Saddam Irak'ı 23 yıl yönetti
Güncelleme Tarihi:
A.A.
Oluşturulma Tarihi: Kasım 05, 2006 12:27
ABD'nin Irak'ı işgaliyle iktidardan düşen ve yargılandığı Duceyl davasında bugün ölüm cezasına çarptırılan Saddam Hüseyin El Tikriti, Irak'ı 23 yıl yönetti.
Bağdat'ın kuzeyindeki Tikrit'te 28 Nisan 1937 tarihinde doğan Saddam Hüseyin, siyasi yaşamına 20 yaşında Baas partisine katılarak başladı. Saddam Hüseyin, 1958 yılında Irak lideri Abdülkerim Kasım'a düzenlenen suikast girişimiyle ilgisi olduğu gerekçesiyle ülke dışına çıktı. Suriye ve Mısır'daki sürgün yıllarını hukuk eğitimi alarak geçirdi.
Baas partisinin 1968 yılında kansız darbeyle iktidarı ele geçirmesine yardımcı olan ve iç güvenlikten sorumlu bir pozisyona getirilen Saddam, kısa süre içinde Baas partili olmayanların hükümetten uzaklaştırılmasını sağladı.
General Ahmet Hasan Bekir'i 1979 yılında devirerek iktidara gelen ve o günden sonra ABD askeri müdahalesinin yapıldığı 2003'e kadar Irak'ı yöneten Saddam Hüseyin, iktidara gelir gelmez ilk olarak, kendi yönetimine muhalefet etme olasılığı bulunan 450 parti üyesini idam ettirdi.
SADDAM REJİMİ
Saddam'ın, yönetimi sırasında değer verdiği ilk ve en önemli unsur Irak ordusu oldu. Cumhuriyet Muhafızlarını, kendisinin ve rejimin koruyucusu olarak eğiten Saddam, Irak'tan Ürdün'e göç eden muhalif profesör Nazım Obeh'e göre, ”birçok suikast ve darbe girişiminden kurtulmasını Irak halkından çok, kendisini korumayı sağlayacak bir aygıta dönüştürülen orduya borçlu” bir liderdi.
Devlet Başkanlığı görevinin yanı sıra Devrim Komuta Konseyi Başkanlığını da üstlenen Saddam, petrol gelirlerine dayanarak geniş çaplı bir kalkınma programı başlattı.
Arap dünyasında Mısır'ın önderliğini elinden almaya ve Basra Körfezi'nde egemenlik kurmaya yönelik bir dış politika izleyen Saddam, Hürmüz Boğazı'nın denetimini geçirmek amacıyla 1980'de İran'a saldırdı. Uzun süren savaşın maliyeti ve petrol ihracatının durması, başlatmış olduğu ekonomik kalkınma programını önemli ölçüde aksattı.
Irak, 2 Ağustos 1990'da Saddam'ın emriyle Kuveyt'i işgal etti. Bunun üzerine BM 6 Ağustosta Irak'a ambargo ilan etti ve 25 Ağustosta da Irak'a güç kullanımına izin verdi.
ABD'nin Saddam'ı ilk devirme girişimi olan Çöl Tilkisi operasyonu, 17 Ocak 1991'de başladı. 28 Şubatta Bağdat'ın ateşkesi kabul etmesinin ardından, kuzey ve güneyde uçuşa yasak bölgeler oluşturuldu. Saddam yönetimi, 12 yıl süren BM ambargosunun ardından, ABD'nin Mart 2003'te başlayan askeri müdahalesiyle 9 Nisan 2003'te devrildi.
Bir süre kaçak yaşayan Saddam Hüseyin, 13 Aralık 2003'te, doğum yeri Tikrit yakınlarındaki Advar'da gizlendiği yerde yakalandı ve yargılanmak üzere hapsedildi.
Saddam Hüseyin'in 148 Şii'nin katledildiği Duceyl olayıyla ilgili yargılanmasına 19 Ekim 2005'te başlandı. Dava bugün sonuçlanırken, Saddam beklendiği gibi asılarak ölüm cezasına çarptırıldı. Devrik liderin yanı sıra eski Devrim Mahkemesi Başkanı Avad Hamid el Bander ile eski istihbarat şefi Barzan El Tikriti de idama mahkum edildi. Davada eski Devlet Başkan Yardımcısı Taha Yasin Ramazan'a ömür boyu hapis cezası verildi.
Saddam Hüseyin ile 6 yardımcısının Kürtlere yönelik soykırımla suçlandığı Enfal davası ise sürüyor.
AİLESİ
Saddam rejimi sırasında yönetimde aktif görevler üstlenen oğulları Uday ve Kusay, Amerikan askerlerinin 22 Temmuz 2003'te düzenlediği bir operasyonda Musul'da öldürüldü.
Saddam Hüseyin'in kızları Ragad ve Rana insani sebeplerle sığınma izni veren Ürdün'e yerleşirken, diğer kızı Hale de annesi Sacide ile Irak dışına çıktı.
