Simitis'den zeytin dalı

Zirveye Bülent Ecevit damgası

BAŞBAKAN Bülent Ecevit, dün ‘‘13'üncü aday ülke’’ lideri sıfatıyla Helsinki'ye gelerek 36 yıl sonra AB adayı olan Türkiye'nin Başabakan'ı olarak da tarihe geçti. Ecevit AB liderleriyle aile fotoğrafı çektirdi ve 28 üyeli AB'nin ilk provasına katıldı. Zirvenin en çarpıcı olayı ise, Yunanistan Başbakanı Kostas Simitis'in Ecevit'e gönderdiği barış mesajı içeren ‘‘zeytin dalı’’ oldu. Simitis, Finlandiya'daki Yunanistan Büyükelçisi'nden, Ecevit'i Helsinki Havaalanı'ndan uğurlaması ve kendisi adına Türk Başbakanı'na bir ‘‘zeytin dalı’’ vermesini istedi. Bunun üzerine Yunan Büyükelçi havaalanına giderek Simitis'in ‘‘AB adaylığınız hayırlı olsun’’ mesajını, uzattığı zeytin dalıyla birlikte iletti. Bu anlamlı ve duygu dolu mesaj son derece yorgun olan Türk heyetine ‘‘doping’’ etkisi yaptı. Ecevit de elçi aracılığıyla Simitis'e en sıcak duygularını iletti.

ÖZEL İLGİ

Özel bir ilgiyle karşılanan ve 2000'den fazla basın mensubunun tek ilgi odağı olan Ecevit, beraberinde Dışişleri Bakanı İsmail Cem ve AB ve İnsan Haklarından sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Ali İrtemçelik ile birlikte iki kez basın toplantısı düzenledi. Ecevit'in ilk basın toplantısı, AB Dönem Başkanı Finlandiya'nın Başbakanı Paaova Lipponen ve AB Komisyonu Başkanı Romano Prodi'ye özel ayrılan ‘‘Başkanlık' salonunda gerçekleşti. Salona giren Ecevit, önce Prodi ve Lipponen tarafından ayakta karşılandı.

İDAM KALKACAK

Başbakan düzenlediği iki ayrı basın toplantısında idam cezasının kaldırılmasına yönelik sıcak mesajlar verdi ve koalisyon içinde uzlaşma sağlanması için çaba gösterileceği kaydetti. Ecevit, ‘‘Üyelik ile idam cezası bağdaşmaz’’ dedi. Ecevit bu konuda içinin rahat olduğunu, partisinin Öcalan konusu gündemde değilken idam cezasının kaldırılması için çaba gösterdiğini belirtti ve ‘‘AB üyeliğimizi herkes istiyor ama idam konusunda aynı istek yok. Uzlaşmayı en kısa zamanda sağlayıp idam cezasını kaldırmaya çalışacağız’’ dedi.

ASKERLER ETKİ YAPMAZ

Ecevit'e sorulan sorulardan biri de Türkiye'de ordunun siyaset üzerindeki etkisini nasıl azaltacağı yönündeydi. Ecevit, her açık toplumda olduğu gibi Türkiye'de de askerlerin çeşitli konularda görüş bildirdiklerini ama bunun parlamento üzerinde doğrudan etkisi olmadığını, bu açıklamaların parlamento kararlarını bağlamadığını söyledi.

Başbakan Ecevit'e yabancı basın mensupları tarafından gelen soruların çoğunluğunu Kürt sorunu ve Öcalan'ın idamı konuları oluşturdu. Ecevit şu yanıtı verdi: ‘‘Güneydoğu Anadolu'daki sorunumuz, bölgedeki feodal yapıdan kaynaklanmaktadır. Türkiye'de Kürt ve Türk ayrımı yapmak imkansızdır. Türk milleti tanımı bir ırkı belirlemez. Bu sorunu bölgedeki insanlarımızın yaşam standartlarını geliştirerek çözebiliriz. Batılılar bu konuyu tam olarak anlayamıyorlar. Türkiye'nin yapısını daha iyi tanımak gerekir.’’

TÜRKİYE KÖPRÜ

Ecevit ayrıca, Türkiye'nin üyeliğine coğrafi ve kültürel nedenlerle karşı çıkanlara da cevap verdi. Başbakan Türkiye'yi doğu ile batıyı birleştiren ülke olarak görülmesi gerektiğini şu sözlerle ifade etti: ‘‘Rudyard Kipling gibi doğu ile batının hiçbir zaman bir araya gelemeyeceğini söyleyen veya Samuel Huntington gibi uygarlıklar çatışmasının kaçınılmazlığını düşünenlerin kehanetlerini de boşa çıkaran tek ülke Türkiye'dir. Türkiye yalnız Avrupa ile Asya arasında değil, Hıristiyanlık ve Musevilikle İslamiyet arasında canlı bir köprüdür'.

