Önce Avrupa, şimdi ABD… Yeni salgın korku yarattı!
Güncelleme Tarihi:
Maymun çiçeği (monkeypox), genellikle sadece Afrika kıtasında görülen bir hastalık ancak son günlerde Avrupa’da görülen vaka artışı ve virüsün ABD’ye de sıçraması dünyada korku yarattı. Uzmanlar ise bildiğimizden daha fazla vaka olabileceği konusunda kaygılı…
Maymun çiçeği ilk olarak 1958'de araştırma için laboratuvar ortamında tutulan maymunlarda çiçek benzeri bir salgın meydana geldiğinde keşfedildi. İnsanlarda görülen ilk vaka ise 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde kaydedildi ve enfeksiyon o zamandan beri bir dizi Orta ve Batı Afrika ülkesinde görülmeye devam ediyor.
‘Nadir bir viral enfeksiyon’ olarak tanımlanan bu hastalık genellikle virüsü barındırdığı bilinen sincap gibi hayvanlarla doğrudan temas yoluyla yayılır. Ancak bununla birlikte, enfekte bir kişiyle çok yakın temas yoluyla da bulaşabilir.
Afrika dışında sadece bir avuç vaka bildirildi ve bunlar kıtayla seyahat bağlantıları olan insanlarla sınırlı kaldı. Öte yandan son günlerde Avrupa’da çok sayıda vakaya rastlanması ve ABD’ye bile sıçraması bilim insanlarını endişelendirdi.
NE KADAR ÖLÜMCÜL?
Monkeypox genellikle hafif seyreder ve çoğu hasta tedavi olmaksızın birkaç hafta içinde iyileşir. Yine de bu hastalık ölümcül olabilir. Virüs bulaştığı insanların yüzde 10'unu öldürür.
Bununla birlikte, daha hafif suşlarda ölüm oranı 100'de bire yakındır. Bu da Covid'in ilk vurucu etkilerinin hissedilmeye başlandığı zamanlara benzer bir tablo.
Birleşik Krallık’ta görülen vakalarının hepsinde, virüsün Batı Afrika suşu vardı ve bu, Orta Afrika suşuna kıyasla hafif seyreden bir hastalığa yol açıyor.
Testler devam etse de Portekiz ve İspanya'daki vakaların da daha hafif versiyona sahip olduğu düşünülüyor.
TEDAVİSİ VAR MI?
Maymun çiçeği, çiçek hastalığına neden olan virüsle yakından ilişkili olduğundan, çiçek hastalığı aşıları insanları maymun çiçeğine yakalanmaktan da koruyabilir.
Öte yandan bu virüse özel bir aşı olan ve Imvamune veya Imvanex olarak da bilinen Jynneos, ABD'de ruhsat almıştır, ancak bu aşı henüz Birleşik Krallık'ta onaylanmamıştır.
Aşı, maymun çiçeği enfeksiyonunu önlemede yüzde 85 civarında etkili.
Şiddetli vakaları tedavi etmek için çiçek hastalığına karşı aşılanmış kişilerden alınan antiviraller ve alınan kan da kullanılabilir.
SALGIN NE KADAR YAYILDI?
Avrupa'daki küçük çaplı salgınlar sürerken ABD’den de bir vaka bildirimi yapıldı.
Yakın zamanda Kanada'ya seyahat eden adamın bu yıl ABD'de görülen ilk vaka olduğu açıklandı. Ancak yetkililer daha fazlası olabileceğini düşünüyor ve bunun için hazırlanıyor.
Çarşamba günü Massachusetts eyalet yetkilileri, yakın zamanda Kanada'ya seyahat eden bir adamda nadir görülen bir maymun çiçeği vakası bildirdi ve sağlık yetkilileri bunun Avrupa'daki küçük salgınlarla bağlantılı olup olmadığını araştırımaya başladı.
Monkeypox tipik olarak Afrika ile sınırlıdır ve ABD'deki ve başka yerlerdeki nadir vakalar genellikle bu kıtaya yapılan seyahatlerle bağlantılıdır. Bu ay Birleşik Krallık, Portekiz ve İspanya'da az sayıda doğrulanmış veya şüpheli vaka bildirildi.
ABD'deki sağlık yetkilileri, soruşturma kapsamında İngiltere ve Kanada'daki yetkililerle temas halinde olduklarını söyledi. Ancak ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden (CDC) Jennifer McQuiston, "Bu noktada, Massachusetts vakasını Birleşik Krallık'taki vakalara bağlayan herhangi bir bilgiye sahip değiliz" dedi.
ABD’DE TEK VAKA
Bu vaka CDC'nin bildiği tek ABD vakası olmasına rağmen McQuiston “Daha fazla vaka olasılığına hazırlandığımızı düşünüyorum” dedi.
Yetkililer, ABD vakasının halk için herhangi bir risk oluşturmadığını ve Massachusetts sakininin hastaneye kaldırıldığını ancak iyi durumda olduğunu söyledi.
McQuiston, adamın arkadaşlarıyla buluşmak için nisan sonunda Kanada'ya gittiğini ve mayıs başında geri döndüğünü söyledi. Açıklamada adamın özel aracıyla seyahat ettiğinin altı çizildi.
Geçen yıl ise Texas ve Maryland eyaletleri, Nijerya'ya seyahat eden kişiler arasında birer vaka bildirmişti.
Monkeypox tipik olarak grip benzeri bir hastalık ve lenf düğümlerinin şişmesi ile başlar, ardından yüz ve vücutta bir döküntü oluşur. Afrika'da insanlara kemirgenler veya küçük hayvanların ısırıkları yoluyla bulaşmıştır ve genellikle insanlar arasında kolayca yayılmaz.
AVRUPA’DA YAYILIYOR OLABİLİR
Bununla birlikte, Avrupa'daki araştırmacılar, vakaların çoğunun gey veya biseksüel erkeklerde olduğunu söylüyor ve yetkililer, bazı enfeksiyonların cinsel ilişki sırasında yakın temas yoluyla yayılma olasılığını araştırıyor.
Hastalık iki ana suş olmasına rağmen genellikle hafif seyreder.
Kongo suşu, yüzde 10'a varan ölüm oranı ile daha tehlikelidir. Ölüm oranı vakaların yüzde 1'inden daha fazla olan ise Batı Afrika suşu olarak adlandırılır.
Birleşik Krallık vakalarının Batı Afrika türü olduğu bildiriliyor. Ancak ABD’den henüz bu yönde bir açıklama gelmedi…
Dünyayı tedirgin eden gelişme: ABD'de Monkeypox alarmı