Güncelleme Tarihi:
CNN Türk muhabiri Arzu Çakır Morin, Fransa’nın kâbus gecesini ve sonrasını Hürriyet için şöyle değerlendirdi:
Fransa’nın kalbinde, Paris’te meydana gelen saldırı Fransızlara derin bir şok yaşattı. Gece karanlıkta sokaklarda yalnızca polis, ambulans ve gazeteciler vardı. Güvenlik güçleri uzun ve soğuk gecenin içinde saldırıların olduğu yollarda ve salonlarda güvenlik önlemleri aldılar. Sabaha kadar sokaklarda tek bir insana bile rastlamak mümkün değildi. Karanlıkta yalnızca saldırganlar, kurbanlar, gazeteciler ve polisler vardı. Sanki sabah hiç olamayacak, gün ışığı hiç doğmayacak gibi karanlık ve uzun bir geceydi.
SESSİZ YAS TUTUYORLAR
Bir taraftan Paris sokaklarında kovalamaca devam ederken, diğer taraftan da ilk yardım görevlileri durumu son derece ağır olan yaralıları kurtarmaya çalışıyordu. Güvenlik görevlileri Parislilerin ikinci bir duyuruya kadar zorunlu olmadıkça sokağa çıkmamasını istedi. Okullar ve kamu kurumları kapandı, gösteriler yasaklandı. Fransızlardan evde kalmaları istendi.
En kanlı saldırının yapıldığı Bataclan’da polis yolun iki tarafını kapattı. Sabah saatlerinde yalnızca birkaç gazeteci ve polis görev yapıyordu. Fransız devletinin en tepesinde ve halk arasında tam bir panik havası yaşandı. İnsanlar sokağa çıkma yasağına, teröristlerin hâlâ sokaklarda dolaşma ihtimali nedeniyle uydu. Ancak günün ilk ışıklarıyla, kent yavaş yavaş uyanmaya başladı. Önce gazeteci sayısı arttı. Ardından yavaş yavaş Parisliler sokağa çıkmaya başladılar. Saldırının olduğu yollar trafiğe kapandığı için yürüyerek Bataclan’da yaşamını kaybeden 100 kurbanın yasını tutmaya geldiler.
Ağlayan görgü tanıklarının yerini, ellerinde mum ve çiçeklerle gelen Parisliler aldı. Medya, “Artık bu bir terör saldırısı değildir, savaş durumu vardır. IŞİD Fransa’ya savaş ilan etmiştir” diye öfkelenirken, halk sessiz yas tutmayı tercih etti. Öğlen saatlerinde ise artık kalabalık bir kitle Bataclan konser salonunun iki girişindeki güvenlik bariyerlerinin arkasında toplandı.
Türkiye’nin Paris Büyükelçisi Hakkı Akil olay yerine geldi, canlı yayınlara katıldı. Kameraların önünden çekilince “Bu kadar panik yaratmamak lazım. İnsanların normal yaşamlarına devam etmesi gerekir. Halkın bir psikoza girmesini engellemezlerse bu sadece saldırganların istediğini yapmak anlamına gelir” dedi. Fransız istihbaratının Hollande’ı maça götürecek kadar gafil avlanmasını ‘normal’ bulduğunu söyledi: “Terörle mücadele etmek, futbol maçında kaleci olmaya benzer. 90 dakika gol yemezsiniz ama son dakikada top ağlara gider. Maalesef bu böyle” diye konuştu.
YÜRÜYÜŞLER YASAKLANDI
Fransızlar ne olduğunu ve bundan sonra neler yapılacağını anlamaya çalışıyor. Şaşkınlık, öfke, üzüntü ve yas bir arada... Bir taraftan saldırganların kimlikleri tespit edilirken, diğer taraftan da ordu göreve çağırılarak kamusal alanda kuş uçurtulmuyor. Üç gün yas ilan edildi. Perşembe gününe kadar bütün gösteri ve yürüyüşler yasaklandı. Paris’teki Eyfel Kulesi’nin süresiz olarak ziyarete kapatıldığı açıklandı. Fransa’daki ünlü tema parkı Disneyland Paris dün faaliyetini durdurdu. Ünlü İrlandalı rock grubu U2 da dün akşamki konserini iptal etti. Asker sokaklarda polise güvenlik desteği veriyor.
