Sadece 2 hafta sürdü… Putin’in Ukrayna planı nasıl tepetaklak oldu?
Güncelleme Tarihi:
Rusya’nın Putin’in aldığı kararla Ukrayna topraklarına girişinin üzerinden tam 15 gün geçti. İşgalin kısa süreceği, Ukrayna’nın Rusya’nın gücüne dayanamayacağı söylenirken hiç beklenmeyen şeyler yaşandı. Peki Putin’in planı nasıl bozuldu? İşte işgalin iki haftasında değişen dengeler ve yaşananların detaylı bir analizi…
24 Şubat’ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin kameraların karşısına geçip Ukrayna’ya ‘operasyon’ başlattıklarını duyurduğunda tüm dünya büyük bir korkuyla olacakları beklemeye başladı. İşgalin ilk iki günü herkesin kafasındaki düşünce neredeyse ortaktı: Kiev birkaç gün içinde düşen ve Rusya Ukrayna savaşından galibiyetle ayrılır.
Oysa o günden bugüne gelindiğinde hiçbir şeyin beklendiği gibi gerçekleşmediği görüldü. Ukrayna askeri güçlerdeki eşitsizliğe rağmen Rusya’ya direndi, dünya bir anda işgalci gücü dışlayarak savaşa çok yüksek bir ses çıkardı ve Putin en yakın müttefiki Çin tarafından bile yalnız bırakıldı.
Peki Rusya’nın, kimsenin öngörmediği bu ‘hayal kırıklığı’ nasıl ve neden gerçekleşti?
Ukrayna işgalinin ilk günlerinde ABD’li uzmanlar Kiev’in 48 ila 72 saat içinde düşeceği öngörüsünde bulunmuştu. Ancak başkentteki devlet binalarında sarı-mavi bayrak dalgalanmaya devam ediyor.
Putin’in Ukrayna lideri Zelenski’yi koltuğundan etmeyi ve yerine Rus yanlısı birini getirmeyi planladığı söyleniyordu. Hatta ABD Zelenski’ye onu ülkeden kaçırmayı vaat etmiş, Zelenski ise bu teklifi reddetmişti. İki haftada ciddiye alınmayan komedyenden cesur bir lidere dönüşen Zelenski tüm ölüm tehditlerine rağmen Kiev’den hiç ayrılmadı.
ABD'den korkunç uyarı: Rusya kimyasal silah kullanabilirBEKLENMEYEN KARŞILIK
Rusya’nın hem hava hem de kara saldırılarındaki hedefleri de bu süre zarfında giderek şaşmaya başladı. Bu da Rusya’nın haksızlığını ve insanlığa karşı işlediği suçları iyice göz önüne koymuş oldu.
Ukrayna, Putin’in iddia ettiği gibi ‘gerçek bir devlet’ olmasaydı şimdiye kadar çoktan düşerdi…
Oysa hem ülke içinde hem de sınırlarında konuşlu 150 bin Rus askerine rağmen Putin, Ukrayna’nın sadece yüzde 10’unu kontrol edebilecek duruma geldi.
24 Şubat’tan sadece üç hafta önce Mariupol, Zaporizhzia ve Kiev gibi şehirlerde gezdiğinizde herkesin “Savaş mı? Buna ihtimal yok!” dediğini duyabilirdiniz. Üstelik Ukrayna hükümeti de savaş ilanı öncesinde başlayan Rus askeri yığınağını deyim yerindeyse çok ‘büyütmemiş’, ne vatandaşlar arasında ne de marketlerde panik ya da korkuyla alışveriş yapıldığı görülmemişti.
24 Şubat’ta ise savaşa ihtimal vermeyen tüm Ukraynalılar aniden tek bir sloganda birleşti “Burası benim toprağım. Savaşa katılacağım!”
BAŞKENTİN DİRENİŞİ ÖRNEK OLDU
Başkent Kiev’de bir anda sayısız savunma ve kontrol noktası oluşturuldu. Ukrayna güçleri, çoğu beklentinin aksine, Rus birliklerinin karşısına büyük bir dirençle çıktı. Oldukça küçük mobil birlikler Rus tanklarının konvoylarını durdurmayı başardı.
ABD ve İngiltere’den alınan anti tank mühimmatı ve Türkiye’nin sağladığı insansız hava araçları Ukrayna güçlerinin ilerlemesini sağladı.
Ruslar tarafından ele geçirilmiş birkaç bölgede bile, ki buralar Rusça konuşan yoğun bir nüfusa sahip, insanlar Rus askerlerinin tacizine maruz kaldı ve büyük şaşkınlık yaşadı. Yollara işaretler çizildi, lastikler yığılarak barikatlar oluşturuldu.
Ukrayna’nın teknik avantajı olduğu söylenemez. Ülke, Putin’in büyük askeri gücünü aşabilecek kapasiteye sahip değil. Oysa ilk on beş günün sonunda görünen o ki sınırlar ötesinden gelen yardımlarla ve gösterdiği direnişler Ukrayna Putin'e bu zaferi tattırmayacağa benziyor.
EN UZUN İKİ HAFTA!
1960’ların ortasında görev yapan eski İngiltere Başbakanı Harold Wilson kitaplara giren şu sözüyle tanınıyor: "Siyasette bir hafta çok uzun bir süredir." Rusya-Ukrayna savaşında geçen iki hafta ise politik yansıması ve dünyayı ne şekilde değiştireceğine bakılırsa ‘sonsuz’ gibi algılanacak.
Rusya’nın en çok güvendiği şey olan Ukrayna’nın güneyinin çarçabuk çökeceği beklentisi boşa çıktı.
