Rusya ile Montrö restleşmesi

RUS Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kazak mevkidaşı Yerlan İdrisov ile dün Moskova’daki görüşmesinin ardından düzenlediği basın toplantısında Türkiye’ye 1936 yılında imzalanan Montrö anlaşması maddelerine “uyma çağrısı” yaptı.

Lavrov, “Son dönemde Türkiye Boğazları üzerinden Karadeniz’e açılan Amerikan savaş gemilerinin, burada bulunma sürelerini anlaşmalara aykırı biçimde birkaç defa uzattıklarına şahit olduk. ABD tarafına olduğu gibi Boğazlar’ın sahibi Türkiye’ye de altına imza attığı Montrö anlaşması şartlarına sadık kalmasını tavsiye ediyoruz. Karadeniz’de kıyısı bulunmayan ülkelerin burada bulunma süreleri ve tonajları anlaşmayla belirlenmiştir” dedi. Lavrov’un Montrö anlaşması maddelerini hatırlatmasına Rusya ile Ukrayna krizi başlamadan önce Soçi şehrindeki Kış Olimpiyatları nedeniyle Karadeniz’e giriş yapan Amerikan donanmasına ait USS Taylor fırkateyninin neden olduğu belirtiliyor. Karadeniz sularına 6 Şubat’ta giriş yapan USS Taylor, 12 Şubat’ta yakıt ikmali sırasında Samsun limanında karaya oturmuştu. Kaza nedeniyle Karadeniz’den zamanında çıkış yapamayan fırkateyn, ancak 7 Mart günü bir çekici gemi yardımıyla Boğazlardan geçirilerek Ege’ye çıkartılabilmişti. Karadeniz’e 8 Mart’ta giriş yapan Amerikan savaş gemisi USS Truxton ise deniz tatbikatı gerçekleştirdikten sonra, tanınan süreden önce 21 Mart’ta çıkış yapmıştı.

Pentagon Sözcüsü Steve Warren, füze destroyeri Donald Cook’un Karadeniz’e yollanacağını açıkladı.

Ankara: Titizlikle uygulanıyor

Rusya’nın notasına notayla karşılık veren Dışişleri Bakanlığı, “Türkiye, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ni 78 yıldır titizlikle uygulamaktadır. İddialar hiçbir şekilde gerçeği yansıtmamaktadır” açıklaması yaptı.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, Ankara'daki Rusya Federasyonu Büyükelçiliği tarafından Dışişleri Bakanlığı'na da iletilmiş olan söz konusu iddialara gerekli yanıtın esasen verildiğini belirtti.

21 günden fazla kalamaz

Montrö Boğazlar Sözleşmesi; Türkiye, SSCB, İngiltere, Fransa, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan, Yugoslavya ve Japonya tarafından 1936 yılında İsviçre’de imzalandı.

İstanbul ile Çanakkale Boğazları üzerinde egemenlik hakkının Türkiye’ye ait olduğunu tanıyan antlaşma, ticari gemilerin Karadeniz’e serbestçe giriş çıkış yapmalarına olanak sağlıyor. Antlaşma, savaş gemileri konusunda kısıtlamalar koyuyor. Barış döneminde savaş gemisi geçirecek ülke 15 gün önceden Türkiye’ye bildirmek zorunda. Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkeler 30 bin tonun üzerindeki savaş gemilerini Boğazlar’dan geçiremiyorlar. Ayrıca bu ülkelere ait savaş gemileri Karadeniz’de 21 günden fazla kalamıyor.

Montrö, Rusya ve Gürcistan arasında 2008 yılında yaşanan savaş sırasında da gündeme gelmişti.

ABD’ye: Ağlamayın, yoga yapın

Lavrov’un yardımcısı Sergei Ryabkov, “Ukrayna konusunda Rusya’yı cezalandırmayı takıntı haline getiren” ABD’lilere rahatlamaları için yoga tavsiye etti: “ABD’li ortaklarımıza, çözüme hiç faydası olmayacak çocukça kaprisleri ve ağlamayı bırakıp açık havaya çıkmalarını, yoga yapmalarını ve komedi dizisi izlemelerini önerebilirim.”

NASA’dan Rusya yaptırımı

Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Uluslararası Uzay İstasyonu dışında Rusya ile uzayda işbirliğini askıya alma kararı verdi. NASA’dan önceki gün yapılan açıklamada “Rusya’nın, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini ihlali göz önüne alınarak, birçok ortak proje durdurulmuştur” dedi. NASA, birkaç yıldır astronotlarını Rus Soyuz araçlarıyla uzaya yollayabiliyor.