Savaşın Kronolojisi

Irak Savaşı ile sonuçlanan olaylar ve açıklamaların kronolojisi şöyle:  
   Â
26 Kasım 2001: Amerikan BaÅŸkanı George Bush, BaÄŸdat'ın Aralık 1998'de ülkeden ayrılan BM silah denetçilerinin dönüşünü reddetmeye devam etmesi halinde güç yoluna baÅŸvuracağı uyarısında bulundu.Â

OCAK 2002:Â

29: Bush, ulusun birliÄŸi konuÅŸmasında, Irak, Ä°ran ve Kuzey Kore'nin ''Åžer Üçgeni'' oluÅŸturduÄŸunu ve buna karşı harekete geçeceÄŸini söyledi.Â

MART:

19: ABD Merkezi Haberalma TeÅŸkilatı CIA'nın BaÅŸkanı George Tenet,BaÄŸdat'ın, El-Kaide örgütüyle temaslarda bulunduÄŸunu ve Irak veya Ä°ran'ın ABD'de 11 Eylül 2001'de düzenlenen saldırıları desteklediÄŸini düşündüklerini belirtti.Â

EYLÃœL:

12: Bush, BM Genel Kurulu'nda yaptığı konuÅŸmada, Irak'ı ''hemen''silahsızlanmaya çağırarak, uluslararası müdahale olmaması halinde ABD'nin tek başına müdahale edeceÄŸi uyarısında bulundu.Â

16: Irak, silah denetçilerinin koÅŸulsuz olarak geri dönmesini kabul etti.Â

24: Londra, Saddam Hüseyin'in 45 dakikalık bir sürede kitle imha silahlarını (KÄ°S) kullanabileceÄŸine dair Irak silahlanma programı dosyasını yayınladı.Â

KASIM

8: Güvenlik Konseyi, Irak'ın kitle imha silahlarını tasfiye etmesini öngören 1441 sayılı kararı kabul etti.Â

27: BM silah denetçileri 4 yıl aradan sonra Irak'taki görevlerine yeniden baÅŸladılar.Â

OCAK 2003:

15: 50 binden fazla Amerikan askeri Körfez'e konuÅŸlandı, 20 bin yedek askere de sefer görev emri çıkarıldı.Â

30: Ä°talya, Ä°ngiltere ve Polonya'nın da içinde bulunduÄŸu Avrupa ülkelerinden 8 lider, ülkeleri ABD'nin arkasında birlik olmaya çağıran ortak bir mektubu imzaladı.Â

ÅžUBAT:

5: ABD DışiÅŸleri Bakanı Colin Powell, Güvenlik Konseyi'nde yaptığı konuÅŸmada, Saddam Hüseyin'in iÅŸbirliÄŸi yapmadığı konusunda ''kanıtlar'' bulunduÄŸu ve bunun bedelini ödeyeceÄŸi ÅŸeklinde ciddi suçlamada bulundu.Â

8: BM Genel Sekreteri Kofi Annan, tüm baÅŸka alternatiflerin baÅŸarısızlığa uÄŸraması durumunda, Irak'ın savaÅŸ yoluyla silahsızlandırılmasıyla ilgili tüm kararların BM tarafından alınması gerektiÄŸini söyledi.Â

10: Fransa, Belçika ve Almanya ''savaÅŸ mantığına'' girmeyi reddederek, Irak'ta savaÅŸ durumunda Türkiye'ye destek olunmasını talepeden Amerika'nın talebini veto etti.Â

Fransa, Rusya ve Almanya, denetimlerin ''artarak'' devam etmesi için ''ortak bir bildiri'' yayımladılar.Â

15: Avrupa'da dahil olmak üzere yaklaşık 10 milyon kiÅŸi Irak Savaşı'nı protesto etti.Â

MART:

1: TBMM, yabancı asker bulundurma teskeresini reddetti.Â

4: Pentagon, 230 bin Amerikan askerinin Irak kapılarına dayandığını, diğer 60 bini askerin de harekete geçirildiğini belirtti.

