Güncelleme Tarihi:
Takvimler 2000 yılının kasım ayını gösterirken Chicago Sun-Times gazetesinin müzik eleştirmeni Jim DeRogatis, kendisine gönderilen isimsiz bir faksı okuyordu. Faksta, "Robert'ın sorunu - ki bu sorun çok eskilere dayanıyor - genç kızlar" deniyordu.
DeRogatis, faksı ilk okuduğunda, "Başarılı bir siyahi erkeği aşağı çekmeye çalışan biri bu" diye düşündü.
Şükran Günü'nden önceki çarşamba günü eline ulaşan faksı okuyan gazeteci, kağıdı masasındaki yığının üzerine bırakıp evine gitti. Ancak okudukları bütün tatil boyunca kafasını kurcaladı.
Pazartesi günü işe döndüğünde DeRogatis'in yaptığı ilk şey Chicago Emniyet Müdürlüğü'nü aramak oldu. Bugün 56 yaşında olan DeRogatis o telefon görüşmesini Telegraph'a şu sözlerle anlattı:
"Santral beni bir kadın çavuşa bağladı. Ona, 'R. Kelly'le ilgili devam eden soruşturmanız hakkında bilgi almak için aramıştım' dedim. Çavuş, 'Ah, ben de birileri bu konuda ne zaman arayacak diye merak ediyordum. Size yanıt veremem' deyip telefonu yüzüme kapattı."
DeRogatis'in Abdon Pallasch ile birlikte çalışarak ortaya çıkardığı ilk R. Kelly dosyası Aralık 2000'de Chicago Sun-Times'da yayınlandı.
SEKS TİCARETİ, ŞANTAJ, TEHDİT, HARAÇ
Bu hafta başında, yani o faksın gönderilmesinden tam 21 yıl sonra, tüm zamanların en çok satan albümlerinden bazılarına imza atan R&B şarkıcısı R. Kelly, bir seks ticareti çetesinin lideri olma iddiasıyla New York'ta yargılandığı davada suçlu bulundu.
Mahkeme Kelly'nin söz konusu çete aracılığıyla uzun yıllar boyunca kız ve erkek çocuklar ile yetişkin kadınları istismar ettiğine karar verdi. Kelly, sekiz ayrı seks ticareti suçlamasının yanı sıra normalde organize suç çeteleriyle ilişkilendirilen şantaj ve tehditle haraç almaktan da hüküm giydi.
Altı hafta süren dava boyunca 54 yaşındaki Kelly'nin istismar ettiği kişilere yaptığı korkunç şeyler tüm detaylarıyla ortaya çıktı. Kelly, en küçüğü 14 yaşında olan bu kişilerden kendisine "Babacım" demelerini istiyor, ne zaman yemek yiyip ne zaman tuvalete gideceklerine karar veriyor, bu kişilerle girdiği cinsel ilişkileri kameraya alıyor ve kendisine itaat edilmediği zaman şiddete başvuruyordu.
SONY YÖNETİCİLERİ DE ASİSTANLAR DA SUÇA ORTAK
Davanın sorumlu savcısı Maria Cruz Melendez, Kelly'nin, "bir avcının el kitabında bulunan tüm numaraları kullanarak bu kurbanlar üzerinde kontrol sağladığını" bu süreçte yakın çevresinin de kendisine yardımcı olduğunu söyledi.
(Örneğin Mayıs 2018'de Washington Post'ta yayımlanan 'The Star Treatment' başlıklı haberde Kelly'e yardımcı çok geniş bir grup olduğu anlatılıyordu. Milyarder Sony yöneticileri iyi para kazandıran bir yıldız olan Kelly hakkındaki çocuk pornosu iddialarını görmezden gelirken, yanında üç kuruş maaşla çalışan asistanları da Kelly'yle birlikte yolculuk yapan genç kadınlar için uçaklar ayarlıyor, yemek ve tuvalet molaları organize ediyordu.)