ÜYELİK ÇABUK OLACAK

Ecevit, ‘‘AB Türkiye'nin tam üyelik koşullarını sağlamasının uzun yıllar alacağını düşünüyor. Fakat ben inanıyorum ki biz bu hedeflere Türk toplumunun dinamizmi ve demokrasiye bağlılığı ile çok daha kısa sürede erişebiliriz. Tabii bunun için Türkiye'nin ve AB'nin üstlenmiş oldukları sorumlulukları iyi niyetle yerine getirmeleri gerekir’’ dedi.

Ecevit Helsinki zirvesinde Türkiye'nin oy birliği ile aday ülke olarak kabul ve ilan edilmiş olması ile, başka aday ülkelerle eşit konumda olacağının açık ve kesin bir dille ifade edilmesini olumlu bir gelişme olarak değerlendirdi. Ecevit özetle şöyle devam etti: ‘‘Böylelikle Türkiye'ye tam üyelik kapısı da açılmış olmaktadır. Türkiye'nin AB üyeliği en az Türkiye'nin yararına olduğu kadar, AB'nin de yararınadır. Tam üyeliğimiz için insan hakları ve demokrasi bakımından bazı eksikliklerimiz olduğunun ve ekonomimizdeki bazı olumsuzlukların bilincindeyiz. Bunlardan büyük ölçüde uzun yıllardır dış destekle sürdürülen bölücü terör sorumludur. Ama dış etkenlerin tüm bu olumsuz yansımaları ne olursa olsun her alandaki eksikliklerimizi süratle tamamlamak öncelikle bizim sorumluluğumuzdur.'

SİMİTİS'LE GÖRÜŞÜRÜM

Ecevit, Türkiye için özel ayrılmış olan ve Türk bayrağı ile AB bayrağının yer aldığı salonda Türk basın mensuplarına ayrı bir basın toplantısı düzenledi. Yunanistan Başbakanı Kostas Simitis'le görüşme yapıp yapmayacağı şeklindeki soruya Ecevit şu yanıtı verdi: ‘‘Görüşmeyi temenni ederim. Bunun için Simitis'in mahkemeye gitmekten başka yolları da içine sindirmiş olması gerekir' dedi. Ecevit bununla ilgili bir soruya karşılık, ‘‘Komşularla ilişkilerde bir sorun çıkarsa, bunun hemen mahkeme yoluyla çözümüne gitmeyi uygun görmem. Benim anlayışım bu. Türkiye ve Yunanistan sorunlarını diyalog ve karşılıklı anlayış yoluyla çözebilirler' yanıtını verdi.

Yunanlı gazeteciler Başbakan Ecevit'e Kıbrıs sorununa ilişkin sorular yönelttiler. ‘‘Tam üyelik görüşmelerine başlamak için Kıbrıs sorununu çözmek zorunda olduğunuzu biliyor musunuz?’’ sorusuna Ecevit'in yanıtı şu oldu, ‘‘Kıbrıs'ta iki bağımsız devlet vardır. Kıbrıs'ta çözüm ancak bu gerçek üzerinde çözüme varılabilir. Bu gerçek görmemezlikten gelinemez. Kıbrıs'ta çözüm ancak gerçekçi temelde sağlanır'.

VETO KULLANIRIZ

AB'nin kendi güvenlik ve savunma kimliğini oluşturması ve karar mekanizmasında AB dışı ülkelerin görüşmlerini almayacak bir sistem kurması konusunda ise Ecevit, bu durumda NATO üyesi olarak Türkiye'nin ‘‘Veto' hakkını kullanacağını açıkça dile getirdi. Ecevit, ‘‘NATO askerlerini kullandırtmayız. AB ya Türkiye'yi tam olarak karar sürecine alır, ya da NATO askerlerini kullanma hakkını elde edemez' dedi.

Simitis: Hayırlı olsun

BAŞBAKAN Bülent Ecevit ve Dışişleri Bakanı İsmail Cem'in de aralarında bulunduğu Türk heyetine Helsinki'de büyük ilgi gösterildi. Zirveye damgasını vuran Ecevit'i tüm liderler bir bir kutlarken, Yunanistan Başbakanı Simitis, ‘Adaylığınız hayırlı olsun’ dedi.

Ecevit ayakta karşılandı

ZİRVEYE damgasını vuran Başbakan Bülent Ecevit'in ilk basın toplantısı, AB Dönem Başkanı Finlandiya'nın Başbakanı Paaova Lipponen ve AB Komisyonu Başkanı Romano Prodi'ye özel ayrılan ‘‘Başkanlık' salonunda gerçekleşti. Salona giren Ecevit, önce Prodi ve Lipponen tarafından ayakta karşılandı.