TÜRK YOK
TÜRKİYE’nin Paris Büyükelçisi Hakkı Akil, Paris’te IŞİD’ın gerçekleştirdiği terör saldırılarında dün itibariyle ölen veya yaralı Türk olduğuna dair kendilerine bir bilginin gelmediğini söyledi. Fransız makamları ve kriz masasıyla sürekli irtibat halinde olduklarını belirten Akil, “Kriz masasından veya sosyal medya üzerinden vatandaşlarımızla ilgili şu ana kadar olumsuz bir haber almadık” dedi. Akil, THY’nin Fransa’dan yaptığı uçuşların alınan yoğun güvenlik önlemleri nedeniyle rötarlı da olsa gerçekleştiğini ifade etti.
BAYIM... HAMİLEYİM YALVARIRIM
Cep telefonlarıyla çekilen görüntüler yaşanan dehşeti gözler önüne serdi. Görüntülerde katliamın olduğu konser salonundan kaçan bir kadının “Bayım, hamileyim, yalvarıyorum” şeklindeki sözleri duyuluyor. Görüntülerde yaralılar kaçmaya çalışırken, kimileri de hayatını kaybeden yakınlarını yerde sürükleyerek uzaklaştırmaya çalışıyor. Olaylarsa dakika dakika şöyle gelişti:
-21.20: Stade de France’ın D kapısında ilk patlama meydana geldi.
- 21.25: Paris’in 10. bölgesindeki Bichat ve Alibert sokaklarında silahlı saldırılar düzenlendi.
- 21.30: Stade de France H kapsında ikinci patlama sesi duyuldu.
- 21.32: Paris’in 11 . bölgesindeki Fontaine-au-Roi’da meydana gelen patlamada 5 kişi öldü
- 21.43: 11. bölgedeki Voltaire Bulvarı’nda intihar saldırısı gerçekleştirildi.
- 21.48: Faidherbe sokağında bir kafenin terasına silahlı saldırı yapıldı.
- 21.49: Silahlı 4 saldırgan Bataclan konser salonuna girdi.
- 21.53 : Stade de France’ın 400 metre yakınında 3. patlama meydana geldi.
- 00.20: Bataclan konser salonuna giren saldırganlar en az 80 kişinin ölümüne neden olan saldırıyı gerçekleştirdi.
SAHNEDEN KAÇARAK HAYATTA KALDILAR
En çok can kaybı ABD’li rock grubu Eagles of Death Metal’ın (Death Metal Kartalları) konseri sırasında yaşandı. Grubun davulcusu Julian Dorio’nun eşi Washington Post gazetesine yaptığı açıklamada, “Grup üyeleri güvende. Sahnedeki herkes kaçmayı başardı” dedi.
ÖLÜ TAKLİDİ İŞE YARAMADI
PARİS’te saldırılara hedef olan Stade de France ile Bataclan Tiyatro salonundaki görgü tanıkları dehşet anlarını şöyle anlattı:
YERDE YATANLARA BİLE ATEŞ ETTİLER
Fehmi B. (23 yaşındaki Türk vatandaşı): Sahne önündeydim, bir anda havai fişeğe benzer sesler duydum. Gösterinin bir parçası zannetim. Arkama döndüm, bir kadının gözüne kurşun isabet ettiğini gördüm. Kafasını tutup yere yıkıldı. Saldırganlar yerlere yatan insanlara rastgele ateş ediyordu. Herkes ölü taklidi yapmaya çalıştı ama bir şey fark etmedi. Birilerinin cesedi ayaklarımı hareket ettirmeme engel oluyordu. Ayakkabılarımı sıyırıp, yaralı 3 kişiyle birlikte sahne arkasındaki çıkışa doğru koştum.”
