Oluşturulma Tarihi: Ağustos 06, 2008 00:00
Ruslar, önceki gece kalp yetmezliğinden 89 yaşında yaşama veda eden komünist rejim muhalifi ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Aleksandır Soljenitsin’e karşı son görevlerini yerine getirmek için uzun kuyruk oluşturdu. Dünya liderleri de yayımladıkları mesajlarda, Soljenitsin’in edebi kişiliği kadar muhalif tavrına da dikkat çektiler.
Rus halkı, yazarlığı ve muhalif kimliğiyle 20. yüzyıla damgasını vuran ünlü romancı Aleksandır Soljenitsin’i uğurluyor. Soljenitsin’in Rus Bilimler Akademisi’nde üstü açık bir katafalka konan naaşının başında dört asker beklerken, Moskovalılar yazarın naaşını ziyaret için sağanak yağışa rağmen Akademi’nin önünde yüzlerce metrelik kuyruk oluşturdu.
Ünlü yazarın eşi Natalia ile oğlu ve torunları da, çoğu yaşlı insanlardan oluşan Moskovalılar gibi katafalkın yanına birer demet çiçek bıraktı. Gözyaşlarını güçlükle tuttuğu gözlenen Natalia, bir ara eğilip eşinin tabutunu öptü. Akademi’deki törene gelen Moskovalıların ellerinde Rus geleneklerine göre iki veya dört çiçek bulunuyordu.
Başbakan Vladimir Putin ve Moskova Belediye Başkanı Yuriy Lujkov da törene katılarak, Soljenitsin için saygı duruşunda bulundu. Soljenitsin, bugün Moskova’nın merkezindeki Danskoy Manastırı’nda düzenlenecek ayinin ardından toprağa verilecek. Soljenitsin’in ailesine yurt dışından çok sayıda devlet başkanı tarafından baş sağlığı mesajı gönderildi.
Sovyetler Birliği’nin son Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, Soljenitsin’in, Stalin dönemi aleyhinde sesini yükseltme cesaretini gösteren ilk isimlerinden biri olduğunu belirtirken, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, "20. yüzyılın vicdanı olan en güçlü seslerdendi" ifadesini kullandı. Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev, Soljenitsin’in ailesine taziyelerini iletirken, Başbakan Putin yazarın ölümünü Rusya için büyük bir kayıp olarak nitelendirdi.
Soljenitsin’in ailesine taziye mesajı gönderenler arasında ABD Başkanı George Bush da bulunuyor. Fransa’nın eski Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ünlü yazar için "Büyük bir yazar, sıra dışı bir tarihçi ve gerçek yolunda büyük bir savaşçıydı" ifadelerini kullandı. Pravda ise eskiden yaptığı gibi Soljenitsin’i eleştirdi.
Nobel ödüllü muhalif
2. Dünya Savaşı’nda Sovyet ordusunda subayken Stalin’i eleştirdiği gerekçesiyle tutuklanarak hayatının sekiz yılını çalışma kamplarında geçiren Soljenitsin, bu kamplarda edebiyat alanındaki unutulmaz eserleri için büyük bir deneyim kazanmış oldu. İlk kitabı "İvan Denisoviç’in Hayatında Bir Gün", 1970 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü.
Bundan üç yıl sonra o ünlü "Gulag Takımadaları" kitabı Paris’te yayımlandı ve hemen arkasından Soljenitsin vatan haini ilan edildi ve vatandaşlıktan çıkarıldı.
1990 yılında Soljenitsin’in vatandaşlığını iade eden Mihail Gorbaçov, yazarın Stalin’in totaliter rejimini zayıflatmakta etkili olduğunu, milyonlarca kişiyi vicdanlarıyla hesaplaşmaya sevk ettiğini söylemişti. Sovyet rejiminin çöküşünden sonra 1994 yılında ülkesi Rusya’ya dönen Soljenitsin, Rusya tarihi ve Rus kimliği üzerinde çalışmaya devam etti.