Kelly'nin kurbanlarını temsil eden kadın hakları avukatı Gloria Allred ise Kelly'nin bugüne kadar mücadele ettiği avcılar arasında en kötüsü olduğunu söyledi.
R. Kelly'nin ceza duruşması 4 Mayıs'ta yapılacak. Ancak bu noktada akıllara önemli bir soru geliyor: R. Kelly'nin yaptıkları bunca zaman nasıl dikkat çekmedi, nasıl cezalandırılmadı?
BERBAT BİR ÇOCUKLUK, BERBAT BİR YETİŞKİNLİK
Tam adıyla Robert Sylvester Kelly, Ocak 1967'de Chicago'da doğdu. Babası yoktu. Çok yetenekli bir kilise şarkıcısı olan annesi, Robert ve üç kardeşini devlet yardımlarıyla zar zor büyüttü.
Kelly'nin aile hayatı oldukça sorunluydu. O ve kardeşi Carey daha önce yaptıkları bir açıklamada, kadın bir akrabaları tarafından cinsel tacize uğradıklarını açıkladı.
Öğrncilik hayatı da pek parlak değildi. Diğer öğrencilerin zorbalıklarına maruz kalan Kelly bu nedenle daha fazla dayanamayarak okulu bıraktı ve sokakta müzik yapmaya başladı.
Müzik kulağı çok iyiydi ve bu sayede kendi kendine enstrüman çalmayı öğrenmişti. Sokakta müzik yaptığı dönemde Chaka Khan'ın da akıl hocası olan Lena McLin ile tanıştı. McLin Kelly için hem bir öğretmen hem de bir mentor haline geldi.
YETENEK YARIŞMASIYLA TANINDI
1990 yılında televizyonda yayınlanan bir yetenek yarışmasının şampiyonu olan Kelly, daha sonra Sony firmasının satın aldığı Jive şirketiyle albüm anlaşması yaptı.
1996 yılında çıkardığı 'I Believe I Can Fly' şarkısı tüm dünyada çok sevildi. Sekiz ülkede liste başı olan şarkı beş dalda Grammy ödüllerine aday oldu.
100 milyon doları aşan servetiyle Kelly artık ABD müzik piyasasının en önemli isimlerinden biriydi. Kelly'nin birlikte çalıştığı kişiler arasında Britney Spears, Michael Jackson, Whitney Houston, Jay-Z ve Celine Dion gibi çok tanınmış isimler bulunuyordu.
Kelly'nin hayran kitlesi, 2000 yılından bu yana gündeme gelen istismar haberlerinden neredeyse hiç etkilenmedi. Bugün bile hayranları "Free R. Kelly" kampanyaları düzenlemeye devam ediyor.
Kelly'nin hayran kitlesi, 2000 yılından bu yana gündeme gelen istismar haberlerinden neredeyse hiç etkilenmedi. Bugün bile hayranları "Free R. Kelly" kampanyaları düzenlemeye devam ediyor.
2019'DAKİ BELGESEL HER ŞEYİ DEĞİŞTİRDİ
Kelly'nin kariyerinin bu ışıltısı, 2010'ların ikinci yarısında pul pul dökülmeye başladı. İlk olarak Temmuz 2017'de Jim DeRogatis'in Buzzfeed News'deki haberi çıktı. DeRogatis'e konuşan aileler kızlarının Kelly tarafından bir tarikata hapsedildiğini, beyinlerinin yıkandığını anlatıyordu.
Bu haber sayesinde DeRogatis bir kez daha dikkatleri R. Kelly üzerine çekmeyi başardı ve polisin konuyu yeniden gündemine almasını sağladı. Ardından Ocak 2019'da 'Surviving R. Kelly' (R. Kelly'den Sağ Kurtulmak) belgeseli yayınlandı ve sonrası çorap söküğü gibi geldi; Kelly aynı yılın yaz aylarında gözaltına alındı.
