının yüzde 31 görüldüğü araştırmada, sosyalistlerin oyu ise yüzde 30 görülüyor. Araştırma, katılım oranına göre, parlamentoya 5 veya 6 siyasi gücün girebileceğini işaret ediyor.

TÜRKLERİN OYLARI İÇİN...

Bulgaristan'daki erken parlamento seçiminde, ülke nüfusunun yüzde 10'unu oluşturan Türk ve Müslümanların oyları için Sorumluluk, Özgürlük ve Hoşgörü için Demokratlar (DOST) Partisi ile son parlamentoda 33 milletvekili bulunan Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) mücadele verdi.

İSTANBUL'DA OYLAR KULLANILIYOR

TÜRKİYE’de bulunan çifte vatandaşlar, Bulgaristan’da 240 sandalyeli parlamento seçimleri için günün ilk ışıkları ile birlikte sandık başına akın etti.

Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 70 ülkede 371 sandık açıldı. Türkiye’de yerleştirilen 35 seçim sandığında çifte vatandaşlar, 07.00-20.00 saatleri arasında ’Komşu’daki seçim için Avcılar, Beşiktaş, Esenyurt, Bağcılar, Sultangazi, Başakşehir ve Kartal’da belirlenen adreslerde 8 seçim sandığında siyasi tercihlerini yapmaya başladı. Günün ilk ışıkları ile birlikte Avcılar’daki İnsa 50’nci Yıl Lisesi’ne gelerek sandığın açılmasını bekleyenlerden 28 Şubat’a kadar internet üzerinden başvurmayan seçmenler, doğrudan kimlik veya pasaportlarını göstererek oy kullandı. Buna karşılık seçmen kaydı yaptırmayan Bulgaristan vatandaşları başka bir seçim sandığında oy kullanmadığına dair ’Deklaratsiya’yı (Taahhütname) Bulgar Seçim Sandık Kurulu görevlileri önünde imzaladıktan sonra oylarını kullanabildi. Bu yıl sandık sayısının azaltılması nedeniyle sandık başında yığılma olacağını göz önüne alanlar oylarını erken kullanmayı tercih ettiklerini söyledi.

Ülkeleri dışında oy kullanacak Bulgaristan vatandaşları için ülke dışında en fazla Birleşik Krallık’ta 58 sandık tahsis edildi. Almanya’da Bulgaristan’ın diplomatik temsilciliği bulunan 8 yerleşim yerinde 13 sandık açıldığı belirtildi.

YALOVA:

Bulgaristan'daki parlamento seçimleri için Gaziosmanpaşa İlkokulunda kurulan tek sandıkta oy kullanma işlemi saat 07.00'de başladı. Yalova Balkan Göçmenleri Eğitim Kültür ve Dayanışma Derneği (Bal-Göç) Başkanı Lütfi Özgür, AA muhabirine yaptığı açıklamada, önceki yıllardaki seçimlerde kentte 3 sandık açılırken son iki seçimdir sadece tek sandıkta oy kullanıldığını belirtti. Oy kullanma işlemleri sırasında Kiril alfabesiyle form doldurulması gerektiğine işaret eden Özgür, bunun zor olduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu:  "Sandık sayısının yetersiz olmasına rağmen ve bu sene Bulgaristan Yüksek Seçim Kurulu bir karar aldı. Beyannameleri dışarıda dolduruyorduk vatandaşlara yardımcı oluyorduk. Ama bu sene bizzat bu beyannamelerin kendileri tarafından doldurulması gerekiyor. Maalesef küçük yaşta Türkiye'ye gelenler, 27 sene önce gelenler, bugün oy kullanıyorlar fakat Bulgarca bilmiyorlar. Beyannameler Kiril alfabesi. Bu bir çile, bize yapılan bir zulüm ama biz yılmadan usanmadan çillere göğüs geren bir toplumuz. Bugün de sabahtan akşama kadar huzur içinde vatandaşlarımızın oy kullanmalarını sağlayacağız."  Geçen seçimlerde kentte yaklaşık 2 bin oy kullanıldığını kaydeden Özgür, bu yıl çok sayıda seçmen Bulgaristan'a oy kullanmaya gittiği için oy kullanma sayısının düşük olmasını beklediklerini sözlerine ekledi. Oy verme işlemi saat 20.00’de sona erecek.

