Siyah isyan Washington’a yaklaştı
Güncelleme Tarihi:
ABD’de geçen yıl 18 yaşında siyah bir gencin polis tarafından öldürülmesinin ardından Ferguson’da başlayan ayaklanmalar, yine bir siyahın polis tarafından gözaltına alınırken ölmesi sonrası bu kez başkente bir saat uzaklıktaki Baltimore’a sıçradı. Önceki günkü cenaze töreni sonrasında kentin batısındaki yoksul semtlerde başlayan isyanda mağazalar yağmalandı, araçlar yakıldı. 200’den fazla kişi gözaltına alındı.
“YILLARDIR devam eden bir gerginlik bu. Olayların arkasında daha büyük bir sebep var. 21 yaşındayım. Üniversiteye gidiyorum. Ve hayatım, görüntüm nedeniyle polisle yaşadığım tatsız deneyimlerle dolu. Ben de dün akşamki protestolara katıldım. Arkadaşlarım vardı. Kent merkezine gittim. Yürüdük. Bağırdık. Sonra dağıldık. Yağmada yoktum. Ama hiç şaşırtıcı olmadı. O insanlar bunu her gün yapıyorlar. Fırsat buldular yine çaldılar. Asıl önemlisi konuşabilmek. ‘Sen benden neden şüpheleniyorsun’ diye ben şimdiye kadar hiçbir polisle konuşamadım. Bunu yapmamız lazım.”
Bu sözler, Baltimore’u yangın yerine çeviren olayların başladığı Modawmin alışveriş merkezinde dün düzenlenen duaya katılan siyah genç Josiah’ya ait. 1968’den beri 600 bin kişilik kente ilk kez Ulusal Muhafız askerlerinin gelmesiyle sonuçlanan ayaklanmayla ilgili düşünceleri.
SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI
ABD halkı, ülkenin ilk siyah başkanı Obama’nın görev süresinde, bir siyahın polis tarafından gözaltına alınırken ölmesi sonrası yeni bir siyah ayaklanmasına daha tanıklık etti. Geçen yaz, siyahi genç Michael Brown’un (18) Missouri Ferguson’da polis tarafından öldürülmesi sonrası ülkeyi kavuran ayaklanmalar, bu kez de Freddie Gray’in (25) yine polis tarafından gözaltına alınırken hayatını kaybetmesi sonrası bu defa Ferguson’un nüfus olarak 30 kat büyüğü Baltimore’da yaşandı. Washington’a bir saat uzaklıkta, siyahların çoğunluk olduğu kentte Gray’in önceki gün düzenlenen cenaze töreninden sonra başlayan olaylar, yağmalamaya dönüştü. Kentte olağanüstü hal ilan edildi. Okullar tatil oldu. Ve 15’in üzerinde polisin yaralanması sonrası, Baltimore’un bağlı olduğu Maryland Eyaleti’nin Valisi Larry Hogan, Ulusal Muhafızları şehre davet etti. Olaylarda 144 araç yakıldı. 200’den fazla kişi gözaltına alındı. Belediye Başkanı Stephanie Rawlings-Blake sokağa çıkma yasağı ilan etti. Salı akşamından itibaren bir hafta boyunca gece saat 22.00 ile sabah 05.00 arasında sokağa çıkma yasağı ilan edilen, 14 yaşından küçükler için ise saat 21.00’den itibaren kimsenin sabaha kadar evden çıkamayacağı kentte, olayların başlangıcı 12 Nisan’a uzanıyor. Gray, o gün polisten kaçmak isterken gözaltına alınmıştı. Ancak o sıra ne olduysa Gray omuriliğindeki hasar nedeniyle hastaneye kaldırıldı, bir hafta sonra da hayatını kaybetti.
"EŞKIYALARA SEYİRCİ KALMAYIZ"
Altı polis memurunun açığa alındığı ve konuyla ilgili soruşturmanın devam ettiği öğrenildi. Baltimore’da OHAL ilan eden Vali Hogan, Başkan Obama’nın güvenlik güçlerinin itidalli olmasını istediğini, kendisinin de güvence verdiğini belirterek “Ancak, Baltimore’un bir grup eşkıya tarafından ele geçirilmesine seyirci kalamayacağımızı söyledim” dedi.
