Güncelleme Tarihi:
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 24 Şubat’ta Ukrayna’ya açtığı resmen ilan edilmemiş savaşta kritik bir hamle daha atarak ülkesinde kısmi seferberlik ilan etti. 300 bin kişinin silah altına alınacağını ilan eden Putin kararı, “Biz cephede sadece Ukrayna milliyetçileriyle değil, tüm Batı ittifakıyla egemenliğimiz ve toprak bütünlüğümüz için savaşıyoruz. Bu adımı atmak mecburiyetindeydik” açıklamasıyla duyurdu.
KREMLİN’DE TARTIŞMA
Putin’in kısmi seferberlik kararını geçen salı akşamı yapması bekleniyordu. Ancak alınan duyumlara göre Kremlin yönetiminde ‘şahin’ ve ‘güvercin’ taraflar arasında ciddi tartışmalar yaşandığı için Putin, çarşamba sabahına kadar konuyu düşünmeye karar verdi. Gece boyunca alacağı kararın artı ve eksilerini tartan Putin’in seferberlikten yana karar almasında Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev’in kilit rol oynadığı konuşuluyor.
Böylece salı banda kaydedilen Putin’in Rusya halkına hitabıyla seferberlik ilanı açıklaması dün sabah yayına verildi. Rusya’da tüm televizyon kanallarında yayınlanan kısmı seferberlik kararını savunarak başlayan Putin, “Batı, bize karşı açık seçik saldırgan çizgi izlemeye başladı. Biz Ukrayna’da sadece aşırı milliyetçilerle değil, tüm Batı ittifakına direnmek zorunda kaldık. NATO ittifakı ülkeleri, Kiev yönetimine her geçen gün daha gelişmiş silahlar vererek doğrudan Rusya’ya saldırmasını teşvik ediyor. Üstelik bunu çekinmeden açıkça dile getiriyorlar. Ukrayna’da başlattığımız özel askeri harekât Batı tarafından Rusya’ya karşı savaşa dönüştürülerek, neredeyse tüm silah türleri kullanılmaya başlandı. Rusya topraklarında Belgorod, Kursk şehirleri ile Kırım’ı vurmaya başladılar. Washington, Londra ve Brüksel’den savaşı Rusya topraklarına taşıma çağrıları karşısında egemenlik ve toprak bütünlüğümüzü savunmak için kısmı seferberlik ilan etmekten başka çaremiz kalmadı. Dolayısıyla son gelişmeleri dikkate alarak kısmi seferberlik ilan ediyorum” dedi.
ÖRTÜLÜ NÜKLEER UYARI
Putin’in, konuşmasında Batılı ülkelerin Ukrayna’da barışçıl çözüm istemediğini savunarak, “Toprak bütünlüğümüz tehdit edilirse, Rusya mevcut tüm yolları kullanacak, bu bir blöf değil” diyerek nükleer silah tehdidini masaya sürdü. Seferberliği 7 ay boyunca ilan etmemeye özen gösteren Putin, karara yumuşatıcı kılıf da buldu. Seferberliğe “kısmi” adını koyan Rusya lideri, silah altına sadece daha önce orduda görev yapmış kişilerin alınacağını ve bu askerlerin paralı esasa göre anlaşmayla orduya katılacaklarının altını çizdi. Vladimir Putin ayrıca üniversite öğrencileriyle ileri teknoloji üretim alanlarında çalışan erkeklerin seferberlik kapsamına girmediğini söyledi.
GİZLİ YEDİNCİ MADDE
Putin’in halka hitaben konuşmasından kısa süre sonra imzaladığı kısmı seferberlik kararnamesi da yayınlandı. 9 maddelik kararnamede 7’nci maddenin (hizmete özel) ibaresiyle içeriğinin gizli tutulması basının gözünden kaçmadı. Kremlin Sözcüsü Peskov’a gizli madde sorulduğunda, “Kısmi seferberlik kararnamesindeki 7’nci madde devlet sırrı içerdiği için ilan edilmiyor. Sadece gerekli ve ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilen tebligatlarda yer alıyor” yanıtını verdi.
Seferberlik ilanının ardından ilk protesto çağrıları da duyuldu. Başkent Moskova ve St. Petersburg dahil pek çok şehirde gerçekleşen protestolarda dün akşam 1000’den fazla kişi gözaltına alındı. Moskova’da “Putin cepheye!” sloganları atan göstericilere polisin sert müdahalesi görüntülere yansıdı. Moskova Savcılığı gösterilere katılanların 15 yıla kadar hapis cezası alabileceğini belirten bir uyarı yayınladı.
KIYAMET SENARYOSU NE ANLAMA GELİYOR
1. PUTİN NEDEN KISMİ SEFERBERLİK İLAN ETTİ?
Rusya Devlet Başkanı Putin’in ordusu aslında dört aydan bu yana Ukrayna cephesinde ciddi personel kaybı yaşıyor. Seferberlik ilan etmeden önce cezaevlerinden mahkumlar dahi af karşılığı savaşa gönderilmeye başlanmıştı. Ukrayna ordusunun Harkiv bölgesinde gerçekleştirdiği başarılı karşı harekâtın ardından Putin’i imajı ülke içinde ciddi biçimde zedelendi. Yandaşlarından dahi eleştiriler almaya başlayınca, ‘şahin’ cephenin talebine boyun eğerek seferberlik ilan etti.
