Sırbistan'dan Kosova atağı

Karar 220 lehte, 14 aleyte ve 3 çekinser oyla geçti. Karar, Kosova'nın bağımsızlığını tanıyacak ülkelerle diplomatik ilişkilerin gözden geçirilmesini, AB ve NATO'nun tanıması durumunda bu örgütlere üye olunmayacağını, Sırp yetkililerin, ülkenin Kosova'yı da içerecek bir biçimde toprak bütünlüğünü kabul etmeyen hiçbir uluslararası anlaşmaya imza koyamayacaklarını ve diğer önlemleri içeriyor.

ABD'YE KINAMA

Başbakan Vojislav Koştunitsa, mecliste yaptığı konuşmada, Kosova'nın bağımsızlığını desteklemesi nedeniyle ABD'yi kınadı. Koştunitsa, ABD'yi, açıkça uluslararası düzenin bozulması için çalışmakla suçlayarak, “bir zamanlar özgürlüğün simgesi olarak görülen ABD'nin, şimdi güç politikasını savunduğunu” söyledi.

ABD'nin Kosova'nın bağımsızlığına açık desteğinin uzlaşma çabalarını engellediği suçlamasında da bulunan Koştunitsa, “ABD, daha fazla müzakere olamayacağına karar verdi. ABD, BM Güvenlik Konseyi'nin çözmeye başladığı sorunun konsey dışında çözülmesine karar verdi” diye konuştu.

Sırbistan'ın Batı yanlısı olarak değerlendirilen Devlet Başkanı Boris Tadiç de daha ılımlı olan konuşmasında, Sırbistan'ın, Kosova'yı bırakmamak için çaba sarfetmesi gerektiğini, ancak “Avrupa'daki geleceğinden” de vazgeçmemesi gerektiğini söyledi.

Aşırı milliyetçi lider Tomislav Nikoliç, konuşmasında, AB İstikrar ve İşbirliği Anlaşması'nın metninde Kosova'nın Sırbistan toprağı olduğunun açıkça belirtilmemesi durumunda imzalanmayacağı güvencesi vermesi durumunda karar tasarısını destekleyeceklerini bildirdi.
Kosova'nın bağımsızlığına karşı çıkmayan nadir siyasilerden muhalefetteki Liberal Parti lideri Cedomir Jovanoviç ise karar tasarısını, “Sırbistan'ın AB üyesi olma emellerine darbe” olarak niteledi.

KARAR TASARISI NE ÖNGÖRÜYOR?

Koştunitsa hükümetinin önerdiği karar tasarısı, Kosova'nın statüsü sorunu çözülmeden AB'nin Kosova'ya misyon gönderme düşüncesini reddediyor.
Tasarıda, Kosova'nın, bağımsızlığını ilan etmesi durumunda Sırbistan'ın AB ile bütünleşmesinin durdurulması tehdidi yer alıyor, NATO ve Batı, ayrılıkçı Kosovalı Arnavutlar'ı desteklediği iddiasıyla kınanıyor.

Karar tasarısında, NATO'nun Kosova'nın bağımsızlığına desteği nedeniyle Sırbistan'ın, Batı'nın askeri ittifakının dışında kalması gerektiği belirtiliyor. Tasarı metninde, AB ile gelecek ay üyeliğe hazırlık ve yardım anlaşmasının imzalanması durumunda “ülkenin egemenliği ve toprak bütünlüğünün korunması” gerektiği vurgulanıyor.

Kabulü durumunda Sırp yetkililerin, Kosova'nın bağımsızlığını reddetmekle yükümlü olacağı tasarıda, Sırbistan'ın, Kosova'nın bağımsızlığını tanıyan Batılı ülkelerle diplomatik ilişkilerini gözden geçirmesi gerektiği kaydediliyor.

Öte yandan kimi uzmanlar, karar tasarısının üslubunun, ileri bir tarihte katı ya da esnek yorumlanmasına olanak tanıyacak muğlaklıkta olduğu yorumunda bulunuyorlar.

Kosova'da 2 milyon olan nüfusun yaklaşık yüzde 90'ını oluşturan Arnavutlar, gelecek yıl başında bağımsızlıklarını ilan edeceklerini açıklamışlardı. Sırbistan'ın bölgeye geniş özerklik tanınması önerisine karşı Kosovalı Arnavutlar tam bir bağımsızlıkta ısrar ediyor.
Resmen Sırbistan'ın bir parçası olan Kosova, NATO'nun 1999'da dönemin Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç yönetiminin Kosovalı Arnavutlar'a yönelik baskılarını sona erdirme gerekçesiyle düzenlediği harekattan bu yana BM yönetimi altında bulunuyor.
ABD ve kimi AB ülkeleri, Kosova'nın bağımsızlığını destekleyeceklerini belirtirlerken; Rusya, Sırbistan'ın toprak bütünlüğünü koruma ısrarını destekliyor ve Kosovalı Arnavutlar ile Belgrad yönetimi arasında daha fazla görüşme yapılması çağrısında bulunuyor.