3 KEZ SİLAH DOLDURDULAR
Julien Pierce (Europe 1 radyosunda görevli muhabir): Konser sürerken birkaç silahlı adam içeri girdi. Maske takmamışlardı. Kalaşnikofa benzeyen silahlarla kalabalığa gelişigüzel ateş açtılar. 10-15 dakika sürdü. En az 3 kez silahlarını yeniden doldurma fırsatı buldular. 20 yaşında var ya da yoktular. Sakin ve kararlıydılar. Etraf kan gölüne döndü.
SİLAH SESLERİNİ ŞOV SANDIK
Pierre Janaszak (Radyocu): Silah sesleri duyuldu. Önce şovun bir parçası sandık. Ama sesler durmadı. Her yer kan gölüne doldu, cesetlerle doldu. İki saat bir tuvalette saklandık. Saldırganlar ‘Bu Cumhurbaşkanınız Hollande’ın suçu. Suriye’ye müdahale etmemeliydi’ diyorlardı. Irak’tan da bahsediyorlardı.
MAÇTA TWİTTER’DAN TAKİP EDİYORDUK
Vincent isimli bir gazeteci: Stadyumda ilk yarıda iki büyük patlama, sonra da bir büyük patlama daha duyduk. Maç hiçbir şey yokmuş gibi devam ediyordu ama biz her şeyi Twitter’dan takip ediyorduk. Hollande’ın stadyumdan çıkarıldığını da oradan okuduk. İkinci yarıda stadyumun üzerinde bir helikopter dolaşıyordu. Son düdüğü çaldıktan sonra insanlar sahaya çıktı. Çıkış için güney, kuzey ve batı kapılarını kullanmamızı isteyen bir anons yapıldı. Ama beş dakika sonra gidenlerin çoğu geri dönmüştü.
30 SANİYENİN SONU GELMİYORDU
Pierre Montfort (Saldırı yerine yakın bölgede yaşıyor): Silahların sesini, 30 saniye süren patlama sesleri duyduk. Sonu gelmiyordu. Havai fişek sandık.
SAVAŞ NEDENİ
Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Elysee Sarayı’nda yapılan Savunma Konseyi toplantısı sonrasında yaptığı açıklamada, saldırıların ‘savaş nedeni’ olduğunu belirterek, “Savaş karşısında ülke olarak gerekli kararları almak zorundayız. Bu eylem, IŞİD adlı terörist bir ordu tarafından özgürlüğümüze karşı yapılmış bir saldırıdır” dedi. Saldırıları ‘mutlak bir barbarlık’ olarak nitelendiren Hollande, saldırının dışarıdan planlanarak, ülke içindeki işbirlikçiler tarafından gerçekleştirildiğini kaydetti. Fransa’nın çok şiddetli bir saldırıya uğradığını söyleyen Hollande, “Fransa bu saldırı karşısında acımasız bir şekilde davranacaktır” ifadelerini kullandı.
KATLİAMI IŞİD ÜSTLENDİ
Terör saldırılarını Terör örgütü Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD) üstlendi. IŞİD, sosyal medya hesabından yapığı açıklamada, “Paris’te farklı yerlerde 8 IŞİD üyesi eylemlerde bulundu. Bazıları üzerlerindeki kemer patlayıcıları infilak ettirdi. Bazıları da silahlarla Fransa’nın kalbi Paris’te eylemlerde bulundu” dedi. Hz. Muhammed’e hakaret ve Suriye’nin IŞİD’e yönelik kampanyası nedeniyle Fransa’nın hedef alındığı ve hedef olmaya devam edeceği belirtildi.