MANİSA:

Bulgaristan'daki parlamento seçimleri için Manisa'daki Bulgar vatandaşı olan Türkler sandık başına gitti. Binden fazla Türk'ün oy kullanmak için Manisa’dan Bulgaristan'a gittiği öğrenilirken, Türklerin oy oranlarını düşürmek için Bulgaristan hükümetinin çeşitli zorluklar çıkarması dikkat çekti.  Oy kullanımının sıkıntılı geçtiğini kaydeden Manisa Balkan Dernekleri Başkanı Mustafa Kader, “Bugün 26 Mart Bulgaristan Parlamento seçimleri var. Manisa’da da tek sandıkta hemşehrilerimiz oy kullanıyor. Türkiye genelinde daha önce 135 sandık vardı şu anda 35’e düştü. Sandık sayısı 35’e düştüğü için oy kullanımı sıkıntılı geçiyor. Bir de internet ortamında gönderdiğimiz dilekçelerin bir kısmının listede isimleri var. Diğer listede isimleri olmayanlar da dilekçe doldurarak seçime katılabiliyorlar. Bulgaristan hükümetinin daha önceden aldığı kararlar gereği oy kullanmak isteyen her vatandaş dilekçeyi kendisi doldurmak zorunda aksi takdirde kabul edilmiyor.

'ENGELLEME POLİTİKASI'

Bu da bir engelleme politikası. Buna göre daha önce dün gelen yazıya göre itiraz dilekçemizi verdik ama bir netice alamadık. Çünkü Bulgaristan Parlamentosunda yasa geçirilmiş. Bunların amacı Bulgaristan’daki Türk partilerini engellemek, oy oranını düşürmek. Çıkabilecek milletvekili sayısını daha aşağıya indirmek. Şu anda 38 tane Türk milletvekili var Bulgaristan’da. Bizim buradaki düşüncemiz 38 milletvekili sayısını daha yukarılara taşıyarak yüzde 20 oranında oy almasını sağlayarak milletvekili sayısını 50’ye çıkarmak. İki tane Türk partisi seçime giriyor. Bir tanesi 9 numarada diğeri de 13 numaralı sırada. Bizim vatandaşlarımız çoğunlukla bu iki parti üzerinden oylarını kullanıyorlar. İnşallah oradaki vatandaşlarımız adına iyi sonuç alırız diye düşünüyorum” dedi.

KOCAELİ:

Bulgaristan göçmenleri için İzmit ve Gebze ilçesinde birer sandık kuruldu. Kocaeli'de yaşayan çifte vatandaşlar, saat 07.00'de açılan 2 sandıkta Bulgaristan'dan gelen görevliler nezaretinde oy kullanmaya başladı.Çifte vatandaşlar, erken saatlerde oy kullanacakları okullara geldi. Bu arada okullarda, Bulgaristan Merkez Seçim Kurulunca, parlamento seçimlerinde AB üyesi ülkeler dışında oy kullanacaklara Kiril alfabesi ile sandık kurulu önünde dilekçe yazma mecburiyeti getirilmesi nedeniyle kuyruklar oluştu. Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği (Bal-Türk) Genel Başkanı Bayram Çolakoğlu, bu seçimlerin öncekilere göre farklı olduğunu söyledi.

Türkiye'deki sandık sayısının daha önce 35'le sınırlandırıldığını hatırlatan Çolakoğlu, "Seçimlere 2 gün kala Bulgaristan Merkez Seçim Kurulu'nun bir kararı ortaya çıktı. Eskiden seçimlerden önceden beyanname göndermeyenler o dilekçeyi evlerinde doldurarak hazır bir şekilde sandık heyetinin önüne getiriyor ve sandık heyetinin önünde imza atarak oylarını kullanabiliyorlardı. Şu andaki yeni uygulamada bunu yapamıyorlar." diye konuştu. Çolakoğlu, uygulama nedeniyle sandık önünde kuyruk oluştuğunu dile getirerek, "Oy kullanmak isteyen bu kalabalık ne zaman erir hiçbir fikrimiz yok." ifadelerini kullandı. Seçmenin oy kullanma hakkını kullanması açısından engel oluşturan sandık kısıtlamasının yanına şimdi de böyle bir uygulama eklendiğini vurgulayan Çolakoğlu, şunları kaydetti:

KUYRUK UZADI

"Kocaeli'de en az bin 800 oy kullanılması bekleniyordu. Kocaeli'nin komşu illerinden Sakarya ile Bilecik'te de sandık yok. Bu şehirlerden de gelenler oluyor. Akşama kadar nasıl oy kullanacak bu seçmenler şüpheli. Şu anki uygulamaya bakılırsa belki de kuyruk okulun dışına da taşacak. Bu 250 bin kişinin daha da az oy kullanması ve Bulgaristan seçmenleri arasında ayrım yapıldığı anlamına geliyor. Demokratik bir tavır değil. İnsanlar demokratik haklarını kullanamıyorlar."