Dream Hampston yapımcılığında Lifetime kanalında yayınlanan dizi formatındaki belgeselde 50'den fazla kadın henüz reşit olmadıkları yıllarda Kelly ile cinsel ilişkiler yaşamaya çekilerek istismar edildiklerini anlatıyordu.
Kelly bütün iddiaları reddetti ancak şirketi Sony, şarkıcıyla olan sözleşmenin sona erdiğini duyurdu. Aynı dönemde birçok müzisyen de Kelly hakkında bazı ifşalarda bulundu. Hatta Lady Gaga 2013 yılında şarkıcıyla düet yaptığı için kamuoyundan özür diledi.
15 YAŞINDAKİ AALIYAH İLE EVLENMEK İÇİN…
Kelly hakkında bazıları belgeselde de dile getirilen iddialar, 90'ların başına kadar uzanıyor. En dikkat çekici iddiaların başında da 2001 yılında bir uçak kazasında trajik bir biçimde can veren R&B şarkıcısı Aaliyah hakkındakiler geliyor.
Kelly ile Aaliyah 1994 yılında gizli bir törenle evlendi. Aaliyah o zaman henüz 15 yaşında ve kariyerinin başındaydı. 27 yaşındaki Kelly de kendisine akıl hocalığı yapıyordu.
New York'ta görülen mahkemede ortaya çıkan kanıtlara göre, Aaliyah henüz reşit olmadığı için Kelly nikah kıyabilmek için belgelerde sahtecilik yapmış ve Aaliyah'yı 18 yaşında gibi göstermişti. Geçmişte Kelly'nin turnelerinin menajerliğini yapmış olan Demetrius Smith, dava kapsamında verdiği ifadede bir devlet görevlisine 500 dolar rüşvet vererek Aaliyah için sahte bir kimlik kartı çıkardığını itiraf etti.
(R. Kelly ile Aaliyah'nın nikahı birkaç ay sonra iptal edildi.)
Mahkemede ifade veren eski bir dansçı, Kelly'nin Aaliyah'yı henüz 13 ya da 14 yaşındayken cinsel olarak istismar ettiğine tanık olduğunu söyledi.
Trajik bir uçak kazasında hayatını kaybeden Aaliyah, zamanla bir efsaneye dönüştü. Genç şarkıcı, bugün halen tüm zamanların en sevilen R&B şarkıcıları arasında sayılıyor.
Trajik bir uçak kazasında hayatını kaybeden Aaliyah, zamanla bir efsaneye dönüştü. Genç şarkıcı, bugün halen tüm zamanların en sevilen R&B şarkıcıları arasında sayılıyor.
BİRÇOK KADIN KONUŞTU AMA HİÇBİR MAHKEMEYE GİTMEDİ
1996 yılında bu kez Tiffany Hawkins, Kelly'e 15 yaşındayken kendisine yönelik "uygunsuz cinsel davranışlar" sergilediği gerekçesiyle dava açtı. Kelly iddiaları reddedip karşı dava açtı. Nihayetinde Kelly'nin kadına 250 bin dolar ödemesi şartıyla taraflar anlaşma sağladı.
2001 yılında üç kadın daha Kelly'e reşit olmayan yaşta cinsel ilişki, zorla kürtaj ve cinsel ilişki esnasında rıza olmadan kayda alınma suçlamalarını yöneltti ancak bu davaların hiçbiri mahkemeye gitmedi.
ÇOCUK PORNOSUNDAN BERAAT ETTİ
Ardından 2002 yılında Kelly hakkında çocuk pornosu çekme suçlamasıyla bir iddianame hazırlandı. İddianameye konu olan video yine gazeteci DeRogatis'e gönderilmiş o da kaseti polisle paylaşmıştı. Görüntülerde Kelly, savcıların 14 yaşında olduğunu söylediği bir kız çocuğuyla cinsel ilişki halindeydi. (Kelly, 2003 yılında aynı suçlamayla bir daha gözaltına alındı ancak serbest bırakıldı.)
