Sancılı seçim... Kazanan belli oldu!

BULGARİSTAN’da dün yapılan erken seçimler öncesi Türk kökenli seçmenlere yönelik engeller yeni bir boyuta ulaştı.

Radikal Bulgar milliyetçilerinin, oy kullanmak için Bulgaristan’a dönüş yapan Türklere sınır kapılarında tepki göstermesinin ardından dün de Türkiye’de oy kullanan Bulgar vatandaşı Türklere sandık başında görevlilere sorun çıkardı.

Daha önce Bulgaristan seçimleri için 140’tan fazla sandık kurulan Türkiye’de Bulgar Merkez Seçim Kurulu bu kez sandık sayısını 35’e düşürdü. Bunun sonucunda oy verme merkezleri önünde uzun kuyruklar oluştu. Bulgar radikal milliyetçi grupların engellemelerine rağmen Türkiye’den yaklaşık 10 bin çifte vatandaşın Bulgaristan’a oy vermek için gittiği belirtildi.

Türk seçmenlerin bazıları sandık başlarına gittiklerinde isimlerinin seçmen listelerinden silindiğini gördü.

KİRİL ALFABESİ ŞARTI

Türk kökenli Bulgar vatandaşlarının oy kullanmasını zorlaştıran bir başka husus da Bulgaristan Merkez Seçim Kurulu’nun Avrupa Birliği üyesi ülkeler dışında oy kullanacak seçmenlere getirdiği Kiril alfabesiyle taahhütname doldurması şartı oldu. Bulgaristan’daki iki Türk partisinden biri olan Sorumluluk, Özgürlük ve Hoşgörü için Demokratlar (DOST) Partisi’nin Genel Başkanı Lütvi Mestan, oyunu başkent Sofya’da kullandı.

İKİ TÜRK PARTİSİ YARIŞTI

Seçimde Sorumluluk, Özgürlük ve Hoşgörü için Demokratlar (DOST) ile Haklar ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) partileri yarıştı. HÖH parlamentoda 33 vekil sahip. Rusya ile Türkiye arasında Rus uçağının düşürülmesi krizi döneminde HÖH Başkanı olan Lütvi Mestan, “Türk hükümetine aşırı yakın tutum” izlediği gerekçesiyle partisi tarafından görevden alınmıştı. Mestan (56), sonrasında DOST partisini kurmuştu.

AB-RUSYA ÇEKİŞMESİ

SON kamuoyu araştırmaları, seçim yarışının eski Başbakan Boyko Borisov’un liderliğindeki Batı yanlısı merkez sağ çizgideki ‘Bulgaristan’ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar’ (GERB) ile Rusya’ya sıcak mesajlar veren Kornelia Ninova liderliğindeki Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) arasında geçeceğine işaret ediyordu. Her iki partinin de yüzde 30 civarında oy alabileceği belirtiliyordu. Sandıktan tek başına iktidar çıkması beklenmiyor. 

SEÇİMDEN NOTLAR

- Seçimde, 240 üyeli meclis için 13 parti ve 9 ittifak yarıştı. Yüzde 4’lük seçim barajı var.
- Nüfusu 7 milyon olan Bulgaristan’da 700 bin Türk yaşıyor. Türkiye’de de Bulgar pasaportlu 200 bin Türk bulunuyor.
- Borisov’un azınlık hükümeti, geçen kasımda cumhurbaşkanlığı seçiminde desteklediği aday kaybedince istifa etmişti. Ülkede seçim hükümeti kurulmuştu.

SANDIKLARI YÜZDE 95'İ SAYILDI

Bulgaristan'da dün yapılan erken parlamento seçimlerinde 5 siyasi güç, yüzde 4 barajını aşarak parlamentoya girdi.

Merkez Seçim Komisyonu sabah saatlerinde oyların yüzde 95'inin sayıldığını açıkladı.

Katılım oranının yüzde 51 olarak gerçekleştiği seçimin resmi olmayan sonuçlarına göre, eski Başbakan Boyko Borisov'un liderliğindeki merkez sağ Bulgaristan'ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar (GERB) Partisi oyların yüzde 32,55'ini aldı.

Eski Komünist Partinin devamındaki Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) yüzde 27,02 oy oranı ile ülkenin ikinci büyük siyasi gücü oldu.
Irkçı ve aşırı milliyetçi partileri bir çatı altında toplayan Birleşik Vatanseverler ise yüzde 9,12 oy oranıyla üçüncü sırada yer aldı.
Üyelerinin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) de yüzde 8,94 oyla parlamentodaki yerini korudu.
Petrol ve ilaç sektöründe faaliyet gösteren iş adamı Veselin Mareşki'nin Volya (İrade) Partisi de yüzde 4,16 oy alarak parlamentoda temsil hakkı elde etti.

Kesin olmayan sonuçlara göre, ülkenin 240 üyeli parlamentosunda GERB 96, BSP 79, Birleşik Vatanseverler 27, HÖH 26 ve Volya 12 sandalyeye sahip olacak.

Bulgaristan'da Türk ve Müslümanların oylarına talip olan Sorumluluk, Özgürlük ve Hoşgörü için Demokratlar (DOST) Partisinin Hürriyet ve Şeref Halk Partisi (HŞHP) ile kurduğu DOST Birliği ise parlamento dışında kaldı. Birlik oyların yüzde 2,95'ini aldı.

YURT DIŞI OYLARI

Merkez Seçim Komisyonu, DOST Birliğinin yurt dışında verilen oyların yüzde 17,14'ünü açıkladı. DOST Birliği, yurt dışından toplam 22 binden fazla oy alırken, HÖH'e ise yurt dışından yaklaşık 11 bin oy geldi.

Yurt dışındaki oyların yüzde 24,67'si GERB Partisine gitti.

Merkez Seçim Komisyonunun, yurt dışında oy kullanımıyla ilgili getirdiği, kimseden yardım almadan Bulgarca olarak beyanname doldurulması zorunluluğuna DOST Partisi tepki göstermişti. DOST Partisi lideri Lütvi Mestan, bu uygulamayla yurt dışında yaşayan Bulgaristan vatandaşlarının demokratik haklarının sınırlandırıldığını, Bulgaristan anayasasına göre tüm vatandaşların eşit haklara sahip olduklarını söylemişti.

Merkez Seçim Komisyonu, resmi seçim sonuçlarını 31 Mart'ta açıklayacak. Komisyonun sonuçları resmi olarak açıklamasının ardından hükümet kurma görüşmeleri başlayacak. Cumhurbaşkanı, parlamentoda temsil edilen siyasi partilerle istişarelerde bulunacak.

Seçim yasasına göre, cumhurbaşkanı ilk önce en çok oy alan partiye hükümet kurma görevini veriyor. Bu ilk girişimin başarısız olması durumunda, cumhurbaşkanı ikinci siyasi güce, onun da başarısız olması halinde kendi tercihine göre üçüncü bir partiyi veya bir koalisyonu hükümeti kurmakla görevlendiriyor. Kurulacak hükümetin yeni parlamentodan güvenoyu alabilmesi için 240 milletvekilinin en az 121'inin desteğini alması gerekiyor.