Son 20 yılda 530 bin insanı felaketlerde kaybettik

Alman kalkınma ve çevre örgütü Germanwatch, 2014 Küresel İklim Risk Endeksi'ni Varşova'da düzenlenen BM İklim Konferansı'nda kamuoyuna sundu. Buna göre 1993-2012 yılları arasında meydana gelen 15 bin doğal afette 530 bin kişi hayatını kaybetti, maddi kayıplar 2 trilyon 500 milyar doları buldu.


Endekse göre son yirmi yılda yaşanan doğal afetlerden en çok etkilenen ülkeler sırasıyla Honduras, Myanmar ve Haiti oldu.

Sadece 2012 yılında meydana gelen felaketlerden en çok zarara uğrayan ülkelerin başında ise Haiti geliyor. 2010 yılındaki depremin yaralarını sarmaya çalışan Haiti'yi geçtiğimiz yıl önce Isaac kasırgası vurdu. Kasırga nedeniyle tarım ürünlerinin büyük bir kısmını kaybeden ülkeyi bir de Sandy kasırgası sonucu oluşan tropik yağmurlar etkisi altına aldı. Haiti, sadece 2012 yılında yaşanan afetlere 200 bin kişiyi kaybetti.

Bu yıl dokuzuncu kez yayımlanan endeksten çıkan bir diğer sonuç da az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin, sanayileşmiş ülkelere göre doğal afetlerden daha çok zarar gördüğü şeklinde.


2012 yılındaki felaketlerden en çok etkilenen ülkeler sıralamasında ikinci olarak Filipinler yer alıyor. Bugünlerde Haiyan tayfununun vurduğu ülke, bundan bir yıl önce Bopha tayfunu yüzünden 1.400 kişiyi kaybetmişti.

İklim değişikliğinin geleceği düşünüldüğünde, Germanwatch'un hazırladığı endeksin bir nevi kırmızı alarm uyarısı olduğu düşünülebilir.

2012 yılında doğal afetlerden en çok zarar gören ülkeler arasında üçüncü sırada yer alan Pakistan'da yaşanan Monsun taşkınlarında 650 kişi hayatını kaybetmişti.

2012, Rusya için de sıradışı doğa olaylarının yaşandığı bir yıl oldu. Krasnodar bölgesinde son on yılın en kötü sel felaketi yaşanmış ve en az 700 kişi yaşamını yitirmişti. Felaket ayrıca 400 milyon dolar maddi hasara neden olmuştu.

Germanwatch'un en çok zarara uğrayan on ülke sıralamasında, 2008'den sonra ilk defa bu yıl Madagaskar da yer aldı. Nedeni ise 2011-2012'de Hint Okyanusu üzerindeki hava siklonlarının yarattığı korkunç fırtınalar. Felaket yüzünden 100'den fazla insanın öldüğü Madagaskar'da 350 milyon dolar maddi hasar meydana gelmişti.

Fiji ve Samoa da Germanwatch'un on ülkeden oluşan listesinde yer alıyor. Güney Pasifik tropikal siklonlarına açık olan bu iki ada, 2012'deki Evan hava siklonundan fena halde etkilenmişti.

Germanwatch'un listesindeki felaketler sadece fırtınalar, seller değil. 2012'de son 40 yılın en sıcak yazını geçiren Bosna Hersek de listede yer aldı. Kuraklık sonucu ülkedeki tarım sektöründeki kayıplar 2,5 milyar doları bulmuştu.

Nijerya'da 2012 yazında yaşanan yağışlar da son 50 yılın en ağır kıtlık koşullarının yaşanmasına neden olmuş; 400'den fazla insanın ölümüyle ve 2 milyon insanın yerinden olmasıyla sonuçlanmıştı.

Germanwatch'un endeksi, yakın tarihte yaşanan diğer felaketleri de hatırlattı. Hiç kuşkusuz Türk halkının belleğinde en çok yer eden felaket, 17 Ağustos 1999'da gerçekleşen Marmara depremiydi. Merkez üssü Gölcük olan depremde resmi verilere göre 17 bin 480 kişi yaşamını yirimişti. Resmi olmayan veriler ise ölü sayısının 50 bine ulaştığını söylüyor. Yaklaşık 16 milyon insan, depremden farklı şekillerde etkilendi.

Daha birkaç ay öncesinde Hindistan'da yaşanan sel felaketi dünyanın gündemine oturmuştu. Haziran ayında başlayan doğal afet, temmuz ayının ortalarına kadar sürmüş ve 5 bin 700 kişinin ölümüyle sonuçlanmıştı.

Yakın zamanda dünyanın gördüğü en büyük doğal afetlerden biri de 11 Mart 2011'de Japonya'da meydana gelen 9,0 büyüklüğündeki deprem ve ardından gelen tsunami. 19 bin kişinin yaşamını yitirdiği felaket, Fukuşima Nükleer Santrali'nin zarar görmesiyle tam bir faciaya dönüştü.

Bir diğer felaket de 12 Mayıs 2008 tarihinde Çin'i vurmuştu. 7,9 büyüklüğündeki deprem yüzünden yaklaşık 70 bin kişi hayatını kaybetti.

15 Kasım 2007'de ise Bangladeş'i vuran Sidr kasırgası nedeniyle en az 4 bin 400 kişi yaşamını yitirdi.

Felaketlerden bir türlü kurtulmayan bir diğer ülke de Endonezya. 26 Aralık 2004 günü meydana gelen 9,1 büyüklüğündeki deprem ve Hint Okyanusu'nda yol açtığı tsunami tam 12 ülkeyi etkilemiş ve toplam 230 bin kişinin ölümüne neden olmuştu.

Türkiye'nin yanı başındaki İran ise 26 Aralık 2003'te merkez üssü Bam şehri olan 6,6 büyüklüğündeki depremle sarsılmıştı. Felaket, 26 bin kişinin canına mal olmuştu.

Biraz daha geçmişe gidildiğinde, 29 Ekim 1999'da Hindistan'ın Orissa eyaletini vuran fırtınada en az 10 bin kişi ölmüş, 10 bin kişinin de kaybolduğu bildirilmişti.

26 Ekim 1998'de başlayıp etkisi 5 Kasım'a kadar süren ve özellikle Honduras ile Nikaragua'yı vuran Mitch kasırgasında 9 binden fazla kişi öldü, 15 binden fazla kişi için de kayıp ilanı çıkarıldı. Kasırgadan etkilenenlerin sayısı ise 2,3 milyonu buldu.