Protestolar yayılıyor

Danimarka Gazetesi Jyllands-Posten'in 30 Eylül 2004'te Hazreti Muhammed'i terörist olarak tasvir eden karikatürleri yayınlamasının ardından başlayan kriz giderek büyüyor.

İslam ülkelerinde başlayan Danimarka'ya yönelik protestolara destek için diğer Avrupa ülkelerinin karikatürleri yayınlaması krizi derinleştirdi. Fransa, Almanya, Hollanda, İtalya ve İspanya'da yedi ayrı gazetenin bu karikatürlere sayfalarında yer vermesi Avrupa'daki Müslümanların şiddete başvurmasına neden oldu. Dünyada Müslümanlar Cuma namazı sonrası karikatürleri kınamak için sokaklara döküldü.

Avrupa'da yaşayan Müslümanlar da başta Londra ve Danimarka olmak üzere bugün protesto gösterisi düzenledi.  Irak, Mısır ve Filistin'de protesto çağrıları yapıldı. Suriye ve Suudi Arabistan, Danimarka'daki büyükelçilerini protesto amacıyla geri çekmişti.

İNGİLTERE'DEKİ MÜSLÜMANLAR DANİMARKA BÜYÜKELÇİLİĞİ'NE YÜRÜDÜ 
  �
Danimarka gazetesi tarafından yayınlanan ve bazı Avrupa ülkelerinin basını tarafından da alıntı yapılan karikatürler, İngiltere'deki Müslümanlar tarafından da protesto edildi. Cuma namazının ardından, başkent Londra'daki en büyük cami olan Regent Camii'nde toplanan yaklaşık 300 kişilik bir grup, buradan Sloane caddesinde bulunan Danimarka Büyükelçiliği'ne doğru yürüyüşe geçti.

Danimarka Büyükelçiliği önünde toplanan 40-50 kişilik bir grup protesto eylemi yaptı. Grubun Danimarka aleyhine “Cehenneme gidin”, “Utanın” gibi sloganlar attığı dikkat çekti.
Avrupa basınını protesto etmek amacıyla yürüyen ve Danimarka Büyükelçiliği önünde toplanan iki grubun gösterileri sırasında, polis geniş güvenlik önlemleri aldı. Polis helikopteri, göstericilerin yapıldığı bölgede devriye uçuşu yaptı.

İngiltere'deki bazı İslami sivil toplum kuruluşları ise, planlanan gösterilerin bazı radikal grupların provokasyonuna olanak tanıyabileceği uyarısında bulundu. İngiltere İslam Konseyi sözcüsü İnayet Bunglawala, “Bu durum kolayca istismar edilebilecek hassasiyette” dedi. Bunglawala, bütün Müslümanlara yasal protesto sınırı içinde kalmaları çağrısında bulundu. İngiltere, krizin başlamasından bu yana, gerek hükümet yetkilileri ve gerekse basının soğukkanlı tutumuyla olaya taraf olmamaya çalışıyor.

STRAW BASINI ELEŞTİRDİ

İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw, Avrupa medyasını karikatür krizi konusundaki tutumu nedeniyle eleştirirken, “ifade özgürlüğüne saygı duyulması gerektiğini, ancak kimsenin başkasının inançlarına aykırı ve saygısızca davranma hakkı bulunmadığını” vurguladı. İslam dünyasını rahatsız eden karikatürleri “gereksiz” olarak niteleyen Straw, bu karikatürlerin yayımlanmasını “hassasiyetten uzak, saygısızca ve yanlış” olarak değerlendirdi.

FRANSA DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI, ARAP BÜYÜKELÇİLERİ KABUL ETTİ

  �
Paris'te görevli Arap ülkeleri büyükelçilerinin, İslam dünyasını rahatsız eden karikatürlerle ilgili olarak Fransa Dışişleri Bakanlığı'nın üst düzey yetkilileri tarafından dün kabul edildikleri açıklandı.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jean-Baptiste Mattei, karikatürlerin Fransız basınında da yayımlanmalarının ardından, “ortamı yumuşatma girişimleri çerçevesinde” görüşmenin yapıldığını belirtti ve bu girişimin Arap ülkeleri büyükelçileri tarafından memnunlukla karşılandığı ifade etti.

