Putin, Esad’ın yardımına gelir mi

HTŞ ve bazı muhalif grupların Suriye’nin ikinci büyük kenti Halep’i ele geçirerek başkent Şam üzerine yürüyeceklerini ilan etmesi Suriye iç savaşını bir anda 2015 yılı statükosuna geri getirdi. Şimdi Rusya’nın ikinci kez Beşar Esad’ı kurtarıp kurtarmayacağı tartışılırken Rusya lideri Vladimir Putin’in alacağı kararlar merakla bekleniyor.

KREMLİN: YORUM YOK

Esad’ın üç gün önce gizlice geldiği Rusya başkenti Moskova’da Putin’in kurmaylarıyla Suriye’deki durumu görüştüğü iddiaları hızla yayılırken Kremlin’in temaslarla ilgili en ufak ipucu vermemesi, hatta yorumsuz bırakması şimdiki durumun 9 yıl öncesine kıyasla çok farklı olduğuna işaret ediyor. Yıkıcı ve kanlı Ukrayna savaşıyla Rusya’nın kendi geleceğinin masaya yatırıldığı sırada Putin’in Ukrayna cephelerinden askerlerini çekip Esad’ın yardımına göndermek niyetinde olmadığını gösteriyor.

UÇAK YOK ASKER YOK

Putin’in bu krizde Esad’a tam güç destek vermek niyetinde olmadığı Rusya’daki Ortadoğu uzmanları tarafından da dile getiriliyor. 2015 yılında Rusya, Suriye’de İran ile birlikte hareket etmişti. Rus tarafı Esad’a havadan destek verirken, İran da karadan Suriyeli muhalifleri eritmeye çalışmıştı. Günümüzde Ukrayna savaşı yüzünden ne Rusya’nın Suriye’deki Hmeymim hava üssüne gönderecek fazladan savaş uçağı ne de İran’ın Lübnan ve Gazze’deki muharebeler sonrası Suriye’ye göndereceği gücü kaldı.

LOJİSTİK DE ZOR

Batılı haber ajansları Putin’in önümüzdeki 72 saat içinde Suriye’ye yardım göndereceğini iddia ederken lojistik faktör de ciddi problem. Rusya’nın nakliye uçaklarıyla Suriye’ye Hazar denizi, İran ve Irak üzerinden asker ve silah sevk etme girişimi Irak-Suriye sınır bölgesinde bu uçakların avlanması riskiyle karşı karşıya. Dolayısıyla Rusya’nın Esad’a yapabileceği yardım günümüzde Hmeymim üssünde konuşlanan 20 kadar savaş uçağının atabileceği bombalar ve Tartus limanında 4 Rus savaş gemisindeki mühimmatla kısıtlı.

HANGİ ÜLKE KRİZİN NERESİNDE
ABD’Lİ YETKİLİ: MÜDAHİL DEĞİLİZ

SURİYE’de terör örgütü DEAŞ ile mücadele çerçevesinde ABD’nin ülkenin doğusunda yaklaşık 700-800 askeri bulunuyor. ABD’de 20 Ocak’ta Joe Biden, başkanlık koltuğunu Donald Trump’a devredecek. Axios haber sitesine konuşan ABD’li bir yetkili Biden yönetimi için HTŞ’nin harekâtının sürpriz olduğunu ve ABD’nin müdahil olmadığını belirtti. ABD’den resmi bir açıklama ise henüz gelmedi. ABD, Suriye’de terör örgütü PKK/YPG ile işbirliği yapmayı tercih ederken, HTŞ saldırısı bir yandan da Trump’ın Suriye’den çekilmeyi tercih edebileceği iddialarının yeniden konuşulduğu bir döneme denk geldi.

NETANYAHU GÜVENLİK KABİNESİNİ TOPLADI

LÜBNAN’da çarşamba günü ateşkesin sağlanması sonrasında Suriyeli muhaliflerin HTŞ liderliğinde Halep’e harekât başlatmasının ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun cuma akşamı savunma yetkilileriyle acil bir toplantı yaptığı bildirildi. Esad rejimi döneminde Suriye’nin neredeyse hemen hemen her yerinde Hizbullah ve diğer İran destekli milislere hava saldırısı düzenleyen İsrail, radikal unsurlar da içeren Suriyeli muhaliflerin ilerleyişini yakından takip ederken Suriye’deki istikrarsızlığın sınır aşan etkileri olmasından endişe duyuyor.

İRAN, ŞAM’A DESTEK ÇIKABİLİR Mİ

2016’da Suriye muhalifler İran’ın Rusya’dan Esad lehine Suriye’ye gelmesi çağrısının ardından Halep’te yenilgiye uğrayıp çekilmek zorunda kalmıştı. Halep harekâtını bizzat İran Devrim Muhafızları’nın Kudüs Komutanı Kasım Süleymani yönetmişti. 2020’de Süleymani Bağdat’ta ABD İHA’sı ile öldürüldüğünden bu yana dengeler epey değişti. İsrail’in Gazze ve Lübnan savaşlarıyla sadece Hamas ve Hizbullah değil, bölgede vekil güçler aracılığıyla savaşan İran da epey kan kaybetti. Esad rejiminin destekçilerinden olan Tahran 2016’daki güç ve motivasyona sahip olmayabilir.

ARAKÇİ, TÜRKİYE VE SURİYE’Yİ ZİYARET EDECEK

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin bugün Suriye’yi ziyaret edeceği açıklandı. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Arakçi, başkent Şam’da yetkililerle muhaliflerin saldırıları hakkında görüşme yapacak. Diğer yandan Arakçi Suriye ziyareti sonrası Türkiye’ye gelecek. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, İran Dışişleri Bakanı’nın 2 Aralık Pazartesi günü Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştireceği belirtildi.