‘Rusya’nın siyasi kontrol projesi’

ABD’nin Ankara’nın Moskova ile imzaladığı TürkAkım projesine karşı olduğunu hatırlatan Oudkirk, bu projenin de Nord Stream 2 projesi gibi Rusya’nın Ukrayna üzerinde siyasi kontrol kurma çabasının bir parçası olduğunu söyledi. Amerikan enerji devi Exxon Mobil’in Güney Kıbrıs açıklarında başladığı sondaj faaliyetlerine destek veren Oudkirk, doğalgaz bulunması durumunda bunun Kıbrıs’ta bir çözümün önünü açabileceğini savundu. Oudkirk’in panelde yaptığı açıklamaların satır başları şöyle:

İRAN YAPTIRIMLARI

“İran konusunda maksimum baskı kampanyası uyguluyoruz. 5 Kasım’da yeniden yürürlüğe koyduğumuz İran yaptırımları bir tavan olarak değil taban olarak görülmeli. Şu anda Türkiye’nin İran’dan doğalgaz alımı devam ediyor ancak onlara önümüzdeki süreçte yaşanacak sorunları da hatırlatıyoruz. Öte yandan hedefimiz İran’dan ham petrol ithalatını en kısa zamanda sıfıra düşürmek. Bütün ithalatçılar en kısa zamanda tedariklerini çeşitlendirmeye bakmalı.

Hem Nord Stream 2 ve hem de TürkAkım açıkça Ukrayna’dan transit geçişin etrafından dolanmak için tasarlanmış boru hattı projeleri. Yeni bir gaz kaynağı da değil, aynı gazın başka bir rotadan gönderilmesi. Başka bir durumda aynı kaynak için fazladan altyapı yaratmanın kötü bir şey olduğunu söylemezdik. Mesela hava koşullarının olumsuz etkilediği coğrafyalarda bu iyi bir şey olabilir. Fakat Nord Stream 2 ve TürkAkım, tam olarak Moskova’nın Ukrayna hükümeti üzerinde siyasi kontrol ve baskı sağlama amacına dönük bir çaba.

En iyi gününde 55 milyar metreküp gaz taşıyacak olan Nord Stream 2’den Almanya’nın alacağı gaz sadece 5 ila 9 milyar metreküp. Dolayısıyla da Nord Stream 2, güney ve orta Avrupa ile Balkanlar’da bugün karşı karşıya olduğumuz bağımlılık ve riskleri bir 30 -40 yıl daha pekiştirecektir. Biz ABD olarak bölge ülkelerine bir gaz tedarikçi ülkenin kafasına göre vanayı kapatıp sorun yaratacağı durumdan çıkacak bir politika öneriyoruz. Bu politika kuzeybatı Avrupa’da ve Baltıklar’da gayet güzel işledi. AB politikası haline geldi. Aynı türden bir piyasa hassasiyetinin bütün Avrupa’da geçerli olmasını tercih ederiz.

GAZ TEDARİKÇİLERİ

Aynı faktörler Türkiye için de geçerli. Özellikle de gaz tedarikçisi komşu ülkelerdeki dalgalanmaların Türkiye üzerindeki etkileri malum. TürkAkım’a da Nord Stream 2’ye karşı çıktığımız sebeplerle karşı çıkıyoruz. TürkAkım da Ukrayna’dan transit geçişi by-pass etmek için tasarlanmış bir proje. Son dönemde Rusların Ukrayna’ya yönelik saldırıları ortada, çok hassas bir durum var. Dolayısıyla bu da Rusların bu yaklaşımına yarayacak bir proje.

Ukrayna, şu anda mevcut gaz ticaretini Rusların saldırganlığına karşı bir fren olarak kullanıyor. Ancak Nord Stream 2 ve Türk Akım hem Ukrayna’nın hem de Avrupa’nın enerji güvenliğine zarar verebilir. Güney ve Orta Avrupa’nın yanı sıra Balkanlar’daki enerji güvenliğine yönelik diğer yatırımlara yönelik hevesi öldürüp bölgenin gaz konusundaki bağımlılığını tam olarak pekiştirir.”

Kıbrıs’ta doğalgaz arama faaliyetleri

“Biz ABD olarak ülkelerin kendi ekonomik münhasır bölgelerinde doğalgaz arama ve üretme çabalarını destekliyoruz. Ancak ben bir petrol şirketini temsil etmiyorum. Bildiğim kadarıyla bu tür arama faaliyetlerinin ancak beşte biri ya da belki üçte birinin sonucunda doğalgaz bulunuyor. Doğalgaz bulunursa onu çıkartıp işlemek ve gelir temin etmeye başlamak yıllar alıyor. Dolayısıyla da değerli bir doğal kaynağının gerçek bir ticari gelişmeye neden olması ihtimali, BM öncülüğünde iki toplumun gelir paylaşımına dayalı bir müzakere açısından itici güç olabilir.

Kıbrıs’ta geçmişte pek çok şey denendi ama bu denenmedi. Denemeye değer. İsrail ve Ürdün arasındaki doğalgaz ticareti bizi son derece cesaretlendiriyor. O çalışmalar da ilk gündeme geldiğinde pek çok kimse ‘hayatta olmaz’ demişti. Bugün nereye geldiler. Doğu Akdeniz ülkelerin ve toplumların işbirliğine gittiği bir örneğe dönüşüyor. Aynı durumun Kıbrıs’taki halklar için de gerçek olmasını umarım.”

ABD’den ‘TürkAkım’ yorumu

ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Enerji İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Sandra Oudkirk, Türkiye’yi ilgilendiren kritik enerji dosyaları hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Oudkirk, TürkAkım projesinin Nord Stream 2 projesi gibi Rusya’nın Ukrayna üzerinde siyasi kontrol kurma çabasının bir parçası olduğunu savundu.

SON 24 SAATTE YAŞANANLAR