Dışişleri Bakanı Philippe Douste-Blazy'nin dün resmi ziyaret için Ankara'da olduğunu hatırlatan sözcü, Arap büyükelçilerinin bu nedenle Dışişleri Bakanlığı'nın üst düzey yetkilileri tarafından kabul edildiklerini söyledi.

Sözcü, “Arap büyükelçilerin görüşmede, gerilimin artmasından duydukları endişeyi ve gerginliğin düşürülmesi için diyalogun gerekliğine verdikleri önemi dile getirdiklerini” belirtti.

Mattei, hükümetin dini inanç ve görüşlere saygıyı ihmal etmeden, ifade özgürlüğünün zan altında bırakılmamasına verdiği önemi yineledi. Fransa'da çoğu Kuzey Afrika kökenli yaklaşık 5 milyon Müslüman yaşıyor.

AVUSTURYA DIŞİŞLERİ BAKANI: TEHDİT DİLİ BİZİ SONUCA GÖTÜRMEZ
  �
Avusturya Dışişleri Bakanı Ursula Plasnik, İslam dünyasını rahatsız eden karikatürlerle ilgili sorunun taraflarının, birbirlerini “kalpten dinlemeleri gerektiğini” söyledi. Plasnik, bugün AB Troykası'nın diğer dışişleri bakanları ve AB'nin Savunma ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana ile yaptığı ortak basın toplantısında, konuyla ilgili bir soruya şu yanıtı verdi:

“Bu konuda daha önce Solana ile birlikte ortak bir açıklama yapmıştık. Buna ilaveten son günlerdeki gelişmelerden endişe duyuyorum. Tarafların, bir an durup birbirlerini hisleri ve duygularıyla değil kalpleriyle dinlemeleri ve gözleriyle görmelerini tavsiye ederim. Tehdit dili, hiçbir zaman onaylanacak bir dil değil ve bizi hiçbir şekilde sonuca götürmez.”

FİLİSTİN'DE ON BİNLERCE KİŞİ PROTESTO GÖSTERİSİ YAPTI

Batı Şeria'nın Ramallah kentinde yağmur altında yürüyen yüzlerce protestocu, “Bin Ladin canımız”, “Danimarka havaya uçurulmalı” şeklinde slogan attı. Protestoya katılan 37 yaşındaki terzi İsmail Hasan, “Peygamberimizin adını lekeleyen herkes idam edilmeli” diye tepkisini dile getirdi.
  �
Filistin'de cuma hutbelerinde karikatürler kınandı. Gazze'deki Ömeri camisinin imamı, 9 bin kişiye hitaben, “Karikatürlerin sorumlularının kafası kesilmeli” dedi.
  �
NABLUS

Nablus'taki bir cami imamı olan Hasan Şerif ise “Dinler savaşı istiyorlarsa biz hazırız” diye konuştu. Nablus'ta binlerce kişinin katıldığı gösteride en az 10 Danimarka bayrağı yakıldı. Cenin'de de yaklaşık 1500 kişi Danimarka süt ürünlerini yaktı. Gazze'de ise aralarında Hamas militanlarının bulunduğu yaklaşık 10 bin kişi yürüyüş yaptı, militanlar havaya ateş açtı.
  �
Öte yandan, yabancı diplomatlar, yardım çalışanları ve gazetecilerin kaçırılma tehlikesi nedeniyle Filistin bölgelerinden ayrılmaya başladığı belirtildi.

KUDÜS'TEKİ EL AKSA CAMİİ'NDE PROTESTO

Cuma namazı öncesi yoğun güvenlik önlemleri alınan ve girişlerin yaşla sınırlandırıldığı Kudüs'teki El Aksa Camii'nde, namaz öncesi İslam dünyasını rahatsız eden karikatürler nedeniyle Danimarka protesto edildi. Edinilen bilgiye göre, bazı Araplar, birkaç Danimarka bayrağını El Aksa'nın bahçesinde camii girişine serdi ve namaza katılanlar bayrağı çiğneyerek camiye girdi. İsrail polisinin, namaz öncesi 45 yaşın altındakilerin Haremüşşerif'e girişine izin vermemesi ve kimlik taraması nedeniyle bazı gençler caminin “Şam Kapısı” civarında toplanarak tekbir getirdi. Gençleri dağıtan polis, herhangi bir olay çıkmasına meydan vermedi.

