Orta eğitim yeraltına indi
Güncelleme Tarihi:
Yarın Taliban’ın Kabil’de yönetimi ele geçirmesinin birinci yılı. O günden beri dış yardımların kesildiği ülkede ekonomi çökme noktasına geldi. Hayat en çok eğitim ve çalışma hakkı ellerinden alınan kadınlar için zorlaştı.
Kabil’de dün eğitim bakanlığı önünde “15 Ağustos kara bir gün” yazılı pankart açarak protesto gösterisi düzenleyen 40 civarında kadına Taliban üyeleri müdahale etti. Havaya ateş açan ve kadınları dipçikle darp eden militanlar, protestocuların cep telefonlarına el koydu. Yeni rejimin ilk yıldönümünden hemen önce başkent sokaklarında manzara böyleydi. Taliban’ın 1990’lardaki ilk döneminden farklı olarak kız çocukları ilkokula gidebiliyor, ayrıca özel üniversitelere de devam edebiliyorlar. Ancak ortaöğretime katılmaları yasak ve bu olmadan üniversite sınavlarına giremiyorlar.
DEPOYU SINIF YAPTI
Farklı kademelerden yöneticiler defalarca söz vermesine karşın kızların okula dönmesine izin verilmeyince, Devrimci Kadınlar Derneği (RAWA) gibi örgütler gizli okullar açtı. Eğitim yeraltına taşındı. Katılımcılar, Taliban ne yaptıklarını sorarsa, “dikiş kursuna gittiklerini” söylüyor. 20 yaşına geldiği halde henüz ortaöğretime devam eden Nefise, kitaplarını mutfakta saklıyor. Her gün öğleden sonralarını gizli sınıfında geçiren Nefise, AFP’ye verdiği röportajda, “Doktor olmak istiyorum. Kendimiz için bir şeyler yapmak, özgür olmak istiyoruz” dedi. Sınıfı Taliban göreve gelince işten atılan eski öğretmen Tamkin açmış. 40 yaşındaki kadın, eşinin de yardımıyla bir depoyu sınıfa çevirmiş. Gerekli kitapları almak için ineklerini satan Tamkin, 25 öğrencisine İngilizce ve fen dersleri veriyor.
TALİBAN ÜNİVERSİTEDE
Öte yandan Taliban’ın erkekleri için bambaşka bir hikâye söz konusu. Ülkede savaş hali sona erince yüzlerce militan eğitime geri döndü. Bir zamanlar Taliban için bomba hazırlayan 23 yaşındaki Gül Ağa Celali, şimdi bilgisayar ve İngilizce eğitimi alıyor. Celali, “O zaman ülkemiz işgal altındaydı ve bombaya, silaha ihtiyaç vardı. Şimdiyse eğitime ihtiyaç var” diyor. Çeşitli disiplinlerde eğitim veren Kabil İslam Enstitüsü’nün yarısı kadınlardan oluşan 3 bin öğrencisi arasında 300 kadar Taliban mensubu da var.
MASKE FORMÜLÜ
15 Ağustos sonrası çoğu kadın kamudaki işinden kovuldu, özel sektörde de ayrı çalışma ortamı yoksa kadına yer yok. Kadınların tek başlarına seyahat etmeleri yasak. “Burka” giymeleri isteniyor. Haber kanalı TOLOnews için çalışan gazeteci Tahmina Usmani (23), işine devam ediyor ancak yayın sırasında yüzünü kapatmak zorunda. Kanal çalışanları protesto için peçe yerine tıbbi maske takıyor.