Güncelleme Tarihi:
Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın başlangıcından itibaren başta ABD olmak üzere Batı ülkeleri tarafından getirilen yaptırımlar ve siyasi söylemler ile dışlanan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, küresel bir devlet adamı olduğunu dünya düzeninde dengeyi yeniden sağlamayı amaçlayan BRICS zirvesi ile göstermeyi amaçladı.
Rusya'nın Kazan şehrinde 16'cısı düzenlenen BRICS Zirvesi'nde Putin, 36 ülkeden lideri ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'i ağırlayarak Dünya sahnesine geri döndü.
Putin, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin hakkında çıkardığı tutuklama emri nedeniyle yurtdışına serbestçe seyahat edemezken BRICS Zirvesi, savaşın başlangıcından bu yana ev sahipliği yaptığı en büyük uluslararası organizasyon oldu.
22-24 Ekim tarihleri arasında 3 gün sürmesi planlanan zirve ortaklarının, ABD dolarına ve uluslararası bankacılık işlemlerinde kullanılan SWIFT sistemine olan bağımlılıklarını azaltmak istediği ifade edildi.
Zirvenin temel amaçları arasında, dolar işlemlerinin sayısını azaltmanın yollarını aramak ve böylece ABD'nin siyasi iradesini kabul ettirmek için uyguladığı yaptırım tehditlerinden kurtulmaya çalışmak yer aldı.
BRICS Yeni Kalkınma Bankası Başkanı Dilma Rousseff ile görüşen Putin, dolar ya da Euro yerine yerel para birimlerinin kullanılmasının “Ekonomik kalkınmanın mümkün olduğunca siyasetten uzak tutulmasına yardımcı olduğunu” söyledi.
Gelecek yıllarda BRICS'in ekonomik öneminin artacağını belirten Putin, bu birliğin küresel büyümenin itici güçleri olduğunu ifade etti.
Putin, “BRICS’in faaliyetleri kimseye karşı değildir. BRICS, ülkelerimizin ve halklarımızın sürdürülebilir kalkınması ve refahını kapsayan ortak bir hedefe ulaşmayı amaçlamaktadır.” dedi.
ZİRVE PUTİN İÇİN NEDEN ÖNEMLİ?
Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarının başlamasından bir ay sonra Kanada, AB, Japonya, Yeni Zelanda, Tayvan, İngiltere ve ABD, Rus bankalarına, petrol ticaretine ve askeri ihracatına yönelik yaptırımlar açıkladı.
Chatham House Rusya ve Avrasya programı yardımcı araştırmacısı Timothy Ash, uygulanan yaptırımların ardından BRICS Zirvesi ile Putin'in "Ukrayna ve Batı'ya karşı büyük bir halkla ilişkiler zaferi kazanmayı umduğu" değerlendirmesinde bulundu. Ash, "Batı'nın yaptırımlarına rağmen Rusya'nın hala Rusya ile etkileşime girmeye ve ticaret yapmaya istekli pek çok uluslararası ortağı olduğu mesajını vermeye çalışıyor” dedi.
Georgetown Üniversitesi Avrasya, Rusya ve Doğu Avrupa Çalışmaları Merkezi Direktörü Angela Stent, “Kazan zirvesi Putin rejimi için sembolik ve pratik öneme sahip. Zirve, Rusya'nın izole edilmek bir yana Hindistan, Çin ve diğer büyük yükselen güçler gibi önemli ortaklara sahip olduğunu gösterecek" yorumu yaptı.
Genişletilmiş BRICS grubu, şu anda dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 45'ini ve küresel gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 25'ini temsil ediyor.
Açılışına 24 dünya liderinin katıldığı zirveye, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Çin Devlet Başkanı Şi Jinping ve Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa'nın yanı sıra BAE Devlet Başkanı Muhammed bin Zayid El Nahyan, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkian, Mısır Devlet Başkanı Abdulfettah es-Sisi ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed de zirve için Kazan'a geldi.
Zirvede ayrıca, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da ağırlanacağı bildirildi.
