Rusya ve ABD nükleer görüşmelere başladı

Moskova'da bugün başlayan ve yarın da devam edecek görüşmelerde taraflar, 1991 yılında imzalanan ve geçerliliği Aralık ayında sona erecek olan Nükleer Silahların Azaltılması Anlaşması'nın (START1) yerini alacak yeni bir anlaşmanın taslağı üzerinde çalışacak.

Görüşmelerde Rus heyetine Dışişleri Bakanlığı Güvenlik ve Silahlanma Kontrolü Başkanı Anatoliy Antonov, Amerikan heyetine ise Dışişleri Bakanlığı Yardımcısı Rose Gottemoeller başkanlık ediyor.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, yaptığı açıklamada, müzakerecilerin 6-8 Temmuzda yapılacak ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev görüşmesine kadar somut öneriler üzerinde yoğunlaşması gerektiğini söylemişti.

Lavrov, bu ay başında Washington'da Obama ve ABD Dışişleri Bakanı Hilary Clinton ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada da, yeni bir START anlaşmasının bu yılın sonuna kadar mümkün olabileceğini kaydetmişti.

Medvedev ve Obama, geçen ay İngiltere'deki G-8 zirvesinde yaptıkları görüşmelerde, iki ülke heyetlerinin nükleer silahların azaltılmasıyla ilgili görüşmelere en kısa sürede başlaması talimatını vermişlerdi.

Uzmanlar, ABD'nin Doğu Avrupa'daki "füze kalkanı" ve iki ülke arasındaki diğer sorunlar yüzünden yeni bir START anlaşmasının çok da kolay olmayabileceğine dikkati çekiyor.

Obama yönetimi, Rusya'nın sert tepkisi yüzünden "füze kalkanı" konusunu beklemeye alırken, Rusya bu konunun da silahsızlanma konusuyla birlikte yürütülmesinde ısrar etmişti.

Rusya ve ABD, nükleer silahların daha fazla azaltılması konusunda aynı görüşü paylaşırken, taraflar hangi silahların imha edileceği üzerinde uzlaşamıyor.

Sovyetler Birliği'nin son Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov ve dönemin ABD Başkanı George Bush tarafından imzalanan START anlaşması uyarınca tarafların nükleer savaş başlıklarını en az dörtte bir oranında düşürerek, 6 bine indirmesi bekleniyordu.

Washington ile Moskova arasında 2002 yılında imzalanan Moskova Anlaşması uyarınca da her iki ülkenin nükleer savaş başlıklarını 2012 yılına kadar 1700-2200'e kadar düşürülmesi planlanmıştı. Tek sayfalık bu anlaşmadaki denetim ve izleme prosedürüyle ilgili 700 sayfalık START anlaşmasındaki maddelerin geçerli olduğu vurgulanmıştı.

Moskova Anlaşması'nda sadece füzelere takılı savaş başlıkları sayılırken, Rusya yeni anlaşmaya her iki ülkenin depolarındaki savaş başlıklarının da dahil edilmesi şartını koşuyor. Rusya, savaş başlıklarının yanı sıra füze, stratejik bombardıman uçakları ve denizaltıların sayılarının da düşürülmesi konusunda ısrar ediyor.