129 ÖLÜ, 100'Ü AĞIR 300 YARALI
FRANSA’nın başkenti Paris’te önceki gece aralarında futbol stadyumu Stade de France ile Bataclan Tiyatro Salonunun da bulunduğu noktalara eşzamanlı saldırılarda resmi olarak en az 129 kişi hayatını kaybetti. Bu sayıya 7’si üzerindeki bombaları infilak ettirerek, 1’i de polis tarafından vurularak ölen saldırganlar dahil değil.100'ü ağır 300 kişi de yaralandı.
GEÇİT YOK
Olağanüstü güvenlik önlemlerinin alındığı Fransa’da poli,s güvenlik önlemlerini artırdı. En fazla can kaybının yaşandığı Bataclan Tiyatrosu’nun önünde önlem alan polis, insanların geçişine izin vermedi. Alkollü olarak motosiklet kullandığını saptanan bir kişi de motorundan indirilip gözaltına aldı. Fransız polisi kimlik kontrollerini de sıklaştırdı. Turistik bölgelerde önlemler artırıldı. Fransız ordusuna bağlı birlikler Notre Dame Katedrali gibi yerlerde devriye gezmeye başladı. Fransa’da, sınır kapıları da kapatılırken, ülkeye uçuşların yapılabildiği belirtildi.
BİRİ SURİYE PASAPORTLU
AFP’ye konuşan bir yetkili saldırıyı 8 militanın gerçekleştirdiğini söyledi. Bir militanın üzerinden Suriye pasaportunun çıktığı, bir diğerinin de Fransız vatandaşı olduğu bildirildi. Yunanistan Kamu Düzeni’nden sorumlu Bakan Yardımcısı Nikos Toskas, pasaportun sahibinin 3 Ekim 2015’te Leros adasından geçtiğini ve kurallara uygun şekilde kimlik tespit işlemlerinin yapıldığını söyledi. Bir de Mısır pasaportu bulundu. Almanya ve Belçika’da 2 kişi gözaltına alındı.
TERÖRE İNAT: ÖZGÜRLÜK... EŞİTLİK... KARDEŞLİK...
PARİS’i kana bulayan teröre karşı dünya ayağa kalktı. Hong Kong’tan Sidney’e, Kiev’den Montreal’e kadar tüm insanlık, dünyayı etkileyen Fransız Devrimi’nin üç sloganı (Özgürlük, kardeşlik, eşitlik) etrafında birleşircesine katliam acısını Fransa’yla birlikte yaşadı. Fransa’da meydana gelen terör saldırılarından sonra bütün dünyada yas hali hâkim oldu. Paris’e desteğini sunan ülkeler acıyı paylaşmak için sembol binalarını Fransa bayrağının renkleri olan kırmızı, beyaz ve mavi ışıklarla süsledi. En anlamlı destek ise 11 Eylül saldırılarında yerle bir olan Dünya Ticaret Merkezi’nin yerine yapılan yeni Dünya Ticaret Merkezi’nden geldi. Yıkılan Dünya Ticaret Merkezi’nin yerine yapılan One Trade Center kulesinin en uç noktası Fransız bayrağının kırmızı, beyaz ve mavi renklerine büründü. Dayanışma amacıyla Fransa bayrağı şeklinde ışıklandırılan yapılar arasında Meksika’nın başkenti Mexico City’de bulunan Bağımsızlık Meleği anıtı ile meclis binası, İngiltere’nin başkenti Londra’daki London Eye, Kanada’nın Toronto kentindeki sembol mekânlardan CN Kulesi, ABD’nin San Francisco kenti belediye meclis binası, Avustralya’nın Sydney kentindeki Sydney Opera Evi de yer aldı.
#ParisİçinAğlıyoruz
Paris’te terör saldırıları sosyal medyada da geniş yankı buldu. Twitter’da “#parisiçinağlıyoruz” hashtag’iyle mesaj paylaşımları yapıldı.