PYD’ye davet yok

SURİYE’de beşinci yılını doldurmaya hazırlanan savaşa çözüm bulunması için Cenevre’de yarın yapılması planlanan görüşmeler için terör örgütü PKK bağlantılı PYD’ye davet gitmediği kesinleşti. Ancak PYD’nin görüşmelere ilerleyen günlerde katılıp katılmayacağı konusu hala belirsizliğini koruyor. 

RUSYA: YERLERİ HAZIR

France Culture Radio’nun Cenevre müzakereleriyle ilgili sorularını yanıtlayan Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Staffan De Mistura’nın kendisine PYD’ye davet mektubu göndermediğini söylediğini bildirdi. Interfax ajansına konuşan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Gennadiy Gatilov, “Suriye görüşmelerinin ilk aşaması için PYD’ye davetiye gönderilmedi ancak Mistura onlar için yer ayırdı. Bu da PYD’nin ileriki aşamalarda davet edileceği anlamına geliyor” dedi.

MUHALİFLERDEN ÖNKOŞUL

Öte yandan Suudi Arabistan ve Türkiye’nin desteğini alan muhalefetin Cenevre’ye katılıp katılmayacağı belirsizliğini koruyor. Fransız AFP ajansına konuşan muhalif Müzakere Komitesi Sözcüsü Salim el-Mislet, katılımlarının BM’nin kendilerine verecekleri yanıta bağlı olduğunu kaydetti. Mislet, BM’den Cenevre’deki masaya oturan tek muhalif grup olmalarına dair açıklama beklediklerini kaydetti. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mark Toner ise Washington yönetiminin, muhaliflere Cenevre görüşmelerine ‘önkoşulsuz’ katılmaları için baskı yaptığını söyledi. Öte yandan İsviçre’nin Cenevre kentindeki BM binası önünde buluşan yaklaşık 50 kişilik grup, PYD’nin görüşmelere katılması talebiyle eylem yaptı. Eylemde Türkiye ve BM, PYD kararı nedeniyle protesto edildi. 

ŞAM DELEGASYONUNDA DEĞİŞİKLİK

Şam yönetimini Cenevre’de temsil edecek isim, Suriye’nin BM Büyükelçisi Beşar Caferi oldu. Caferi, daha önceki Cenevre görüşmelerinde Suriye’yi temsil eden deneyimli Dışişleri Bakanı Velid Muallim’in yardımcısı olarak heyette yer almıştı. Suriye heyetindeki bu değişikliğin nedeninin Muallim’in geçirdiği kalp rahatsızlığı olduğu belirtiliyor. 

‘KESİNLİKLE KATILMAYACAKLAR’

Cenevre’de yapılacak görüşmelere PYD’ye davet gitmemesi Ankara’yı ‘şimdilik’ rahatlattı. Aynı kaynak, Ankara’ya göre PYD’nin Cenevre toplantılarına katılmayacağının kesin olduğunu savunarak, “Bu konuda özellikle Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun geçen pazar günü ABD’li mevkidaşı John Kerry ie yaptığı 50 dakikalık görüşme önemli rol oynadı. Çavuşoğlu, Kerry’e, ‘Teröre destek veren, Esad rejiminin arkasında duran ve Suriye’nin toprak bütünlüğünden yana olmayan bir örgütün Cenevre’ye katılmasını ne Türkiye, ne de muhalefet kabul eder. Bu konuda tutumumuz son derece net’ dedi. Benzer mesajı İngiliz ve Fransız bakanlara da verdi. Bu görüşmelerden sonra PYD’nin toplantıya çağrılmaması uygun bulundu. Zaten Riyad’da daha önce yapılan toplantılarda da PYD yoktu, konuşulmamıştı” diye konuştu.