OBAMA: PROTESTO ETMİYORLAR ÇALIYORLAR
Japonya Başbakanı Şinzo Abe ile düzenledikleri ortak basın toplantısında soru üzerine olaylara dair sessizliğini bozan Obama, Gray’in ölümünde polisin hatası olabileceği yönündeki yorumlara değinmedi. “Aklım, dün geceki karışıklıklarda yaralanan polis memurlarında” diyen ABD Başkanı şöyle devam etti: “Dün gece gördüğümüz türden bir şiddetin mazereti yoktur. Bu yapıcı değil. Bireyler ellerine levye alıp yağmalamak için açık kapılar gözetlemeye başladıklarında bu protesto olmaz. Ortaya bir görüş koymuyorlar, çalıyorlar. ”
FREDDIE GRAY KİMDİ?
Uyuşturucu bağımlısı bir annenin çocuğu olarak dünyaya gelen Freddie Gray’in (25) düzenli bir işi hiç olmamış. Maryland mahkeme kayıtlarına göre Gray hakkında şimdiye kadar uyuşturucu satışından saldırıya çeşitli suçlardan 20 dava açılmış, 2009’dan beri birçok kez hapse girmiş.
FİLME ATIFLA MI BAŞLADI
Amerikan New York Times gazetesi, Baltimore kentinde patlayan isyanla ilgili yerel polis komiseri Anthony W. Batts’ın şiddet olaylarının “purge” (temizlik) adlı sözle başladığını söylediğini yazdı. Gazete, bir grup lise öğrencisinin Mondawmin alışveriş merkezinde 200 kadar polise taşla saldırırken kullandıkları bu kelimeyle 2013’te çekilen “The Purge” adlı filme atıf yaptıklarını belirtti. Amerikan yapımı bu gerilim yüklü hiciv-bilimkurgu türü film 2022 yılında geleceğin ABD’sinde geçiyor. Filmde yasalara göre her yıl bir kez akşamdan sabaha 12 saat boyunca Amerikalılara istedikleri suçu işleme özgürlüğü veriliyor. ABD Başkanı dahil belli sayıda üst düzey yetkili dışında her Amerikalı’ya bu hak tanınıyor. Gişede büyük başarı kazanan bu filmin 2014’te devamı “The Purge: Anarchy” adıyla çekilmiş. Bu film de büyük gişe hasılatı elde etmişti.
BALTIMORE NEDEN FARKLI
Baltimore’da yaşananlar, geçen sene Mike Brown’un (18) ölümü sonrası Ferguson’da başlayan ayaklanmalardan birkaç açıdan farklı. Birincisi, Baltimore, bütün büyük Amerikan kentleri gibi çetelerin güçlü olduğu, suç oranının Ferguson’dan çok daha fazla olduğu bir kent. İkincisi, bunun da etkisiyle Baltimore siyahlar ve polis arasındaki gerginliğin çok daha geniş ölçüde yaşandığı bir bölge. Bu farklılıkların da etkisiyle, Amerikan toplumu Baltimore Olayları’nı Ferguson’dan daha farklı değerlendirdi. Ve Ferguson’da Mike Brown’u öldüren polis hakkında kovuşturma açılmaması kararıyla başlayan ve birçok kişinin gözünde haklılık içeren isyan bu nedenle New York’tan Seattle’a hızla Amerka’nın diğer kentlerine yayılırken, Baltimore’daki olaylar yerel boyutta sınırlı kaldı. Ve yapılan yorumlar da Gray’n ölümünden çok yaşanan yağma vakalarına ve işin kriminal boyutuna odaklandı. Nitekim kentin belediye başkanı Stephanie Rawlings-Blake’in olayların büyümeye başladığı hafta sonu “polisin göstericilere yok etmeleri için sınırlı bir alan” yaratacağı yönündeki sözleri çok eleştirildi. Rawlings-Blake daha sonra sözlerinin yanlış anlaşıldığını söylese de, başta Maryland Valisi Larry Hogan, birçok isim tarafından ağır biçimde eleştirildi.
YILIN ANNESİNE ADAY
Baltimore’daki olaylar sırasında bir annenin protestoya katılan oğlunu bağırıp çağırarak engellemeye çalışması bazı medya organlarının dikkatini çekti.
TEMİZLİK ZAMANI
Kentte yaşanan yağmaların ardından olaya tepki gösteren çoğu siyah birçok insan, dün Baltimore’a sokakları temizlemek için gelmişti. Çetelerin yağmaladıkları CVS eczanesi, Subway restoranı ve çek dükkanının bulunduğu Fulton ve Pensilvanya Sokaklarının köşesinde buluşan gençler, polis kordonuna alınan mağazaların önlerini temizlediler.