Putin, işgali aklamaya çalışırken Ukrayna’ya girmemeleri durumunda bu ülkenin Batı’nın maşası ve Rusya’yı yok etme planının bir parçası olacağını söylemişti. İşte en büyük hatasını da burada yaptı: Putin, bağımsız bir devlet olan Ukrayna’nın varlığını hiçe sayarak onu yutmak ve tarihi baştan yazmak istedi.
SON ÇARI UNUTTU
Dış politika uzmanları Liana Fix ve Michael Kimmage "Putin bu büyük kumarı oynarken Rus İmparatorluğu’nun çöküşünü getiren sebepleri görmezden geldi, bunları unutmuş gibi davrandı. Son Rus Çarı II. Nicholas 1905’te Japonya’ya bir savaş kaybetti. Sonra da Bolşevik Devrimi’nde sadece koltuğunu değil hayatını da kaybetti.” diyor ve şu çarpıcı yorumu yapıyor: "Bir diktatör olarak savaşı kaybedip diktatörlüğe devam edebilmek mümkün olamaz."
Putin’i yanıltan faktörlerin başında 2014 yılında Kırım’ı ilhak ederken Batı’dan çıkmış cılız sesler var.
Oysa NATO, Donald Trump'ın başkanlığı sırasında karakterize ettiği şımarıklıktan çok uzak ve ilk kez bu kadar odaklanmış görünüyordu. Kamyonlar dolusu tanksavar silahı Ukrayna sınırına gönderildi.
SAVAŞ ALANINDA ÜSTÜN GELEN KREMLİN KAMUOYU NEZDİNDE YENİLGİYE UĞRADI
Bu işgalden önce Rusya'ya bir dizi yaptırım tartışılırken şahinler, Rus kurumlarını uluslararası bankacılık sisteminden çıkarmayı, Rus oligarkların mal varlıklarına el koymayı, Rus petrol ve gazı ithalatını durdurmayı planlıyordu. Şimdi bunların hepsi gerçek oldu. McDonalds'tan Apple'a kadar birçok ünlü şirket birbiri ardına ülkeyle bağlarını kopardı. Ruble şu anda şubat ayının ortasındakinin yarısından daha az değerde. Savaş alanında üstün gelen Kremlin, kamuoyu nezdinde yenilgiye uğradı ancak bu Putin'i hiç rahatsız etmedi.
ZELENKSİ PEŞ PEŞE MEYDAN OKUDU
Ukrayna lideri Zelenski, zorlu bir meydan okuma ve uçuşa yasak bölge için doğrudan taleplerle şaşırtıcı derecede zorlu bu sürecin üstesinden gelmiş benziyor. Savaşın ilk günlerinde Zelenski'nin Ukrayna'dan nasıl tahliye edilebileceğine dair spekülasyonlar dönerken, Zelenski ABD'nin tahliye yardım talebini reddetti ve bir araca değil mühimmata ihtiyacı olduğunu söyledi.
Bununla da yetinmeyen Ukraynalı lider, günlerde yayınladığı bir video ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda saklanmayacağını belirterek yerini açık etti ve Putin'e tüm dünyanın gözleri önünde meydan okudu.
Görüntüler NASA’dan geldi… Ukrayna karanlığa gömüldü!TÜM DÜNYADA YANKILANAN DİRENİŞ
Zelenski ve Ukrayna halkının ezici şartlar karşısındaki direnci tüm dünya çapında yankılandı. Avrupa'daki futbol stadyumları Ukrayna renkleriyle donatıldı, Eyfel Kulesi mavi ve sarı renkte parladı. Zelenski'den peş peşe gelen video mesajları Prag ve Tiflis sokaklarına taşındı ve Avrupa parlamentosunda ayakta alkışlandı.
ÖNÜMÜZDEKİ HAFTALARDA İŞLER ÇİRKİNLEŞECEK
Şimdi tüm dünyanın merakla beklediği asıl önemli soru, öfkeli Rus liderin, balistik ve seyir füzeleri, yıkıcı roket sistemleri ve termobarik bombalarla elindeki devasa cephaneyle iki katına çıkarıp çıkarmayacağı. CIA Direktörü William Burns, Putin'in 'Ukrayna'ya hükmetmeye ve onu kontrol etmeye kararlı' olduğunu iddia etti. Burns'e göre Putin sivil kayıplara pek aldırış etmeden önümüzdeki birkaç hafta içinde işleri daha da çirkinleştirecek.
İLK İPUCU ANTALYA'DA
Rusya ve Ukrayna dışişleri bakanları arasında bugün Antalya'da düzenlenen görüşmeler bize önümüzdeki haftalarda olabileceklerin ilk ipucunu verebilir.
RUSYA TEPKİ ÇEKEN SÖYLEMİNDEN VAZGEÇTİ
Kremlin, Ukrayna'nın 2014 yılında ilhak edilen Kırım'daki Rus egemenliğini ve Doğu Ukrayna'daki iki bölgenin bağımsızlığını tanımasını talep etti. Ukrayna hayır dedi, ancak Zelenski şimdilerde Ukrayna'nın NATO'ya katılma hayalinin eskisinden daha uzak olduğunu kabul ediyor gibi görünüyor. Moskova da kendi adına, 'Ukrayna'nın Nazilerden arındırılması' olarak adlandırdığı tepki çeken söylemini bırakmış görünüyor.
Bu arada, Ukraynalı sivillerin çektiği acılar katlanarak devam ediyor. Çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan iki milyon kişi ülkeyi terk etti. Geri döndüklerinde Kharkiv, Sumy, Mariupol ve Chernihiv gibi birçok şehri neredeyse tanınmaz halde bulacaklar.
Önümüzdeki günlerde bir adım atılmazsa masum sivillerin çektikleri acıların listesi uzayacak gibi görünüyor.
BU VİDEO İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR