Silahların gölgesinde bayram

SAVAŞ hali, etnik gerginlikler ya da yağmacılık... Orta Asya’dan Afrika’nın uzak köşelerine on milyonlarca Müslüman kutsal kabul ettikleri bayram sabahına silah tehdidi altında uyandı. Çatışmaların yanı sıra ekonomik zorluklar da bayram neşesini kaçırdı.

AFGANİSTAN: Amerikan askerinin ülkeden çekilmeye hız vermesiyle hızla kaosa sürüklenen 38 milyon nüfuslu Afganistan, öne çıkan kriz noktası. Ülke topraklarının yüzde 85 gibi önemli bir bölümü haftalar içinde Taliban kontrolüne geçti. Silahlı çatışmalar nedenyile yılbaşından beri 270 bin kişi mülteci konumuna düştü. Taliban saldırılarının hedefindeki ülkenin üçüncü büyük kenti Herat ülkede yaşananları özetlemek için en iyi örnek. Önceki yıllarda alışveriş yapan insanlarla dolup taşan ülkenin batısındaki 400 bin nüfuslu şehre sessizlik hâkim. 

YEMEN: İran ve Suudi Arabistan’ın da müdahalesiyle iç savaşın 6 yıldır sürdüğü Yemen’de çatışmaların şiddeti azalsa da tehdit sona ermiş değil, üstelik açlık bir diğer büyük sorun. 29 milyonluk ülkede 2021’in ilk yarısında yerinden edilen kişi sayısı 41 bin olarak hesaplanıyor.

IRAK: Savaş yorgunu ülkenin halkı bayram sabahına önceki günkü patlamanın şokuyla uyandı. Arefe günü başkent Bağdat’taki pazaryerinde alışveriş için kalabalığın toplandığı sırada bombalı saldırı gerçekleşti, 30 kişi hayatını kaybetti, onlarcası yaralandı. Saldırıyı üstlenen olmazken DEAŞ benzer eylemler gerçekleştirmişti.

BURKİNA FASO: Halkının yüzde 60’dan fazlası Müslüman olan 20 milyon nüfuslu Burkina Faso, güvensizlik ortamının hâkim olduğu bir başka Afrika ülkesi. Ülkede özellikle DEAŞ ve El-Kaide bağlantılı terör grupları son dönemde saldırılarını arttırmış durumda. Başkent Ouagadougou’da pazar yerleri önceki yıllardaki kadar dolu değil, hayvan sayısı az. Yağma ve öldürülmekten korkan çobanlar sürülerini rahatça gezdiremediği için tedarik güç.

NİJERYA: Bir taraftan özellikle kız öğrencileri hedef alan Boko Haram terör örgütü, diğer taraftan güvenlik güçlerini hedef alan DEAŞ bağlantılı ISWAP ile mücadele etmek zorunda kalan Nijerya’da bayram ruhu sokaklara yansımadı.

SURİYE: Savaşın 10 yıldır sürdüğü Suriye’de milyonlarca Müslüman, 22’nci kez bayramı barıştan uzak karşıladı. 17 milyon nüfuslu ülkede 7 milyon kişi mülteci konumuna düşerken, bir o kadarı da ülke içinde yerinden oldu. Muhaliflerin kalesi İdlib sık sık Esad rejiminin saldırılarına maruz kalırken, başkent Şam’da ise kötüleşen ekonomik durum halkı yoruyor.

FİLİSTİN: Ramazan Bayramı’nı İsrail’in hava saldırıları altında geçiren Gazzeliler, bu bayramda kötüleşen ekonomik şartlara rağmen bayram havasına girmeye çalışıyor.

LİBYA: Batısındaki BM destekli Trablus hükümeti ile doğudaki Bingazi merkezli yönetim arasında geçen yıl ekim ayında varılan ateşkes anlaşması ile sükûnetin sağlandığı Libya’da halk, bayramı ekonomik güçlükler altında karşıladı.

ELÇİNİN KIZI KAÇIRILDI, İKİ ÜLKE ARASI GERİLDİ

AFGANİSTAN’ın Pakistan büyükelçisi Najibullah Alikhil’in 26 yaşındaki kızı Silsila Alikhil başkent İslamabad’da kaçırılarak işkenceye maruz kaldı. Hafta sonu evine doğru yürürken kaçırılan ve birkaç saat rehin tutulan genç kadının ağır işkenceye uğradığı hastane raporuna yansıdı. Rapora göre başından yaralanan Silsila’nın elleri ve ayaklarına ip izleri vardı. Saldırıyı “iğrenç olay” diyerek kınayan Kabil yönetimi, büyükelçisi ile birlikte ülkedeki tüm diplomatlarını çekti. Afganistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Afgan hükümeti büyükelçisi ile kıdemli diplomatlarını güvenlik tehditleri tamamen ortadan kalkana kadar geri çekiyor. Buna, suçluların yakalanarak cezalandırılmaları da dahil” denildi. Pakistan Başbakanı Imran Khan, saldırıyı en öncelikli konu olarak gördüklerini ve suçluların 48 saat içinde yakalanmasını istediğini açıklamıştı. Pakistan, Taliban’ın alan kazandığı Afganistan’daki krizin çözümünde kilit role sahip görülüyor.