Sanna Marin’e NATO yetmedi

Fin seçmenler, 200 sandalyeli Finlandiya Parlamentosu’nun dört yıllığına görev yapacak yeni üyelerini belirlemek üzere, ekonomi ve güvenlik konularının ana başlıklar olduğu bir seçim kampanyası sonrasında sandık başına gittiler. Ülkenin geleneksel politikasından vazgeçerek NATO’ya üye olma kararı aldığı ve Türkiye’nin verdiği onayla bu sürecin önünde herhangi bir engelin kalmadığı ortamda yapılan seçim, Başbakan Sanna Marin açısından da kritik önemdeydi. Seçim öncesi anketlerin üçüncü sırada gösterdiği Marin’in başbakanlık koltuğunu koruyup koruyamayacağı cevabı en merak edilen sorular arasındaydı. Seçim öncesi anketler haklı çıktı ve muhafazakâr çizgideki Ulusal Koalisyon Partisi (Kokoomus) yüzde 20.8 oyla ipi göğüsledi. Radikal sağ çizgideki Finler Partisi (PS) yüzde 20 oy alırken Marin liderliğindeki Sosyal Demokrat Parti (SDP) ise yüzde 19.9’la üçüncü sırada kaldı.

EKONOMİ UYGULAMALARI ETKİLEDİ

Covid salgını, Ukrayna’daki savaş ve NATO üyeliği sürecinde gösterdiği performansla uluslararası alanda beğeni kazanan Marin, seçime ülke içindeki kişisel popülaritesinin yüksek olduğu ancak özellikle ekonomi alanındaki uygulamalarının eleştirildiği bir ortamda girdi. Anketler son dönemdeki en çekişmeli seçimlerden birine işaret ediyordu. Nitekim sonuçlar bu durumu teyit etti.

2019’daki seçimlerden sonra dünyanın görevdeki en genç (34) başbakanı unvanını kazanan ve beş kadın parti liderinin oluşturduğu koalisyon hükümetini yöneten SDP Başkanı Marin, pandemi, Rusya’ya karşı tavrı ve NATO üyeliği konusunda kendi partisi dışındakilerin bile desteğini alsa da sandıkta, konjonktürün olumsuz etkisiyle tırmanan ulusal borç nedeniyle kaybetti. Hükümeti kurma görevi Ulusal Koalisyon Partisi lideri Petteri Orpo’ya verilecek. Parlamentoda çoğunluk için 100’den fazla sandalye gerekiyor.

SAĞ GÜÇLENDİ

- Resmi olmayan seçim sonuçları Finlandiya’da sağ eğilimli partilerin 2019 seçimlerine oranla belirgin bir şekilde güç kazandığını ortaya koydu. Petteri Orpo liderliğindeki merkez sağdaki Ulusal Koalisyon Partisi geçen seçimlere göre oylarını yüzde 3.8 seviyesinde artırırken sandalye sayısını 48’e (+10) yükseltti. Benzer bir durum radikal sağ çizgideki Finler Partisi için de geçerli. Bu partinin oy oranı da yüzde 2.6 seviyesinde yükseldi. Riikka Purra yönetimindeki partinin sandalye sayısı da 46’ya (+7) ulaştı. Başbakan Sanna Marin’in kazanımları ise daha sınırlı kaldı. Oy oranını yüzde 2.2 artıran Sosyal Demokrat Parti’nin sandalye sayısı da 3 artarak 43 oldu.

HIZLI YÜKSELDİ

- Liseden mezun olduktan sonra kasiyer olarak çalışmaya başlayan ve ailesinde üniversite eğitimi alan ilk kişi olan Sanna Marin, politikayla genç yaşta tanıştı. Sosyal Demokrat Parti’ye 20 yaşında girdi ve hızla yükseldi. SDP lideri olarak başbakanlık koltuğuna oturduğunda 34 yaşındaydı. Göreve geldiğinde tecrübesiz olmakla eleştirilen Marin, pandemi, Ukrayna savaşı ve NATO üyelik sürecini usta bir şekilde yönetmeyi başardı. Konjonktür, göreve seçildiği 2019’dan bu yana uluslararası alanda yıldızı parlayan Marin’in İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana “krizler konusunda en tecrübeli” Finlandiya Başbakanı olmasına neden oldu. Marin, gerek AB’de gerekse uluslararası alanda bir tür öncü ve ilerici lider örneği olarak görülüyor.

ÜYELİK YANSIMADI

- Seçimler öncesinde merak edilen sorulardan biri, İsveç üyelik için beklemeyi sürdürürken Finlandiya’nın NATO üyeliğinin önünde herhangi bir engel kalmaması ve bunun geri kalan bazı prosedürel işlemler tamamlandıktan sonra çok kısa bir sürede gerçekleşecek olmasının sandığa yansıyıp yansımayacağıydı. Finlandiya, üyelik için Türkiye’nin onayını bekliyordu. Bu onay perşembe gecesi TBMM’den, dün de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan geldi. Seçim öncesinde bu onayların Marin’in elini güçlendirebileceği yorumları yapılıyordu.