NATO'DAN TÜRKİYE DEĞERLENDİRMESİ
Rusya Devlet Başkanı Yardımcısı Yuri Uşakov, gazetecilere yaptığı açıklamada Türkiye'nin BRICS'e tam üyelik için başvuru yaptığını açıkladı.
TASS haber ajansında yer alan habere göre, Türkiye'nin tam üyelik başvurusunu değerlendirileceğini belirten Uşakov, “Türkiye tam üyelik için başvuruda bulundu. Bunu değerlendireceğiz” dedi.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Türkiye'nin BRICS'e katılma başvurusunun tüm üye devletler tarafından oybirliğiyle değerlendirileceğini açıkladı. Ryabkov, "Ankara'nın birliğe yakınlaşma isteğine saygı duyuyoruz" ifadesini kullandı.
Türkiye'nin BRICS'e katılma isteğine saygı duyduklarını vurgulayan Ryabkov, "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Kazan'a gelmesinden memnuniyet duyuyoruz. Türk meslektaşlarımızla ve BRICS içinde birliğe katılma isteğini açıklayan ülkelerin yer aldığı uzun listenin nasıl ele alınacağı konusundaki derinlemesine görüşmeleri sürdüreceğiz" şeklinde konuştu.
Yaşanan gelişmelerin ardından NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Türkiye'nin BRICS başvurusunun "bir endişe kaynağı olup olmadığına" yönelik soruya yanıt vererek "Türkiye'nin BRICS ortaklarından bazılarıyla da birlikte çalıştığını biliyoruz. Bunu yapmak onların egemenlik hakkıdır." dedi.
Türkiye'nin NATO için "çok önemli bir müttefik olduğunu" ifade eden Rutte, "Türkiye, NATO'nun en donanımlı askeri güçlerinden birine sahip. NATO coğrafyasının kendi bölümünde (güneydoğu kanadında) hayati rol oynamaktadır. NATO'ya bir bütün olarak pek çok kabiliyet sağlamaktadır." diye konuştu.
Rutte, Türkiye'nin uzun yıllardır NATO'nun bir parçası olduğunu anımsatarak, "Türkiye'nin uzun yıllardır İttifak'ın ayrılmaz bir parçası olmasından büyük mutluluk ve memnuniyet duyuyoruz. Tabii ki İttifak içinde bir demokrasi olarak, 32 ülke arasında şu veya bu konuda her zaman tartışmalar olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Sergey Ryabkov, BRICS'e yeni üyelerin kabul edilmesinin gündemde olmadığını belirtti. “Türkiye'nin BRICS'e katılma isteğine saygı duyuyoruz” diyen Ryabkov, üye ülkelerin ortak para birimi oluşturma fikrinin devam edeceğini ancak bu alanda büyük bir atılım beklemenin mümkün olmadığını vurguladı.
PUTIN BRICS ÜLKELERİ ARASINDA ÜÇ ANA İŞBİRLİĞİ ALANI BELİRLEDİ
Rus gazetesi Ria Novosti'de yer alan habere göre, BRICS ülkeleri arasındaki işbirliğinin üç ana alanını belirten Putin, yeni üye devletlerin birliğin faaliyetlerine entegre edilmesine yönelik çalışmalara dikkat çekti.
“Devletlerimizin çok yönlü işbirliğini üç ana yönde derinleştirmek için her türlü çaba sarf edilmektedir" açıklamasında bulunan Putin, bu üç ana unsurun "Siyaset ve güvenlik, ekonomi ve finans, kültürel ve insani temaslar” dedi.
Zirve'de bölgesel çatışmaların çözümü dahil çeşitli güncel konuları ele alacaklarını kaydeden Putin, "Ayrıca, BRICS nezdinde finansal alandaki işbirliğini derinleştirmeyi ve birliğimizin genişlemesini de istişare edeceğiz." ifadesini kullandı.
Putin, "BRICS ülkeleri dünyanın geleceği için sözde değil, fiilen sorumluluk üstleniyor. Küresel istikrar ve güvenlik alanındaki durum üzerinde gerçekten olumlu bir etkiye sahipler ve acil bölgesel sorunların çözümüne önemli katkı sağlıyorlar" dedi.