7: BaÄŸdat'ın silahsızlanma konusunda ilerleme kaydettiÄŸine dair yeni raporunun ardından Washington, Londra ve Madrid, Güvenlik Konseyi'ne Irak'a bu konuda 17 Mart'a kadar son bir süre daha verdi.Â

16: ABD-Ä°ngiltere ve Ä°spanya'nın, Azor Adaları'nda yaptıkları zirvede Bush, Irak'ta olası bir savaşı baÅŸlatmaya karar vermesi için BM'ye 24 saat süre tanıtı.Â

17: Haftalarca süren yoÄŸun gizli pazarlıkların ardından konsensüssaÄŸlanamaması üzerine Washington, Londra ve Madrid, Irak'taki savaÅŸa yeÅŸil ışık yakan karar tasarısını geri çekmek zorunda kaldılar.Â

Pentagon, yaklaşık 150 bini Kuveyt'te olmak üzere bölgede konuÅŸlanan Amerikan askeri sayısı 225 bine yükseldi. Bush, Saddam Hüseyin'e ülkeyi terk etmesi için 48 saat süre verdi ve aksi taktirde askeri operasyonu baÅŸlatacakları ültimatomu verdi.Â

18 ve 19: Irak Parlamentosu ve Baas partisi yönetimi olan Devrim Komuta Konseyi bu ültimatomu reddetti.Â

20: Bush yönetimi savaşı baÅŸlattı.Â

 

SAVAÅž SONRASI IRAK KRONOLOJÄ°SÄ°

Irak savaşının 20 Mart 2003'de baÅŸlamasından bu yana geçen bir yılda, ABD ve Ä°ngiltere'nin oluÅŸturduÄŸu koalisyon kuvvetleri, çok sayıda saldırıya ve suikaste uÄŸrayıp 650'ye yakın görevlisini kaybetti.Â

Irak'ta 1 yılda geliÅŸen baÅŸlıca olaylar şöyle:Â

MART 2003

20 MART: ABD, savaşı, ''Irak'ın ÖzgürleÅŸtirilmesi'' sloganıyla  baÅŸlattı. Amerikan uçakları, günlerce sürecek hava bombardımanına baÅŸladı.  Amerikan ve Ä°ngiliz kara kuvvetleri, Irak'ın güneyine girdi.Â

23 MART: 5 Amerikalı savaÅŸ esiri Irak televizyonunda teÅŸhir edildi.Â

26-28 MART: BaÄŸdat'ın kalabalık bir mahallesi ve bir pazaryeri bombalandı, 44 kiÅŸi öldü.Â

31 MART: Koalisyon kuvvetleri ile Irak Cumhuriyet Muhafızları Necef kentinde karşı karşıya geldi.Â

NÄ°SAN 2003

2 NÄ°SAN: Amerikan kuvvetleri BaÄŸdat yolunda, Dicle nehrini geçtiler.Â

4 NÄ°SAN: Uluslararası havaalanı ele geçirildi.Â

8 NÄ°SAN: Basın mensuplarının kaldığı Filistin Oteli'ne tank saldırısı: 2 ölü.Â

9 NİSAN: Bağdat düştü. Saddam Hüseyin'in dev heykelinin devrilmesi, rejimin çöktüğünün habercisiydi. Şehirde yağmalar başladı.

10 NÄ°SAN: Koalisyon kuvvetleri Irak'ın yarısından fazlasını iÅŸgal etti.Â

11 NÄ°SAN: Kerkük'ten sonra Musul da Amerikalıların eline geçti.Â

21 NÄ°SAN: Amerikalı geçici sivil idareci emekli general Jay GarnerIrak'a geldi.Â

23 NÄ°SAN: Kerbela kentinde Amerikan karşıtı büyük bir gösteri düzenlendi.Â

30 NÄ°SAN: Saddam Hüseyin'in Amerikalılara karşı mücadele çaÄŸrısı yaptığı ileri sürüldü.Â

MAYIS 2003

1 MAYIS: ABD BaÅŸkanı George Bush, esas çatışmaların bittiÄŸini, ancak terörizmle savaşın devam ettiÄŸini açıkladı.Â

2 MAYIS: Irak'ı 3 bölgeye ayırmayı öngören uluslararası  istikrar gücü oluÅŸturuldu.Â

16 MAYIS: Sivil idareci olarak atanan Paul Bremer, Baas Partisi yöneticilerinin kamu görevleri yürütmesini yasakladı. Bremer, 23 Mayıs'ta da güvenlik organlarının laÄŸvedildiÄŸini açıkladı.Â

22 MAYIS: BM, Irak'a karşı 13 yıldır sürdürülen yaptırımların bittiÄŸini duyurdu.Â

TEMMUZ 2003

6 TEMMUZ: Paul Bremer, ''Geçici Yönetim Konseyi'' kurulmasını onayladı. Ä°lk toplantı ayın 13'ünde yapıldı.Â

22 TEMMUZ: Saddam Hüseyin'in oÄŸulları Uday ve Kusay Musul'da öldürüldü. Â

AÄžUSTOS 2003

7 AÄžUSTOS: BaÄŸdat'taki Ãœrdün BüyükelçiliÄŸi'ne, bomba yüklü bir araçla saldırı düzenlendi, 14 kiÅŸi öldü.Â

18 AÄžUSTOS: Eski Devlet BaÅŸkan Yardımcısı Taha Yasin ve ''KimyasalAli'' lakaplı Ali Hasan El Mecit yakalandı.Â

19 AÄžUSTOS: BaÄŸdat'taki BM merkezine intihar saldırısı düzenlendi, BM temsilcisi Sergio Vieira de Mello dahil olmak üzere 22 kiÅŸi öldü, 100 kadar kiÅŸi yaralandı.Â