Cuma namazı için camiye Kudüs dışından 10 binden fazla kişinin geldiği belirtilirken, namaz öncesi Haremüşşerif çevresindeki ve cami girişindeki mekanlara 2 bin kadar polis konuşlandırılmıştı.

ENDONEZYA'DA GÖSTERİ

Karikatürleri protesto için Endonezya'nın başkenti Cakarta'da düzenlenen gösteriye katılanlar, bu ülkedeki Danimarka büyükelçiliğinin bulunduğu binaya girmeye çalıştılar. Yaklaşık 70 gösterici, 25'inci katında Danimarka büyükelçiliği bulunan binanın girişini işgal etti, buradaki Danimarka bayrağını indirerek yaktı. Eşyalara zarar veren, sandalyeleri fırlatan göstericiler, binanın girişinde bulunan ve büyükelçiliği temsil eden tabelaya yumurta ve domates fırlattılar.
Binanın güvenlik görevlileri, göstericilerin, büyükelçiliğin bulunduğu kata çıkmalarına engel oldu. Bina girişindeki işgal yaklaşık 1 saat sürdü. Polis, tutuklama yapmadı.

MALEZYA'DA DANİMARKA ELÇİLİĞİ ÖNÜNDE GÖSTERİ

İslam dünyasında tepkiye yol açan karikatürlerin yayınlanması, Malezya'daki Danimarka elçiliği önünde bir grup tarafından protesto edildi. Muhalefetteki Malezya İslam Partisi'nin 60 kadar taraftarının katıldığı gösteride, karikatürleri basan Jyllands Posten gazetesi, Müslümanlara karşı nefret ve şiddeti kasten körüklemekle suçlandı.

Danimarka elçiliğine bir mektup sunan partinin gençlik lideri Hanife Maidin, “Danimarka hükümetinin, Müslüman dünyasından özür dilemesi ve gazetenin aynı hatayı tekrarlamaması için gerekli önlemleri almasını istiyoruz” dedi.
  �
IRAK'TAN KINAMA�
  �
Iraklı Şii lider Büyük Ayetullah Ali El Sistani de, karikatürlerin yayınlanmasını şiddetle kınadı. Sistani, radikal dinci militanların da İslam'ın imajını bozdukları için kısmen sorumlu olduklarını belirtti.

Sistani'nin internet sitesinde yayınlanan açıklamasında, “İslam cemaatinin yanlış yönlendirilmiş ve baskıcı kesimleri”ne atıfta bulunularak, bu kişilerin eylemlerinin “adalet, sevgi ve kardeşlik inancının imajını tahrif ettiği” belirtildi. Sistani'nin açıklamasında, “Düşmanlar bunu, zehirlerini yaymak ve eski nefretlerini yeni yöntemler ve mekanizmalarla canlandırmak için kullandı” denildi.

Singapur İslam Konseyi de yayınladığı bildiride, karikatürler kınandı ve “Bununla ifade özgürlüğünü sınadıklarını söylüyorlar. Aslında niyetleri Müslümanları öfkelendirmek” denildi.

İSRAİL'DE ÖNLEMLER ARTIRILDI
  �
İsrail polisinin, Avrupa gazetelerinde yayımlanarak İslam dünyasını rahatsız eden karikatürler yüzünden olası taşkınları önlemek amacıyla, Kudüs ve civarındaki güvenlik önlemlerini artırdığı bildirildi.

İsrail polis sözcüsü Mickey Rosenfeld, Kudüs ve civarında 2 bin kadar polisin konuşlandırıldığını, ayrıca Haremüşşerif'e sadece 45 yaş ve üstü kişilerin girişine izin verileceğini belirtti.
Etkili bir din adamı olan Yusuf El Kardavi'nin, karikatürleri protesto etmek amacıyla bugünün “uluslararası öfke günü” olması çağrısında bulunduğu hatırlatılıyor. İslam dünyasını rahatsız eden karikatürlere, yurt genelinde tepkiler sürüyor.