Dava, 2008 yılında Kelly'nin beraatiyle sonuçlandı. Jüri görüntülerdeki kişinin reşit olmadığının kanıtlanamadığını düşünüyordu.
Bu dava kapsamında ifade veren tanıklardan Stephanie "Sparkle" Edwards, Kelly'nin 14 yaşındaki yeğeninin üzerine işediğini gördüğünü söyledi. Kendisi de bir zamanlar Kelly'nin öğrencilerinden olan Edwards'ın bu ifadesine rağmen şarkıcının kariyeri, #MeToo döneminde bile yara almadan devam etti.
R&B KÖYÜNÜN KAVALCISI
Kelly hakkındaki suçlamalara bakıldığında, şarkıcının yaptıklarını gizlememesine rağmen fark edilmediği sonucuna varmak mümkün.
Örneğin, Kelly'nin kendisine Türkçede Fareli Köyün Kavalcısı olarak bilinen 'The Pied Piper of Hamelin' öyküsünden hareketle 'Pied Piper of R&B' diyor olması bugün geç fark edilmiş bir işaret olarak görülüyor. (Öyküde bir kavalcı yaptığı müzikle etkilediği onlarca çocuğu peşine takıp kaçırıyor ve bilinmeyen bir yere götürüyor.)
Bazı şarkılarındaki cinsel içerikli sözler ve Aaliyah'nın prodüktörlüğünü yaptığı ilk albümüne 'Age Ain't Nothing But A Number' (Yaş Bir Sayıdan Başka Bir Şey Değildir) adını vermiş olması da Kelly'nin fark edilmeyen işaretleri arasında değerlendiriliyor.
'GİT BİZE BİRKAÇ KIZ GETİR' DİYORMUŞ
Kelly'nin eski arkadaşları ve istismarına uğradığını söyleyen kişilerin birçoğu çok kontrolcü bir karakteri olduğunu belirtiyor. Bunlar arasında 19 yaşındayken dansçı seçmelerinde tanıştığı eski eşi Andrea Kelly de bulunuyor.
Benzer şeyler söyleyen bir başka kişi de belgeselde görüşlerine yer verilen vokalist Jovante Cunningham. Kelly ile henüz 14 yaşındayken tanışan Cunningham, şarkıcının kurbanlarını başka kurbanlar bulmak amacıyla kullandığını anlattı. Cunningham, "'Git bize birkaç kız getir' derdi. Biz sadece bir yerlere gelmeye çalışıyorduk; tanınacağımızı, ünlü olacağımızı sanıyorduk" diye konuştu.
Dava sürecindeki en rahatsız edici ifadelerden biri de 2003 yılında Chicago'da bir radyo istasyonunda staj yapan bir kadından geldi. Kadın Kelly'nin kendisini kayıt stüdyosuna götürdüğünü, üzerine kapıyı kilitleyerek kendisine uyuşturucu verdiğini ve bayıldıktan sonra tecavüz ettiğini söyledi. Kadın, "Korkmuştum. Mahcup olmuştum. Utanmıştım" dedi.
Bir başka kadın 17 yaşındayken gittiği konserde Kally tarafından sahne arkasına götürüldüğünü ve burada tecavüze uğradığını söyledi. Tanıklar arasında yer alan bir erkek de 2006 yılında henüz 17 yaşındayken Kelly'nin saldırısına uğradığını anlattı. Tanık Kelly'le bir McDonalds'da tanıştığını, stüdyoya davet edildiğini ve Kelly'nin burada kendisine tecavüz ettiğini söyledi.
REDDEDİLMİŞ AŞIKLAR, TAKINTILI SAPIKLAR…
Kelly geçmişte yaptığı açıklamalarda, hakkında şikayette bulunan kadınların kin güden reddedilmiş aşıklar olduğunu söyledi avukatları da bu kadınları, "süper takıntılı sapık", argoda iki anlamlı 'hustler' kelimesini kullanarak "süper dolandırıcı/fahişe" ve "öfkeli groupie'ler" gibi sıfatlarla nitelendirdi. Groupie, İngilizce argosunda müzisyenleri ve grupları gittikleri her yerde takip eden, onlarla tanışmaya ve beraber olmaya çalışan tutkulu kadın hayranlar için kullanılan bir kelime.
