Soçi’de gündem İdlib

RUSYA’nın Soçi şehrinde Suriye krizine çözüm bulmak amacıyla Astana sürecinin 10’uncu tur görüşmeleri başladı. Başta ABD olmak üzere Batılı ülkelerin göz ardı ettiği temaslarda Astana garantör ülkeleri Türkiye, Rusya ve İran başrolü oynuyor. Garantörler toplantısının ilk dokuzu, Kazakistan’ın başkenti Astana’da yapılmıştı. Soçi’de Beşar Esad yönetimini Suriye’nin BM Daimi Temsilcisi Beşar Caferi temsil ederken, muhalefet adına Ahmed Toma hazır bulunacak. Görüşmelere BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura da katılıyor. Görüşmelerde Rusya’yı Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksander Lavrentiyev, Türkiye’yi Dışişleri Müsteşarı Sedat Önal ve İran’ı Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Ansari temsil ediyor.

‘ESAD’A BASKI BEKLİYORUZ’
10’uncu tur görüşmelerin çetin geçeceği sinyali, muhalifleri temsil eden Toma tarafından dile getirildi. İlk günkü kapalı kapılar ardında yapılacak heyetler arası görüşmeler öncesinde açıklama yapan Ahmed Toma, “Rusya meseleye genel yaklaşarak Suriye’de yeni anayasa komisyonunun bir an önce kurulmasını istiyor. Bizim önceliklerimiz ise daha ziyade sahadaki gelişmelerle ilgili. Bizim için en önemli gündem maddesi Şam rejiminin İdlib üzerine yürümemesi. Bunun sağlanması için Moskova ve Ankara’nın Esad’a baskı yapmasını bekliyoruz” diye konuştu.

Dün gerçekleştirilen ön görüşmelerde, Türkiye, Rusya ve İran güven artırıcı önlemler kapsamında, rejim ve muhaliflerin ellerindeki az sayıdaki tutukluyu karşılıklı olarak serbest bırakması konusunda uzlaşıya vardı.

‘ENTEGRASYON BAŞARI OLUR’
Rus uzmanlar, Soçi görüşmelerinde muhalefetin yeni Suriye devlet yapısına entegre olmasının büyük başarı olacağı yorumunda bulunuyor. Bölge uzmanı Sergey Demidenko, “Astana’nın en büyük başarısı bu görüşmelere destek veren muhaliflerin kurulacak yeni Suriye devlet yapısı içinde yer almayı kabul etmeleri olacaktır. Gerçi bu yeni yapının ne zaman şekilleneceğini kimse söyleyemiyor” dedi.

RUSYA’DAN ‘7 EYLÜL’ AÇIKLAMASI
Bu arada, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Putin’in Ortadoğu Özel Temsilcisi Mihail Bogdanov, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Suriye için ilan ettiği 7 Eylül İstanbul zirvesine ilişkin “Rusya, Suriye konusunda her zaman görüş alışverişine açık olmuştur. İstanbul’da yapılması planlanan Suriye krizi konulu liderler zirvesi yeni çözüm fikirleri yaratabilir” dedi.

BİLGİ NOTU: TSK’nın, Suriye’nin İdlib vilayetinde 12 ateşkes gözlem noktası bulunuyor. Bu gözlem noktaları, Salva Köyü, Takle Köyü, Akil Dağı, Tel Eys Köyü, Tel Tukan Köyü, Sırman Köyü, Tel Tamura, Zeytinlik bölgesi, Tel es Savvan, Raşidin bölgesi, Zaviye bölgesi ve İştabrak Köyü’nde yer alıyor.

BÖLGEDE SON DURUM
- 14-15 Mayıs’taki Astana toplantısında, taraflar, Gerginliği Azaltma Bölgeleri ve ateşkesin korunmasında mutabık kalmıştı.     

- Ancak rejim, Doğu Guta’dan sonra, Humus ve güney cephesi (Dera, Kuneytra) Gerginliği Azaltma Bölgeleri’ni yoğun saldırılar neticesinde ele geçirmişti.     

- Suriye Devlet Başkanı Esad, 27 Temmuz’da Rus TASS ajansına verdiği mülakatta, “İdlibliler ya teslim olacak ya da ölecek” ifadesini kullanmış, ülkenin birçok noktasındaki saldırılardan kaçarak İdlib’e gelen yüz binlerce sivili tehdit etmişti.     

- Rejim, geçen hafta İdlib’in güneybatısında, Gerginliği Azaltma Bölgesi içinde yer alan Türkmendağı’na saldırmak için askeri yığınak yapmaya başlamıştı.     

- Bu gelişmeler nedeniyle, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Astana anlaşmaları çerçevesinde Ekim 2017’den bu yana ateşkes gözlem misyonu yaptığı İdlib, garantörlerin gündeminde önemli yer tutacak.

DEAŞ DÜRZİ KADIN VE ÇOCUKLARI KAÇIRDI
TERÖR örgütü DEAŞ’ın geçen çarşamba günü bir dizi intihar saldırısı gerçekleştirerek en az 250 kişiyi öldürdüğü Suriye’nin Süveyda kentinde 20’si kadın, 16’sı çocuk en az 36 Dürzi de kaçırıldı. Bu insanların DEAŞ tarafından kaçırıldığı sanılıyor. Merkezi İngiltere’de bulunan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi Direktörü Rami Abdülrahman, kadınların dördünün kaçabildiğini, ikisinin ise hayatını kaybettiğini söyledi. Abdülrahman, Fransız AFP’ye DEAŞ’ın hedef aldığı yerlerden 17 erkeğin akıbetinin bilinmediğini de ekledi. Süveyda kenti Suriye iç savaşında çoğunlukla rejimin denetiminde kaldı. Kentte Dürzi azınlık yaşıyor. Dürzilik 11’nci yüzyılda, İslamiyet’in Şii mezhebinin bir kolu olan İsmaililik içinden doğdu. Cihatçı gruplarsa onları kafir olarak görüyor. DEAŞ, 2014 yılında da Irak’ın Sincar bölgesinden Ezidi kadınları kaçırıp seks kölesi yapmıştı.

SON 24 SAATTE YAŞANANLAR