Seçim kehanetleri

ABD'de anketlerdeki belirsizlik yüzünden Beyaz Saray yarışıyla ilgili çeşitli geyikler yapılmaya başlandı. ABD'liler şimdi falcılar gibi bazı işaretleri değerlendirerek, galibi belirlemeye çalışıyor. Kimine göre Cadılar Bayramı'nda maskesi çok sattığı için Bush kazanacak. Kimine göre ise borsa endeksi yükseldiğine göre Al Gore, Başkan seçilecek.

ABD son 30 yılın en çekişmeli seçimlerine sahne oluyor. Yarın milyonlarca kişi sandık başına gidip, yeni başkanı seçecek. Ancak hala kimin kazanacağı belli değil. Böyle olunca ABD'liler falcılığa başladı. Kimine göre Cumhuriyetçi George Walker Bush, damarlarındaki asil kan sayesinde galip gelecek. Bill Clinton'un galibiyetini 0.1'lik bir sapmayla önceden bilen profesöre göre ise Al Gore, % 56.2 oranında oy alarak başkan seçilecek. İşte ABD'de geyiğe dönen seçim kehanetlerinden birkaç örnek.

Cadılar Bayramı maskeleri

31 Ekim'de kutlanan Cadılar Bayramı sırasında Bush'un lateks maskeleri daha çok sattı. Cadılar Bayramı maskeleri satış oranları bir gösterge olarak kabul edilirse seçimlerde Bush, % 57, Al Gore ise % 43 oranında oy alacak.

Asil kanı sayesinde Bush kazanacak:

İngiliz nesep uzmanlarına göre, asalet seçimlerde önemli rol oynuyor. Bush'un, Al Gore'a oranla kanının daha asil olduğu, bu nedenle de seçimleri kolaylıkla kazanacağı söyleniyor. Bush'un genetik bağları İngiliz kralları, 3'üncü Henry ve 7'inci Henry ve 2'inci Charles'a, İskoçların ulusal kahramanı William Wallace'a kadar uzanıyor. Al Gore ise bir miktar Alman asillerinin kanından taşıyor, en fazla da İngiltere Kraliçesi 2'inci Elizabeth'in uzak bir akrabası olduğunu öne sürebilir.

Al Gore % 56.2'le kazanacak:

1996 seçimlerinde Başkan Bill Clinton'un alacağı oy oranını 0.1'lik bir sapmayla bilen Iowa Üniversitesi'nden Prof. Michael Lewis-Beck, bu sefer de bir tahminde bulundu. Lewis-Beck'e göre bu yılın galibi Al Gore olacak. Gore, % 56.2 oranında oy alacak.

Dow Jones endeksi Gore'dan yana:

Bu tür tahminlere geçtiğimiz günlerde Gore'u desteklediğini açıklayan New York Times Gazetesi de katıldı. Gazeteye göre, Wall Street'in nabzını ölçen Dow Jones Endeksi seçimlerde belirleyici rol oynuyor. Temmuz ve Ekim aylarında borsa endeksi yükselirse, iktidardaki parti, bir dönemi daha garantiliyor. Dow Jones Endeksi, geçen Temmuz ayından bu yana % 4.3 oranında arttığına göre Al Gore açısından sevindirici bir haber.

Kongre ve valilik seçimleri de yapılıyor

AMERİKAN halkı yarın 43'üncü başkanın yanı sıra Temsilciler Meclisi'nin tümünü, Senato'nun 34 yeni üyesini ve 11 eyaletin yeni valilerini de belirleyecek.

Senato: Yenilenecek üyeliklerin 19'u Cumhuriyetçilerin, 15'i Demokratların elinde. Senato'da şu anda 54 Cumhuriyetçi, 46 Demokrat üye bulunuyor.

Temsilciler Meclisi: 435 üyeliğin tamamı yenileniyor. Şu anda 222 Cumhuriyetçi, 209 Demokrat, iki de bağımsız üye bulunuyor. İki sandalye ise ölüm nedeniyle boş.

