A.A.
Oluşturulma Tarihi: Aralık 09, 2006 09:18
Yazar Orhan Pamuk, Nobel edebiyat ödülünü yarın Stockholm konser salonunda düzenlenecek törenle alacak.
Pamuk'a ödülünü, Nobel Ödül Komitesi Başkanı Michael Sohuman ve İsveç Kralı 16. Carl Gustaf verecek. Törende, Pamuk'a Nobel diploması, altın madalya ve 10 milyon İsveç kronu tutarında para ödülü de verilecek.
Komite Başkanı ve İsveç Kralı'nın ardından Pamuk, kısa bir teşekkür konuşması yapacak. Törende, edebiyat dışında fizik, kimya, tıp, ekonomi ve dünya barışındaki katkılarından dolayı bu yıl seçilen kişilere ödülleri verilecek.
Nobel töreninin ardından İsveç Kralı 16. Karl Gustav, yaklaşık 1300 davetliye Stockholm şehir salonunda resmi akşam yemeği verecek. Tören İsveç televizyonundan naklen yayımlanacak. Uluslararası Nobel Ödülü, 1901 yılından bu yana dünyada fizik, kimya, ekonomi, tıp, edebiyat ve dünya barışı için çalışan kişilere Stokholm'deki Nobel Vakfı tarafından veriliyor. Ünlü bilim adamı yazar Alfred Nobel'e atfedilen ödülü kazananlara, madalya, diploma ve para ödülü veriliyor. Her yıl Nobel'in ilgili komiteleri, dünyada fizik, kimya, tıp, edebiyat ve barış için çalışmalarıyla ünlü kişilerin aday gösterilmesi için bilim adamları, akademisyenler, araştırmacılar ve parlamentolara Nobel adayı belirlemeleri için çağrıda bulunuyor.
ORHAN PAMUK
İsveç Akademisi, 12 Ekimde düzenlediği basın toplantısında, "2006 Nobel Edebiyat ödülünün, kentinin melankolik ruhunun izlerini sürerken kültürlerin birbirleriyle çatışması ve örülmesi için yeni simgeler bulan Orhan Pamuk'a verildiğini" duyurmuştu. İsveç Akademisinin resmi internet sitesinde Türkçe olarak yer alan resmi duyurunun "Kaynakça" başlıklı bölümünde, Pamuk'un "roman sanatında, kimliklerle ve çift kişiliklilik motifleriyle oynamasıyla ün kazandığı" belirtiliyor. Orhan Pamuk'un kişisel biyografisinin yanı sıra eserleriyle ilgili ayrıntılı incelemeye de yer verilen duyuruda, Pamuk'un, "büyürken geleneksel Osmanlı tarzı aile yaşamından Batı yaşam tarzına geçişi yaşadığını" söylediği ifade ediliyor.
"BEYAZ KALE İLE ULUSLARARASI ALANDA DİKKAT ÇEKTİ"
Pamuk'un şimdiye kadar yayımlanmış romanlarının kısaca tanıtılıp değerlendirildiği duyuruda, şunlar belirtiliyor:
"Pamuk, üçüncü kitabı Beyaz Kale ile (1985) uluslararası alanda dikkat çekti. Bu kitap, şekil olarak 1600'lü yıllarda geçen tarihi bir roman, ama içerik olarak her şeyden önce benliğimizin değişik öykü ve kurgularla nasıl yapılandığını ele alan bir anlatıdır. Kişilik, değişken bir yapı olarak ortaya konulmaktadır. Romanın, köle olarak, genç ve bilgili biri olan Hoca'ya satılan Venedikli kahramanı, Hoca da kendi yansımasını görür. Birbirlerine yaşam öykülerini anlattıklarında aralarında bir kişilik değişimi olur. Belki bu, bir bakıma sembolik olarak Avrupa romanının yabancı bir kültür tarafından esir alınması ve onunla birleşmesidir."
Pamuk'un, "roman sanatında, kimliklerle ve çift kişiliklilik motifleriyle oynamasıyla ün kazandığı" belirtilen duyuruda, yazarın benzer bir sorunlar yumağının bulunduğu Kara Kitap (1990) adlı romanı için, "Türk yazınında sosyal gerçekçiliğin egemenliğini kesin olarak kırdı. Bu, Türkiye'de en azından sufizmle bağlantısı nedeniyle tartışma yarattı" ifadesi kullanıldı.
Duyuruda, Benim Adım Kırmızı (2000) adlı romanında ana konu olarak "Doğu ile Batı arasındaki ilişkiyi" alan Pamuk'un son romanı Kar'ın (2002), "bir aşk ve yaratı öyküsü olmaya doğru gelişirken aynı zamanda günümüz Türkiye toplumunda dikkat çeken siyasi ve dini çelişkileri uzmanca tarif ettiği" kaydedildi.
Duyuruda, "Pamuk, kendisini siyasi hevesleri olmayan, edebiyat yazarı olarak görse de ülkesinde tartışmacı bir fikir adamı olarak tanınıyor. İslam dünyasında Salman Rüşdi'ye karşı çıkarılan fetvayı kınayan ilk yazar o oldu. 1995'te Türk meslektaşı Yaşar Kemal mahkemeye çıkarılınca ondan yana tavır koydu" denildi.
Pamuk'un sözde Ermeni soykırımıyla ilgili sözleri üzerine "hakkında açılan davanın geniş uluslararası protestolara yol açtığı, davanın daha sonra düşürüldüğü" ifade edilen duyuruda, Orhan Pamuk'un Nobel Edebiyat ödülünden önce kazandığı diğer edebiyat ödülleri ise şöyle sıralandı
Milliyet Roman Yarışması ödülü (1979-Mehmet Eroğlu ile paylaştı), Orhan Kemal Roman ödülü (1983), Madaralı roman ödülü (1984), The Independent Award for Foreign Fiction (1990), Prix de la Decouverte Europeenne (1991), Prix France Culture (1995), Prix du Meilleur Livre Etranger (2002), Premio Grinzane Cavour (2002), The IMPAC Dublin Award (2003), Ricarda-Huch-Preis (2005), Der Friedenspreis des Deutschen Buchhandels (2005), Prix Medicis etranger (2005), Prix Mediterranee Etranger (2006).
DAHA ÖNCE KAZANANLAR
Nobel Edebiyat ödülünü 1982'den bu yana kazananların listesi şöyle:
2006: Orhan Pamuk (Türkiye)
2005: Harold Pinter (İngiltere)
2004: Elfriede Jelinek (Avusturya)
2003: John Maxwell Coetzee (Güney Afrika)
2002: İmre Kertesz (Macaristan)
2001: V.S. Naipaul (İngiltere) 2000: Gao Şingcian (Çin) 1999: Günter Grass (Almanya) 1998: Jose Saramago (Portekiz) 1997: Dario Fo (İtalya) 1996: Wislawa Szymborska (Polonya) 1995: Seamus Heaney (İrlanda) 1994: Kenzaburo Oe (Japonya) 1993: Toni Morrison (ABD) 1992: Derek Walcott (St. Lucia) 1991: Nadine Gordimer (Güney Afrika) 1990: Octavio Paz (Meksika) 1989: Camilo Jose Cela (İspanya) 1988: Necib Mahfuz (Mısır) 1987: Joseph Brodsky (ABD) 1986: Wole Soyinka (Nijerya) 1985: Claude Simon (Fransa) 1984: Jaroslav Seifert (Çekoslovakya) 1983: William Golding (İngiltere) 1982: Gabriel Garcia Marquez (Kolombiya)