2. 300 BİN ASKER NEREDE KULLANILACAK?
Bu sorunun cevabını aslında Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu verdi. Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşta cephe hattının bin kilometre uzunlukta olduğunu söyleyen Şoygu, “Seferberlik ilan etmek zorundaydık, çünkü asker sayısı tüm cephe hattını kontrol etmeye yetmiyordu. Silah altına alınacak 300 bin kişi genelde cephe hattı gerisinde ‘ikinci güç’ olarak kullanılacak. Ayrıca kurtarılan bölgelerde kolluk gücü görevini yerine getirecek” açıklamasında bulundu.
3. REFERANDUMLARLA İLİŞKİSİ NEDİR?
Ukrayna’da Rusya tarafından işgal edilen Lugansk, Donetsk, Zaporojye ve Herson bölgelerindeki Moskova yanlısı yönetimler 23-27 Eylül tarihleri arasında Rusya’ya bağlanma referandumu düzenliyor. Putin dün bu referandum sonuçlarını tanıyacağını ilan etti. Rusya’nın ilhak oylamalarının ardından bu 4 bölgede ciddi çalkantılar yaşanması bekleniyor. Seferberlikle silah altına alınacak ek kuvvetler bu bölgelerde asayiş görevini yürütecek.
4. MOSKOVA’NIN ESAS PLANI NE?
Putin’in ilan ettiği seferberlik Batı’ya da önemli mesaj içeriyor. Ukrayna’daki 4 bölgede yapılacak sözde referandumlar sonrasında Ukrayna’nın kendi topraklarını geri alma çabası Rusya’ya saldırı olarak değerlendirilecek. Ukrayna ordusu, Batı’nın vereceği silahları kullanacağı için Kremlin’in kararı, “Sizin silahlarınız Rusya topraklarını vuruyor” iddiasıyla Rusya ile Batı’yı istenmeyecek sonuçlar doğurabilecek şekilde karşı karşıya getirebilir.
SEFERBERLİK KARARINA BATI’DAN TEPKİ YAĞDI
Rusya lideri Vladimir Putin’in kısmi seferberlik açıklaması ve üstü kapalı nükleer tehdidine Batı dünyasından tepkiler geldi.
* UKRAYNA: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, “Putin kendi askerleri de dahil tüm Ukrayna’yı kana bulamak istiyor. Ancak Putin’in nükleer silahları kullanacağına inanmıyorum. Dünyanın onun bu silahları kullanmasına izin vereceğine inanmıyorum” dedi.
* ABD: Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Kirby, “Nükleer güçten bu şekilde bahsetmek sorumsuz bir retorik kullanmaktır. Ancak bu Putin’in son yedi aydır söylediklerinden çok farklı değil ve bunu ciddiye alıyoruz. Elimizden geldiğince, stratejik duruşlarını izliyoruz. Mecbur kalırsak kendimizinkini değiştirebiliriz” dedi.
* İNGİLTERE: Dışişleri Bakanı Gillian Keegan, “Açıkçası, bu çok ciddiye almamız gereken bir şey çünkü biliyorsunuz, kontrol bizde değil. Bu açıkça bir gerilimi tırmandırmaktır” ifadelerini kullandı.
* ALMANYA: Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, kararı “Rusya’nın çaresizlik eylemi” olarak nitelendirdi.
DIŞİŞLERİ: ENDİŞE DUYUYORUZ
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, “Ukrayna’nın Rus kontrolü altındaki bazı bölgelerinde tek taraflı referandum girişiminden endişe duyulduğunu” belirten bir açıklama yayınladı. Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne verilen desteğin yinelendiği açıklamada “Bu tür gayrı meşru oldubittiler, diplomatik sürecin canlandırılması çabalarını zora sokacaktır” denildi.
Rusya lideri Vladimir Putin’in ülkesini korumak için nükleer silahlar da dahil her türlü opsiyonu kullanacağını açıklamasına NATO ve Avrupa Birliği’nden tepki geldi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna’daki ayrılıkçıların Donetsk, Lugansk ve Herson’da Rusya’ya katılma konusunda referandum kararı almasının ardından gelen açıklamaları “tehlikeli ve pervasız retorik” olarak nitelerken AB Komisyonu, “nükleer kumar” vurgusu yaptı.
Stoltenberg, Birleşmiş Milletler toplantıları için bulunduğu New York’ta yaptığı bir açıklamada, “Bu yeni değil. Bir nükleer savaşın asla yapılmaması gerektiğini ve kazanılamayacağını çok iyi biliyor” dedi. Şu ana kadar Rusya’nın nükleer durumunda bir değişiklik tespit etmediklerini belirten Stoltenberg, “Ancak tetikte olmaya devam ediyoruz” diye konuştu.