PYD FORMÜLLERİ

Bu gayriresmi temsilciler arasında PYD’nin olabileceği ve PYD lideri Salih Müslim’in de davet olmasa bile Cenevre’ye giderek gelişmeleri izleyeceği ileri sürüldü. Dışişleri kaynakları bu değerlendirmeleri “spekülatif” olarak nitelese de, Ankara’daki bazı kurumlar Cenevre’de Kürtleri kimin temsil edeceğinde düğümlenen müzakerelerde PYD’nin bazı formüller üzerinde çalıştığına dair istihbarat alındığını öne sürdüler. Bu istihbaratlara göre PYD şu formüller üzerinde çalışıyor:

Formül 1: Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) siyasi kanadı Suriye Demokratik Meclisi (SDM) Cenevre’ye gidecek. Toplantıda SDM içinde PYD’den de temsilciler bulunacak. Bu temsilciler Cenevre’de PYD lideri Salih Müslim’le sürekli irtibat halinde olacak.

Formül 2: SDM, PYD davet edilmediği için Cenevre’ye gitmeyecek. Kürtler olmadığı için Cenevre’de formalite bir oturum yapılıp, dağılacak. Cenevre görüşmelerinin başarıya ulaşabilmesi için PYD’nin katılımının şart olduğu belirtilecek ve Cenevre’de yapılacak dördüncü oturuma PYD’de davet edilecek.

‘PYD’YE KARŞI GÖSTERİLENTUTUM KABUL EDİLEMEZ’ 

Brüksel’de bulunan HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, PYD’ye karşı gösterilen tutumun kabul edilemez olduğunu söyledi. Demirtaş, Avrupa Parlamentosu yetkilileri ile görüşme sonrası açıklamalarda bulundu. AK Parti hükümetinin PYD’ye karşı göstermiş olduğu tutumun kabul edilebilir olmadığını söyleyen Demirtaş, “PYD, IŞİD’e karşı en etkili mücadeleyi yürütmüş örgütün ismidir, partinin ismidir ve IŞİD’e karşı başarılı olabilmiş dünyadaki tek harekettir. Türkiye’ye karşı tek bir kurşun atmamış bir örgütü, sırf AKP hükümetini memnun etmek için masaya oturtmayacaklarsa o konferans başından itibaren çökmüş demektir” dedi.  

SURİYE DEMOKRATİK MECLİSİ’NİN ARAP ASILLI EŞBAŞKANI REST ÇEKTİ

BM Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’ya sunulan 12 kişilik listede üstü çizilenler arasında PYD Eş başkanı Salih Müslim ile PYD’nin başını çektiği Suriye Demokratik Güçleri’nin siyasi kanadı Suriye Demokratik Meclisi’nin (SDM) eş başkanı ve TEV-DEM Yönetim Kurulu Üyesi İlham Ahmed de var. Buna karşın Suriye Demokratik Meclisi’nin Arap asıllı eş başkanı Heysem Menna’ya kişisel davet gitti ama o da “PYD’nin dışlandığı konferansa katılmam” resti çekti. Bunun üzerine Kürtleri ve müttefiklerini süreç içinde tutmaya çalışan Amerikalılar, Cenevre’de Suriye Demokratik Meclisi temsilcileriyle görüşüp “Riyad kanadı ikna olmuyor, bizi anlayın. Tepki vermekte acele etmeyin, sabredin, bunun daha ikinci turu var, sürecin içindesiniz” mesajı verdi. Kürtleri yakın planda tutmaya çalışan Rusya da, Salih Müslim’i Moskova’ya davet etti. Riyad heyetinin dışında Suriye yönetiminin karşısına çıkarılacak ikinci heyet için 12’si asil 38 kişilik liste sunulmuştu. Listede yer alıp da kendisine davet gidenler arasında bağımsız siyasi figür olarak Kadri Cemil ve Rande Kasis de yer alıyor. Kürtlerle birlikte Menna’nın yokluğu ‘Rus heyeti’ gibi algılanan ikinci heyetin ağırlığını kaybetmesine neden oldu.