Rusya’dan arabuluculuk hamlesi

2011 yılından beri 200 bine yakın can alan Suriye içsavaşının başından beri Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad rejimine uluslararası arenada destek veren Rusya, başkent Moskova’da tüm tarafların buluşacağı doğrudan görüşmeler yapılması önerisinde bulundu. Rus Dışişleri Bakan Yardımcısı ve devlet başkanı Vladimir Putin’in Ortadoğu özel temsilcisi Mihail Bogdanov, Suriye iç savaşında taraflar arasında siyasi çözüm bulmak için yoğun diplomasi trafiği yürütmüştü. Bogdanov önce Lübnan’da 7 Aralık’ta Esad rejiminin müttefiki Hizbullah’ın lideri Hasan Nasrallah ile ve Suriyeli muhaliflerle görüştü. Daha sonra İstanbul’da Batı destekli Suriyeli muhalif örgütü Suriye Ulusal Koalisyon lideri Hadi El Bahra ile bir araya geldi. Bogdanov turunun son ayağında ise önceki gün Suriye’nin başkenti Şam’a gidip Esad’la görüştü.

ABD: PLANI İNCELEMEMİZ GEREK

Rusya’nın resmi RIA ajansına konuşan Bogdanov, Esad’la olası bir siyasi çözümü konuştuklarını belirterek, “Suriye’nin Moskova’da görüşme fikrine sıcak bakması durumunda biz elimizden geleni yapmaya hazırız. Suriye krizinin barışçıl, siyasi yoldan çözüme kavuşturulması için ABD yönetimine ve diğer ilgili taraflara bu talebi iletmeye hazırız. Mutlaka siyasi çözüme kavuşulması gerektiğine inanıyoruz ve bunun için çabalıyoruz” dedi. Esad da “Rusya her zaman Suriye halkının yanında yer almıştır. Suriye’nin egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygılı davranmıştır. Bu yüzden Rusya’nın ortaya attığı tüm inisiyatiflere bu gözle bakıyoruz” diyerek öneriye sıcak baktığının mesajını verdi. ABD Dışişleri Sözcüsü Jen Psaki, Moskova’nın son hamlesiyle ilgili “Rusya’nın Moskova’da nasıl bir görüşme planı yaptığını incelememiz gerek. Öneriyi gördükten sonra Washington’un böyle görüşmeye katılıp katılmayacağını açıklayacağız” dedi. Rusya’nın yanı sıra İran da yoğun trafik yürütüyor. Salı günü Tahran’da da İran, Suriye, Irak Dışişleri Bakanları ve İran Devrim Muhafızları Kudüs Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Kasım Süleymani’nin katıldığı bir toplantı düzenlenmişti.

Muhalifler rejimi deviremez

IŞİD’e karşı uluslararası koalisyonun özel temsilcisi John Allen’in yardımcısı Brett McGurk, Suriyeli muhaliflerin şuan ya da öngörülebilir gelecekte Esad rejimini devirebilmesinin mümkün olmadığını söyledi ve “Şu an muhaliflerin onu (Esad’ı) iktidardan indirebilecek
koşulda olmadıklarını görüyoruz. Diplomatik süreç olmak zorunda” dedi.

‘Esad tavize hazır’ iddiası

Olası yeni görüşmeler için tarih belli değil. Rusya’nın ABD ile Suriye heyetlerini Moskova’da buluşturma fikrinin Rusya ile İran’ın ortak planı olduğu ileri sürüldü. Suriye’de Esad rejimine ve Hizbullah’a yakınlığıyla bilinen Lübnan’ın Es-Sefir gazetesi ise Suriye krizinin çözülmesi için ortaya konulan girişimle ilişkin bazı iddialarda bulundu. Gazetenin haberine göre;

Esad yılbaşından sonra Rusya’ya gidecek. Nisan ayında, çoğunluğu muhaliflerden oluşacak, Muaz el-Hatip başkanlığında bir hükümetin kurulmasını da öngören girişimi görüşecek. Hatip başkanlığındaki yeni hükümetin, anayasa yazma ve genel seçime hazırlanma görevleri olacak.

Söz konusu hükümette, savunma bakanlığı ile hava, askeri emniyet ve devlet emniyeti birimleri Esad’da kalacak. Plana göre Özgür Suriye Ordusu’ndaki bazı rütbeli askerlerin Suriye ordusundaki görevlerine geri dönmelerini içeriyor. Ancak bazı Suriyeli muhalifler, Esad rejiminin yanında yer alan Rusya ve İran’ın bu girişimine şüpheyle yaklaşıyor. AA