TÜRKİYE: KONSOLOSLUĞA SİYAH ÇELENK

Türkiye'de Saadet Partisi İzmir İl Başkanlığı üyeleri, Danimarka ve Norveç'te bazı gazetelerle dergilerde Hazreti Muhammed'e hakaret içeren karikatürlerle ilgili protesto eyleminde bulundu. Kayıtsız kaldığını öne sürdükleri hükümete de istifası çağrısı yapan grup, İzmir'deki Danimarka Fahri Konsolosluğu önüne siyah çelenk bıraktı.

Konak Pasaport'ta bulunan Danimarka Fahri Konsolosluğu önünde bugün saat 11.00 sıralarında toplanan yaklaşık 200 kişi, ‘Peygambere uzanan eller kırılsın’, ‘Kahrolsun Danimarka’ sloganları atıp karikatürleri protesto etti.

Avrupa'daki bazı ülkelerin gazete ve televizyonlarında Hazreti Muhammed'in karikatürünün yayımlanmasıyla başlayan gerginlik nedeniyle, İzmir Konak Camii'ndeki cuma namazında, eylem olasılığına karşı polis tarafından önlem alındı.

Konak Meydanı'ndaki caminin etrafında panzerler ve çevik kuvvet ekipleri hazır bekletildi. Cuma namazı süresince çevreyi kontrol altında tutan polis, herhangi bir eylem yapılmaması üzerine alandan ayrıldı.

MERSİN

Mersin'de Anadolu Gençlik Derneği ve Saadet Partisi üyesi bir grup, Danimarka'nın Mersin Fahri Konsolosluğu önüne siyah çelenk bıraktı. Ulu Cami'de kılınan cuma namazının ardından cami avlusunda toplanan grup, ellerinde pankartlarla, sloganlar eşliğinde yürüyerek Güven İş Merkezi'ndeki Danimarka Mersin Fahri Konsolosluğu'nun önüne geldi.

Anadolu Gençlik Derneği Mersin Şube Başkanı Turgay Koçyiğit, üzerinde “lanetliyoruz” yazan çelengin bırakılmasının ardından grup adına yaptığı açıklamada, Danimarka'da yayınlandıktan sonra bazı Avrupa gazetelerinde de yer alan karikatürlere tepki gösterdi.

Mersin Anadolu Gençlik Derneği ve Saadet Parti (SP) üyesi bir grup, cuma namazı çıkışında, Danimarka Fahri Konsolosluğu önüne siyah çelenk bırakarak Hz. Muhammed karikatürü yayınlayan Jyllands-Posten Gazetesi ile Norveç'te yayınlanan Magazinet Dergisi'ni protesto etti.

ERZURUM

Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Küçükler, “Avrupa basını, yayın ilkelerinden sapmıştır” dedi. Küçükler, yaptığı yazılı açıklamada, yayınlanan karikatürleri manevi değerlere yapılan çirkin bir saldırı olarak değerlendirdi.

DERİNCE

Kocaeli'nin Derince İlçesi'nde Ülkü Ocakları üyesi bir grup, İslam dünyasında tepkilere yol açan karikatürlerin yayınlandığı ülkeleri protesto etti.

ESKİŞEHİR

Eskişehir'de tıbbi malzeme satışı yapan işadamı Niyazi Çapa, Danimarka'da Hz. Muhammed’in karikatürleriyle İslam dinine hakaret edildiği gerekçesiyle bu ülkenin ürünlerinin boykot edilmesi çağrısında bulundu.

RASMUSSEN VE MÖLLER'İN UZLAŞTIRICI İFADELERİ
  �
Türk yetkililer, İslam dünyasında rahatsızlığa yol açan karikatürlere ilişkin olarak bugün Danimarka'da yapılan toplantıdaki konuşmalarda “uzlaştırıcı ifadeler bulunduğunu” kaydettiler. Türkiye'nin Kopenhag Büyükelçiliği yetkilileri, Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen ile Dışişleri Bakanı Per Stig Möller tarafından düzenlenen toplantıyı “iyi ve faydalı” olarak değerlendirdi.

Yetkililer, olumlu bir havada geçen toplantıda gerek Rasmussen, gerekse Möller'in yaptığı konuşmalarda “uzlaştırıcı ifadeler bulunduğunu” söylemekle yetindiler.