Raghad ve Rana'nın eşleri, iki kardeş olan General Hüseyin Kamil ve Saddam Kamil 1995'te Ürdün'e iltica etmiş ve Saddam Hüseyin'i devirme planları yapmıştı. Irak'ın silahları konusunda Batı'ya bilgi vermekle suçlanan iki kardeş, 1996'da Irak'a döndüklerinde idam edilmişti.
Baas partisinin 1968 yılında kansız darbeyle iktidarı ele geçirmesine yardımcı olan ve iç güvenlikten sorumlu bir pozisyona getirilen Saddam, kısa süre içinde Baas partili olmayanların hükümetten uzaklaştırılmasını sağladı.
General Ahmet Hasan Bekir'i 1979 yılında devirerek iktidara gelen ve o günden sonra ABD askeri müdahalesinin yapıldığı 2003'e kadar Irak'ı yöneten Saddam Hüseyin, iktidara gelir gelmez ilk olarak, kendi yönetimine muhalefet etme olasılığı bulunan 450 parti üyesini idam ettirdi.
SADDAM REJİMİ
Saddam'ın, yönetimi sırasında değer verdiği ilk ve en önemli unsur Irak ordusu oldu. Cumhuriyet Muhafızlarını, kendisinin ve rejimin koruyucusu olarak eğiten Saddam, Irak'tan Ürdün'e göç eden muhalif profesör Nazım Obeh'e göre, ”birçok suikast ve darbe girişiminden kurtulmasını Irak halkından çok, kendisini korumayı sağlayacak bir aygıta dönüştürülen orduya borçlu” bir liderdi.
Devlet Başkanlığı görevinin yanı sıra Devrim Komuta Konseyi Başkanlığını da üstlenen Saddam, petrol gelirlerine dayanarak geniş çaplı bir kalkınma programı başlattı.
Arap dünyasında Mısır'ın önderliğini elinden almaya ve Basra Körfezi'nde egemenlik kurmaya yönelik bir dış politika izleyen Saddam, Hürmüz Boğazı'nın denetimini geçirmek amacıyla 1980'de İran'a saldırdı. Uzun süren savaşın maliyeti ve petrol ihracatının durması, başlatmış olduğu ekonomik kalkınma programını önemli ölçüde aksattı.
Irak, 2 Ağustos 1990'da Saddam'ın emriyle Kuveyt'i işgal etti. Bunun üzerine BM 6 Ağustosta Irak'a ambargo ilan etti ve 25 Ağustosta da Irak'a güç kullanımına izin verdi.
ABD'nin Saddam'ı ilk devirme girişimi olan Çöl Tilkisi operasyonu, 17 Ocak 1991'de başladı. 28 Şubatta Bağdat'ın ateşkesi kabul etmesinin ardından, kuzey ve güneyde uçuşa yasak bölgeler oluşturuldu. Saddam yönetimi, 12 yıl süren BM ambargosunun ardından, ABD'nin Mart 2003'te başlayan askeri müdahalesiyle 9 Nisan 2003'te devrildi.
Bir süre kaçak yaşayan Saddam Hüseyin, 13 Aralık 2003'te, doğum yeri Tikrit yakınlarındaki Advar'da gizlendiği yerde yakalandı ve yargılanmak üzere hapsedildi.
Saddam Hüseyin'in 148 Şii'nin katledildiği Duceyl olayıyla ilgili yargılanmasına 19 Ekim 2005'te başlandı. Dava bugün sonuçlanırken, Saddam beklendiği gibi asılarak ölüm cezasına çarptırıldı. Devrik liderin yanı sıra eski Devrim Mahkemesi Başkanı Avad Hamid el Bander ile eski istihbarat şefi Barzan El Tikriti de idama mahkum edildi. Davada eski Devlet Başkan Yardımcısı Taha Yasin Ramazan'a ömür boyu hapis cezası verildi.
Saddam Hüseyin ile 6 yardımcısının Kürtlere yönelik soykırımla suçlandığı Enfal davası ise sürüyor.
AİLESİ
Saddam rejimi sırasında yönetimde aktif görevler üstlenen oğulları Uday ve Kusay, Amerikan askerlerinin 22 Temmuz 2003'te düzenlediği bir operasyonda Musul'da öldürüldü.
Saddam Hüseyin'in kızları Ragad ve Rana insani sebeplerle sığınma izni veren Ürdün'e yerleşirken, diğer kızı Hale de annesi Sacide ile Irak dışına çıktı.
Raghad ve Rana'nın eşleri, iki kardeş olan General Hüseyin Kamil ve Saddam Kamil 1995'te Ürdün'e iltica etmiş ve Saddam Hüseyin'i devirme planları yapmıştı. Irak'ın silahları konusunda Batı'ya bilgi vermekle suçlanan iki kardeş, 1996'da Irak'a döndüklerinde idam edilmişti.