29 AÄžUSTOS: Åžiilerin kutsal kenti Necef'te bir caminin önünde bir araç havaya uçtu. Ayetullah Muhammed Bekir Hekim'in de aralarında bulunduÄŸu 83 kiÅŸi öldü, 125 kiÅŸi yaralandı.Â

EYLÃœL 2003

3 EYLÃœL: Saddam Hüseyin sonrası ilk hükümet kuruldu. ABD ve Ä°ngiltere'den sonra Polonya, bir iÅŸgal bölgesinin yönetimini aldı. Â

EKÄ°M 2003Â

2 EKİM: Irak Gözlem Grubu, ülkede hiçbir kitle imha silahı bulunmadığını açıkladı. 

15 EKÄ°M: Yeni Irak Dinarı kullanılmaya baÅŸlandı.Â

16 EKÄ°M: BM Güvenlik Konseyi, ABD'nin, uluslararası bir gücü öngören, ancak Washington'un Irak üzerinde kısmi kontrolünü de benimseyen çözüm planını kabul etti.Â

23-24 EKÄ°M: Irak'ın yeniden inÅŸası için Ä°spanya'nın baÅŸkenti Madrid'de bir bağış konferansı yapıldı, 33 milyar dolar toplandı.Â

27 EKÄ°M: BaÄŸdat'ta Uluslararası Kızılhaç Örgütü'ne ve 4 polis karakoluna yönelik intihar saldırıları yapıldı, 43 kiÅŸi öldü, 200'den fazla kiÅŸi yaralandı.Â

30 EKÄ°M: BM, BaÄŸdat'tan çekildiÄŸini açıkladı.Â

KASIM 2003

7 KASIM: Türkiye, Irak'a asker göndermeyeceÄŸini açıkladı.Â

12 KASIM: Nasıriye kentindeki Ä°talyan askeri üssüne intihar saldırısı düzenlendi, 19'u Ä°talyan 28 kiÅŸi öldü.Â

15 KASIM: Ä°ktidarın Iraklılara devrinin takvimi konusunda anlaÅŸmaya varıldı. Åžiiler, baÅŸta genel seçimlerle ilgili olmak üzere deÄŸiÅŸiklikler önerdi.Â

27 KASIM: ABD Başkanı Bush, Şükran Günü'nde askerlerine moral vermek için gizlice Irak'a geldi. 

ARALIK 2003

9 ARALIK: SavaÅŸa karşı ülkeler, ABD tarafından, Irak'ın yeniden inÅŸası sürecinden dışlandı.Â

13 ARALIK: Saddam Hüseyin, doÄŸum yeri Tikrit'te yakalandı.Â

27 ARALIK: Kerbela'da 4 saldırı düzenlendi, 7'si koalisyon askeri 19 kiÅŸi öldü.Â

OCAK 2004

18 OCAK: ABD'nin BaÄŸdat'taki Ana Karargahı önünde intihar saldırısı düzenlendi, 24 kiÅŸi öldü.Â

23 OCAK: David Kay, Irak'ta kitle imha silahlarını arayan Irak Gözlem Grubu'ndan istifa etti. Kay, ABD ve Ä°ngiltere'nin istihbarat servislerini, kitle imha silahlarının varlığını abartmakla suçladı.Â

ÅžUBAT 2004

1 ÅžUBAT: Erbil kentinde Irak Kürdistan Yurtseverler BirliÄŸi ve Irak Kürdistan Demokrat Partisi bürolarına intihar saldırısı düzenlendi, 100'den fazla kiÅŸi öldü.Â

10-11 ÅžUBAT: Irak güvenlik güçlerine karşı düzenlenen 2 saldırıda 100'den fazla kiÅŸi öldü. Â

MART 2004

2 MART: BaÄŸdat ve Kerbela'da Åžiilere karşı saldırılar düzenlendi, 170'den fazla kiÅŸi öldü, 500'den fazla kiÅŸi yaralandı.Â

8 MART: Geçici Anayasa imzalandı ve 30 Haziran'da iktidarın Iraklılara devrinin yolu açıldı.Â