Rusya-Ukrayna savaşının acı bilançosu… Avrupa’nın kâbusu sadece bu kış değil, uzun yıllarca sürecek!
Güncelleme Tarihi:
Ukrayna'nın işgalinden bu yana süren Rus gazının arzındaki kesintiler, Avrupa ülkelerini yıkıcı bir enerji krizine sürükledi, toptan satış fiyatlarını yükselterek tüketicileri devasa faturalar ve 1980'lerden bu yana en yüksek enflasyon oranlarıyla karşı karşıya bıraktı. Avrupa ülkeleri bunun sadece bu kış yaşanacağını düşünüyor olsa da gerçek göründüğünden çok farklı…
Avrupa'nın en büyük ekonomilerinde kriz her geçen gün büyüyor. Gaz ve elektrik faturalarındaki rekor artışlar kıtadaki haneler ve işletmeler üzerinde baskı yaratırken, ülkeler de yükselen enflasyon ve durgunluk tehdidiyle dolu zorlu bir kışa hazırlanıyor.
Ukrayna'daki savaştan önce AB'nin çoğuna gaz sağlayan Rusya, altı aydır Vladimir Putin'in işgalinden bu yana uygulanan batı yaptırımlarına yanıt olarak ihracatı kıstı.
Tüm AB ülkeleri doğrudan Rus kaynaklarına bağımlı olmasa da kıt kaynaklar için rekabet, toptan Avrupa gaz fiyatlarını bir yıl öncesine göre 12 kat artırdı.
Yükselen enerji fiyatları, petrol ve gaz şirketlerinin tampon kârlar kaydetmesine yardımcı oldu ve zor durumdaki hane halkları ve işletmeler için acil durum desteğinin finanse edilmesine yardımcı olmak için beklenmedik vergi taleplerine yol açtı.
Avrupa gaz fiyatları son haftalarda hızla yükseldi ve ülkeler kıştan önce arz oluşturmak için acele ederken fiyatlar geçen hafta megavat saat başına yaklaşık 350 Euro'ya (299 £) ulaştı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, dün, Rusya'yı Avrupa'ya gaz arzını kesmeye çalışarak 'ekonomik terör' yapmakla suçladı.
Zelenski, Putin için “Avrupa'yı zayıflatmak için fiyat krizi ve yoksullukla baskı yapıyor” dedi.
Rusya ve Almanya'yı Baltık Denizi üzerinden birbirine bağlayan Nord Stream 1 boru hattında Rus devlete ait Gazprom tarafından bu hafta bakım çalışması yapılması bekleniyor ve bu da gaz depolama alanlarını doldurma çabalarını zorlaştırıyor.
Almanya ekonomi bakanının, önümüzdeki ay ülkenin deposunun %85 dolu olmasını beklediğini söylemesinin ardından, toptan gaz fiyatları dün geriledi. Ancak fiyatlar hala bu yılın başındaki seviyenin üç katından fazla.
İngiltere, toptan satış piyasasında yükselen fiyatlara maruz kalmasına rağmen, gazının çok azını doğrudan Rusya'dan sağlıyor. Bir sonraki İngiltere başbakanı olması muhtemel olan Liz Truss, enerji faturalarındaki fiyat tavanı Ekim ayından itibaren yılda %80 artarak 3.549 sterline yükselirken hanelere ne gibi yardım yapacağını açıklamayı şimdiye kadar reddetti.
Fransa başbakanı Elizabeth Borne, şirketleri enerjinin bu kış karneye bağlanabileceği konusunda uyarırken, Belçika enerji bakanı önümüzdeki beş ila 10 yılın zor olabileceğini söyledi.
Avrupa'nın Rus gaz tedariki olmadan geleceğini planlamak zorunda olması, enerjinin karneye bağlanma ihtimalini bile akla getiriyor.
Shell'in CEO'su, Avrupa'daki gaz kıtlığının muhtemelen birkaç kış daha süreceğini belirterek, kıtadaki hükümetler alternatif arzlar geliştirmeye çalışırken enerji dağıtımının kısıtlanarak devam edeceğini açıkladı.
Dün Norveç'te düzenlediği basın toplantısında konuşan Ben van Beurden, durumun birkaç yıl sürebileceğini söyledi. “Bir şekilde çözüm bulmamız gereken birkaç kış geçireceğiz.” dedi.
Van Beurden, enerji krizine çözümlerin ‘karneye ayırma ve çok, çok hızlı alternatif oluşturma yoluyla verimlilik tasarrufu’ kanalıyla bulunması gerektiğini söyledi.
Endişeli CEO “Bunun bir şekilde kolay olacağı ya da biteceği, bence bir kenara bırakmamız gereken bir fantezi” diye ekledi.
Pazartesi günü konuşan Avrupa Komisyonu başkanı Ursula von der Leyen, acil durum önlemleri paketinin yakında açıklanacağını söyledi.
AB yetkililerinin daha bu hafta açıklanabilecek bir plan üzerinde çalışırken Slovenya'da konuşan Von der Leyen, uzun vadeli enerji piyasası reformlarına ek olarak 'acil müdahalelerin' getirileceğini söyledi.