Kelly 2018 yılında piyasaya sürdüğü 19 dakikalık şarkısı 'I Admit' (Kabul Ediyorum) aracılığıyla suçlamaları reddetti. Tutuklanmadan sadece dört ay önce Mart 2019'da konuk olduğu bir televizyon röportajında da gelen sorular üzerine sandalyesinden fırlayıp, "Ben bir suikasta uğradım. Burada s... hayatım için savaşıyorum" diye konuştu.
NEDEN KİMSE UMURSAMADI? ÇÜNKÜ HEPSİ SİYAHİYDİ
DeRogatis, Telegraph'a yaptığı açıklamada, Kelly'nin kurbanı olduğunu söyleyen en 45 kadını isimleriyle bildiğini söyledi. Bu kadınların söylediklerine hiç kimsenin kulak asmamasının sebebinin siyahi olmaları olduğunu vurgulayan DeRogatis, "Avcılar kimle uğraşmaları gerektiğini bilir. Bunlar çoğunlukla dağılmış ailelerden gelen inanılmaz yetenekli çocuklardı" dedi.
DeRogatis, "R. Kelly'nin, Aaliyah'nın hayallerini gerçekleştirdiği gibi kendi hayallerini de gerçekleştireceğini düşünüyorlardı. Ama mahvoldular. Ağızlarından en çok duyduğum söz şuydu: 'Ben genç siyahi bir kızdım, hiçbir önemim yoktu.'" diye konuştu ve ekledi:
"Bütün sistemler bu kızları hayal kırıklığına uğrattı ve ben aynı durumda daha birçok kişi olduğuna eminim."
Kelly, Chicago, Illinois ve Minnesota'da da benzer suçlamalarla karşı karşıya ve tüm iddialar reddediyor. Geçmişte kendisiyle birlikte çalışmış en az iki kişi, farklı davalarda, suçlamaları dile getiren kişileri susturmaya çalıştıklarını itiraf etti.
POLİS, KİLİSE, OKULLAR, MEDYA BAŞARISIZ OLDU
DeRogatis ise Kelly hakkında verilen hükmün geç kalınmış ve yetersiz bir sonuç olduğunu söyledi. "Polis başarısız oldu, kilise başarısız oldu, okullar başarısız oldu. Kelly bir yıldız olduktan sonra yıllar boyunca Kenwood Akademisi'ne gidip oradan genç kızlar buluyordu" diyen DeRogatis basının da aynı şekilde başarısız olduğunu sözlerine ekledi: "Hiç kimse bu haberi ciddiye almadı ve hiç kimse onlarca yıl bu kadınları önemsemedi. Sonuçta böylesine görülmemiş olaylar yaşandı."
Ödüllü yazar ve radyocu Tayo Bero da Guardian için kaleme aldığı yazıda aynı konuya dikkat çekti. "Eğer toplum siyahi kadınlara ve kızlara değer verse, R. Kelly'nin hüküm giymesi bu kadar zaman almazdı" başlıklı yazısında Bero şu ifadeleri kullandı:
"Neden hiç kimse bu konuda bir şey yapmadı. Yanıt basit ve iki ayaklı: Birincisi Kelly bir süperstardı; ikincisi toplum siyahi kızların hayatlarına değer vermiyor."
Hiç kimse bu haberi ciddiye almadı ve hiç kimse onlarca yıl bu kadınları önemsemedi.
Gazeteci Jim DeRogatis"KİMSE UMURSAMADI ÇÜNKÜ BİZ SİYAHİ KIZLARDIK"
"Neden kimse fark etmedi?" sorusuna 'Surviving R. Kelly' belgeselinde yanıt veren Chicago'lu yazar ve kültür eleştirmeni Mikki Kendall da "Cevap şu: Hepimiz fark ettik. Kimse umursamadı çünkü biz siyahi kızlardık" diye konuşmuştu.