FRANSA DIŞİŞLERİ BAKANI: KARİKATÜRLERİ NORMAL BULMUYORUM

Fransa Dışişleri Bakanı Philippe Douste-Blazy, İslam dünyasını rahatsız eden karikatürlerle ilgili olarak, bunları normal bulmadığını söyledi. LCI televizyon kanalının sorularını yanıtlayan Fransız bakan, olayı protesto etmek için ulusal bayrakların yakılmasının da kabul edilemez olduğunu ifade ederek, “radikal dincilerin, protesto için bayrakları yakmasından şoke olduğunu” belirtti.
  �
Douste-Blazy, bununla birlikte, bir dini, aşırı uç ve hatta terör örgütü gibi gösteren karikatürleri onaylamadığını, bu karikatürleri normal bulmadığını ifade etti.

AVRUPA BASINI İKİYE BÖLÜNDÜ

Danimarka Gazetesi Jyllands-Posten'in 30 Eylül 2004'te Hazreti Muhammed'i terörist ve uygunsuz şekilde tasvir eden karikatürleri yayınlamasının ardından başlayan kriz Avrupa basınını da böldü. Fransa, Almanya, İspanya, İsviçre ve Macaristan'daki bazı gazetelerin ardından Jyllands-Posten gazetesindeki karikatürleri yayınlayanlar arasına İspanya'nın önde gelen yayın organlarından El Pais de katıldı. Hz. Muhammed ile ilgili karikatürleri baş sayfasında yayımladı. Gazetenin editörleri, karikatürlerin baş sayfada yayımlanması kararıyla ilgili olarak açıklama yapmadı.

İNGİLİZLER YAYINLAMADI

İngiliz basını ise, karikatürleri yayımlamayı reddetti. İngiltere'nin en yüksek tirajlı bulvar gazetesi Sun, Müslüman okuyucularına saygı dolayısıyla karikatürleri yayımlamamayı tercih ettiğini bildirirken, diğer gazeteler, ülkede dini gerginliği alevlendirmemenin önemli olduğunu kaydetti.

Karikatürlerin İngiliz basınında yayımlanmaması bazı yorumcuların eleştirilerine yol açarken, İngiliz İslam Konseyi'nin bir sözcüsü, İngiliz basınının tutumunu memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, ”İngiliz basınının, Avrupa gazetelerinin zaman zaman yoksun olduğu olgunluğu gösterdiğini” söyledi.
Sözcü, çoğu Müslüman'ın şikayetleri bulunmasına rağmen, İngiliz basınının son 10-15 yılda bu tür konuları işleme yöntemini geliştirdiğini ifade etti.

DW: HZ. İSA KARİKATÜRLERİ SİZİ ÜZMEZ MİYDİ?

Bu konuda yaşanan gelişmelerle ilgili Deutche Welle’den Miodrag Soric’in yorumu ise şöyle:
“Elinizi vicdanınıza koyun: Hangi Hıristiyan bir karikatürde Hz. İsa ile alay edilse üzülmez? Şu an Müslümanlar da aynı hisler içersinde. Müslümanlar, peygamberleri Hz. Muhammed ile alay eden bir Danimarkla gazetesinden şikayetçi.

Times gazetesi 'Karikatür savaşları ve Medeniyetler Çatışması' başlığı altında tam sayfa yer verdiği haberde, Batılı ülkelerin Cuma namazı öncesinde halkı soğukkanlı olmaya çağırdığını belirtti. Gazete AB bayrağı önünde eli silahlı ve yüzü Filistin eşarbıyla sarılı bir militanın fotoğrafıyla birlikte yayımlanan haberinde, Gazze'den Pakistan'a, Mısır'dan Danimarka'ya dünya çapında çıkan olayları aktarıyor.

Times ayrıca iç sayfalarında yayımladığı bir karikatürde de 'taarruz silahları' başlığı altında, karikatür krizine mizahi açıdan yaklaşıyor: Karikatürde sırasıyla füze başlıkları resmedilirken, bu başlıklarla aynı sırada elinde resim defteri ve fırçalarıyla bir karikatüriste yer veriliyor.

