Putin, Esad’ı Rusya’ya uçurdu

SURİYE Devlet Başkanı Beşar Esad, dört yıldan bu yana ilk kez gerçekleştirdiği yurtdışı gezisini önceki akşam Rusya’nın başkenti Moskova’ya yaptı. Kritik ziyaret Suriye içsavaşının çözümü için ‘Esad’lı geçiş sürecinin tartışıldığı bir döneme denk geldi. Ziyaretin ardından dün de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında bir telefon görüşmesi gerçekleşti. Bu görüşmede Putin’in Erdoğan’a ziyaretle ilgili bilgi verdiği açıklandı. 

GİZLİ TUTULDU: Esad ile Putin’in görüşmesi Kremlin Sarayı’nda gerçekleşti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Basın Danışmanı Dmitry Peskov, “Salı akşamı Suriye lideri Esad, Moskova’ya çalışma ziyareti gerçekleştirdi. alınan konu tahmin edebileceğiniz gibi Suriye’deki gelişmeler oldu. Teröre karşı yürütülen operasyonlarda Rusya desteğinde Suriye ordusunun karada verdiği mücadelenin planlaması yapıldı” dedi. Peskov, zirvede Esad’ın akıbeti konusunun ele alınıp alınmadığıyla ilgili tek bir kelime sarf etmedi. Putin-Esad görüşmesi yaklaşık dört saat, neredeyse sabaha kadar sürerken, ziyaret Suriye Devlet Başkanı Şam’a döndükten sonra açıklandı.

NELER KONUŞULDU: Zirvede Putin, “Suriye’de uzun vadeli gerçek çözüm istiyorsak bunun siyasi görüşmelerle sağlanması gerek. Biz sadece askeri açıdan değil, siyasi sürecin ilerlemesi için de diğer ilgili ülkelerle de görüşerek elimizden geleni yapmaya çalışacağız” dedi. Suriye’deki IŞİD ve diğer terörist grupların saflarında Rusya ve eski Sovyet cumhuriyetlerinden 4 bin civarında militanın bulunduğunu hatırlatan Putin, “Suriye’yi harabeye çeviren, savaş deneyimi kazanmış bu militanların ülkemize dönmesine kesinlikle izin vermeyeceğiz. Suriye yönetimi olarak sizden de buna izin vermemenizi rica ediyorum” dedi. Suriye’nin birliğinin korunmasında Rusya’nın gösterdiği kararlığını öven Esad, “Rusya halkına, ülkemize yaptığı yardımdan dolayı bir daha teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı. Esad, Rusya’nın Suriye krizinde başından beri sergilediği ve ayrıca son davranışlarıyla çok daha büyük bir trajedinin yaşanmasını önlediğini de iddia ederek, “Rusya’nın kararlılığı olmasaydı teröristler çok daha geniş toprakları ele geçirecekti” diye konuştu. Esad, “Biz her savaşın eninde sonunda görüşme masasında bittiğinin de elbette farkındayız. İçinde bulunduğumuz sürecin ileride siyasi adımları olacağını da idrak ediyoruz” dedi.

PUTİN’DEN MESAJ: Ziyaretle ilgili ayrıca dün Kremlin’den Putin adına yazılı bir açıklama da yapıldı. Açıklamada, “Rusya, Suriye halkına sadece IŞİD terör örgütüne karşı mücadelesinde değil, krizin siyasi çözüm sürecine de elinden geldiğince katkı sağlamaya devam edecektir. Suriye dost bir ülke. Biz sadece askeri açıdan değil, siyasi çözüm sürecinde de elimizden gelen yardımı yapmaya hazırız. Suriye’de barışın sağlanmasını amaçlayan diğer devletler ve Suriye’ye komşu ülkelerle diyalog içinde de olacağız. Suriye krizinde söylediğimiz gibi çözüm ülkedeki tüm siyasi, etnik ve dini grupların katılımıyla bulunmalı. Suriye halkı kendi geleceğini tayin etmeli” dendi.

ESAD, RUS UÇAĞIYLA GİTTİ

Havacılık uzmanı Rus blogcu Aleksey Şmelyov, Esad’ın Moskova’ya Rus Hava Kuvvetlerine ait İL-62 askeri nakliye uçakla gittiğini duyurdu. Şmelyov, “19 Ekim akşamı Moskova’daki askeri “Çkalovsk” havalimanından şasi numarası RA-86539 olan İL-62 havalandı. Uçak İran ve Irak üzerinden Lazkiye yakınlarındaki Rus hava üssünde mola verdi. Muhtemelen Esad’ı alan uçak Moskova’ya salı günü 14.20 gibi döndü” dedi.

ABD'DEN İLK TEPKİ

Suriye lideri Esad'ın Moskova'da Rus lider Putin ile görüşmesine ABD'den ilk tepki geldi. Beyaz Saray Sözcüsü Eric Schultz, Esad'ın Rusya'da neredeyse "kırmızı halı"yla karşılandığını belirtti. Bu yaklaşımın Moskova'nın Suriye'de siyasi geçiş hedefine ters düştüğünü sözlerine ekledi. ABD Dışişleri Bakanlığı ise Washington'ı kaygılandıran esas gelişmenin Rusya'nın Suriye'ye askeri desteğini sürdürmesi olduğunu açıkladı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, bu durumun Esad yönetimini yüreklendirdiği, Suriye'de iç savaşı uzatacağı ve radikal kesimleri daha da güçlendireceği belirtildi.

BEŞ ÜLKE SURİYE’Yİ GÖRÜŞECEK

Moskova, Suriye’deki durumu esaslı biçimde ele almak için ABD, Rusya, Türkiye, Suudi Arabistan ve Ürdün dışişleri bakanlarının Avusturya’nın başkenti Viyana’da bir araya geleceğini açıkladı. Toplantı cuma günü yapılacak. Geçtiğimiz günlerde ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, “Çok yakında Suriye’deki durumu esaslı biçimde ele almak için ABD, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye ve Ürdün bir araya gelecek” demiş, Rus Dışişleri Bakanlığı da öneriyi incelediklerini bildirmişti.

BİLGİ NOTU

Rusya’nın da 30 Eylül’de hava operasyonlarına başlamasının ardından bölgede askeri tansiyonunun yükselmesiyle, Suriye krizine son vermek için “Esad’lı geçiş süreci” senaryoları tartışılmaya başlanmış ve bazı Batı ülkeleri de Esad’lı bir geçişe sıcak bakılabileceğini duyurmuştu. En son Ankara’dan da Esad’ın altı ay sonunda görevi bırakacağı bir geçiş sürecini kabul etmeye hazır olduğu mesajı gelmişti.