ABD'de kadına yönelik şiddet ve istismarda siyahi kadınların beyazlara kıyasla çok açık bir dezavantajı bulunuyor. Yapılan araştırmalara göre ABD'de her dört siyahi kadından beri daha 18 yaşına gelmeden cinsel istismara uğruyor. Uğradığı tecavüzü ilgili yerlere bildiren her kadına karşın 15 kadın böyle bir durumda sessiz kalıyor.
Siyahi kadınlar ana akım feminizm tarafından çok uzun zamandır göz ardı edildiklerini düşünüyor. Son olarak nişanlısıyla çıktığı seyahatte kaybolan Gabby Petito hakkındaki haberler bu tartışmayı bir kez daha alevlendirdi. Medyada "Petito'nun başına gelenler birçok siyahi kadının da başına geliyor ancak haber olmuyor" minvalli tartışmalar yaşandı.
SİYAH KADINLARIN #METOO ZAFERİ
Kelly'nin suçluluğunun mahkeme tarafından da onaylanması siyahların #MeToo hareketi için bir dönüm noktası olarak görülüyor. Ancak aktivistler ve hayatta kalanlar, şarkıcıyla ilgili gerçeklerin açığa çıkmasında bu kadar geç kalınmasının, siyahi kızların ve kadınların cinsel saldırı ve kadına yönelik şiddetten korunmasını sağlamak için gerekli çabaya ışık tuttuğunu da belirtiyor.
Siyah kızları güçlendirip kadına yönelik şiddeti ortadan kaldırmayı amaçlayan, Chicago merkezli A Long Walk Home örgütünün kurucusu ve direktörü Scheherazade Tillet, Washington Post'a yaptığı açıklamada, "Acı tatlı bir sonuç bu" derken hasarın çok büyük olduğuna işaret etti.
Aktivist Tarana Burke ise Twitter paylaşımında, "Bu uzun zamandır beklenen bir şeydi ve her ne kadar otomatik bir iyileşme getirmeyecek de olsa umarım iyileşme sürecini hızlandırmak için bir nihayetlenme duygusu yaratır" ifadelerini kullandı.
Burke, "Burada asıl hikaye, siyahi kızlara ve genç kadınlara yönelik açık istismarın ve şiddetin kulak ardı edilmesini reddeden siyahi kadınların yılmaz aktivizmidir" dedi.
"HAYATLARI YERLE BİR OLDU"
Burke özellikle #MuteRKelly kampanyasının kurucuları Oronike Odeleye ve Kenyette Tisha Barnes'ın başarısına vurgu yaptı. Söz konusu kampanya Kelly'nin hayranlarına ve müzik endüstrisine nasıl bir adamı ve nasıl eylemleri desteklediklerini hatırlatarak Kelly'nin kariyerinin ve ekonomik gücünün oradan kaldırılmasını amaçlıyordu.
Peki Kelly'nin hüküm giymesiyle DeRogatis için konu kapandı mı? Ünlü gazeteci bu soruya da şu yanıtı verdi: "Uykusuz geceler. Ülser... Bu habere kadar hiç sigara içmemişim. Ama bunların hepsi bu gen siyahi kadınların seslerini yükseltme cesaretinin yanında sönük kalıyor. Onlar aşırı zengin, güçlü ve kendilerine finansal ve fiziksel yıkım getirebilecek bir adam hakkındaki hikayelerini anlattılar.
"Hayatları R. Kelly'le temasları nedeniyle yerle bir oldu. Bunun abartı olduğunu düşünmüyorum. Hiç kimse bu işten kazançlı çıkmadı."
Fotoğraflar: AFP, Reuters, Alamy, MediaPunch / BACKGRID, Ramey Photo Agency/The Mega Agency