Guardian gazetesi, Hz. Muhammed karikatürlerine duyulan öfkenin giderek büyüdüğü şu dönemde, bazı silahlı militan grupların Avrupalıları kaçırma tehdidinde bulunduklarını aktarıyor. Guardian yazarlarından Madeleine Bunting ise Danimarkalıların büyük çoğunluğunun bir bardak suda fırtına koparıldığı fikrinde olduklarını ve durumun ciddiyetini anlayamadıklarını belirtiyor. Yazar, Kopenhag'dan bazı Müslümanların görüşlerine yer vermiş yazısında.

20 yıldır Danimarka'da yaşayan ve yaptığı 500 iş başvurusu geri çevrilen Abdülkadir İdris bunlardan biri. Şimdi taksi şoförlüğü yapan İdris şöyle anlatıyor duygularını: "Ben Danimarka yasalarına saygılıyım, vergimi ödüyorum ama neden onlar da benim hislerime saygılı değiller? Hala yabancı olarak görülüyorum. Meclisin bir üyesi geçenlerde 'Müslümanlar Danimarka'da kanser gibiler, kanseri tümden yok edeceksiniz aksi halde o sizi yok eder' dedi. Fakat kimse onunla tartışmaya girmedi."

Financial Times gazetesi de manşetten 'Karikatürler İslamcıları öfkelendirdi' başlığıyla verdiği haberde, Orta Doğulu tüketicilerin Danimarka ürünlerini boykotu karşısında Avrupa liderlerinin meseleye çözüm aradığını aktardı. Financial Times, olayı başyazılarından birinde "Din konusunda ifade özgürlüğü doğru, ama sağduyulu olmak da görevimiz" diye yorumluyor: "İfade özgürlüğüne, sahip olduğumuz özgürlükler arasında değer biçmek mümkün değil. Ama aynı zamanda, mutlak demek de zor. Örneğin kalabalık bir tiyatro salonuna ateş açılması emrini vermek anlamına gelmiyor ifade özgürlüğü.

"Lübnan asıllı Fransız yazar Amin Maalouf'un dediği gibi 'Hıristiyanlığı bugünkü Avrupa toplumları şekillendirmiştir. Bir heykeltraş keskisiyle, sayısız defa yontarak... İslam'la ilgili konuları düşünürken de bu keskiyi elden bırakmamalı, ama çekiçten uzak durmalıyız."

Fransız Le Figaro gazetesi, olayı protesto etmek üzere Avrupa Birliği bürosuna yaklaşmakta olan silahlı Filistinlilerin görüntülerini kapağına taşdı. Fransız Liberation gazetesi de Pakistan'da Danimarka bayrağını yakan göstericilerin fotoğrafı altındaki haberinde, Şeytan Ayetleri kitabı nedeniyle İngiliz yazar Salman Rüşdi hakkında fetva çıkarılmasıyla karikatür krizini kıyaslıyor. Liberation'a göre biri laik diğer dini iki sistem arasındaki çatışma, 80'li yıllardan bu yana yoğunlaştı.

Alman Süddeutsche Zeitung ise radikal İslam ile ilişki kurmak açısından provokasyonun pek de doğru bir yol olmadığını yazdı. Yine Alman Frankfurter Allgemeine Zeitung karikatürler nedeniyle özür dilemenin doğuracağı sonuçlar konusunda uyarıda bulundu. Gazeteye göre insanların Rüşdi zamanındakine kıyasla özür dilemeye daha istekli olmaları, ifade özgürlüğünü zedeliyor. Gazete "Laik sivil toplumlarda, düşüncede hiçbir tabuya ver olmamalı" diye yazıyor

KARİKATÜRLERİ YAYIMLAYAN ÜRDÜN GAZETESİNİN EDİTÖRÜ İŞTEN ATILDI

İslam dünyasını rahatsız eden karikatürleri yayımlayan Ürdün'deki Şihan gazetesinin editörü Cihad Momani işten atıldı.

Yayınevinin, karikatürleri İslam dünyasına hakaretin boyutlarını göz önüne sermek için yayımladığını belirten ve özür dileyen Momani'yi, dünkü sayının baskısından saatler sonra görevden aldığı bildirildi.
  �
Gazetenin yayıncısı Arab Printers Company, haftalık gazetenin dünkü sayısının toplatıldığını ve daha sıkı tedbirler alınacağını açıkladı.