Valilikler: Seçim yapılacak eyaletlerin yedisinde valilikler Demokratların, dördünde ise Cumhuriyetçilerin elinde. ABD genelinde 30 Cumhuriyetçi, 18 Demokrat, iki de bağımsız vali bulunuyor.

Seçim maliyetinin 1 milyar doları aştığı belirtiliyor. 100 milyon kadar seçmenin oy kullanacağı tahmin ediliyor.

Partilerin kale eyaletleri değişiyor

ABC'nin son anketine göre George W.Bush, halktan ülke genelinde % 48, Al Gore ise % 43 oranında destek alıyor. Ancak eyaletler bazında iki lider arasında sıkı bir çekişme yaşanırken, demografik ve sosyo-ekonomik gelişmeler yüzünden eskiden Cumhuriyetçi ya da Demokratlar'ın kalesi kabul edilen yerler değişiyor. Seçimlerde kilit rol oynayan California ve Florida'ya Cumhuriyetçi gözüyle bakılıyordu. Ancak iki eyaletin rengi de değişiyor.

California: Al Gore, California'da % 47 ile rakibinin 7 puan önünde gidiyor. Muhafazakar Cumhuriyetçiler, Colorado'ya göç ettiği için California'da Demokrat oylar yükselmeye başladı. Dolayısıyla da Colorado'da da Cumhuriyetçi oylar arttı.

Florida: Florida'da George W.Bush'un kardeşi Jeb, Vali. Ancak Florida'da da Demokratlar'ın oyları yükselişte. Çünkü ikinci ve üçüncü kuşak Kübalılar ve de Hispanikler'in tercihi Demokratlar'dan yana. Bu nedenle George W.Bush, seçimin son döneminde Florida üzerinde yoğunlaşıyor.

Seçimi kazanan aday Oval Ofis'i kaybedebilir

AMERİKAN sistemine göre halk doğrudan başkanı değil, ‘‘elector’’ adı verilen ikinci seçmeni seçiyor. Başkanlığı kazanabilmek için 538 ikinci seçmen oyundan 270'ini almak gerekiyor. İkinci seçmen sayısı, eyaletlerin nüfusuna doğru orantılı olarak değişiyor. Örneğin en kalabalık nüfuslu eyalet olan California'da 54 ikinci seçmen bulunuyor.

Anketlerde az farkla önde görünen Bush'un toplam oyların daha çoğunu almasına rağmen, Al Gore daha fazla ‘‘ikinci seçmen’’ kazanarak yeni ABD Başkanı olabilir. Gore California'nın (54) yanı sıra New York (33) Pennsylvania (23) gibi kalabalık eyaletlerde de önde gidiyor. Buna karşılık Bush kendi memleketi olan Teksas (32) ve Ohio'da (21) önde gidiyor.

Bir aday bir eyalette bir oy bile daha fazla alsa, o eyaletteki tüm ikinci seçmenleri kazanıyor. Yapılan analizlere göre Bush'un 1 puan önde olması halinde, Gore'un seçilme şansı % 90'ı buluyor.

TARİHTE ÜÇ ÖRNEĞİ VAR

1876 yılında Rutherford B. Hayes, daha düşük oy yüzdesi tutturduğu halde Samuel Tilden'den bir fazla ikinci seçmen kazanarak seçimi aldı. Oysa Hayes'in oy oranı % 47.9, Tilden'inki ise % 50.9'du.

1888'de ise Başkan Grover Cleveland % 48.6 oy alırken, rakibi Benjamin Harrison % 47.8 oranında oy topladığı halde seçimi kaybetti. 1824 yılında ise Andrew Jackson, John Quincy Adams'tan hem daha fazla oy, hem de daha fazla ikinci seçmen kazandığı halde, adayların bolluğundan ötürü ikisi de seçimi kaybetti. Bu durumda, halen mevcut anayasal hükme göre seçimin galibini Temsilciler Meclisi belirliyor.