Olimpiyatlar nasıl oldu da siyasi baskı unsuru oldu

Plan buydu. Ekonomik açıdan dünya devleri arasına giren Çin Yönetimi, Olimpiyatlarla da sosyal ve kültürel anlamda yerini sağlamlaştıracaktı. Yıllar önceden kolları sıvadılar. 2001 yılında Pekin; Toronto, İstanbul, Paris ve Osaka'yı geride bırakıp 2008 Olimpiyatları'nı garantilediğinde Çin'de yer yerinden oynadı. Havai fişekler patladı, şampanyalar içildi. Pekin hemen alt yapı çalışmalarına hız verdi. Yeni olimpiyat tesisleri inşa edildi, yollar açıldı, gecekondular temizlendi. Pekin'in en büyük dezavantajı sayılan hava kirliliğinin azaltılması için çalışmalar başladı. Bir yandan da vatandaş hizaya çekildi. 'Sakın misafirlerin önünde sokağa tükürmeyin, kuyruklarda itişip kakışmayın, sağda solda yere çömelmeyin' dendi.

MAKYAJ YETMEDİ

Lakin makyaj çabuk aktı, çirkinlikler çıktı ortaya. İnsan hakları ihlalleri, azınlık sorunları Pekin'in yakasını bırakmadı. Hollywood, Sudan'ın Darfur bölgesindeki soykırımı körüklediği için Çin'i hedef almaya başladı. Pekin'deki açılış töreninin koreografisini şekillendirmeyi kabul eden ünlü yönetmen Steven Spielberg, Darfur'daki soykırıma göz yumduğu gerekçesiyle Çin ile işbirliğini kestiğini açıkladı.

Derken Tibet patladı. 1949 yılında Çin'in kontrolüne geçen 1959 yılındaki ayaklanmaları kanlı bir şekilde bastırılan, yıllarca susturulan Tibetliler, yıllar sonra yeniden isyan bayrağını çekti. Uygur Türkleri, 'Sadece onlar mı bize de zulm yapıyorlar' diye seslerini yükseltti. Uygurları duyan pek olmadı ama, yıllardan beri Tibet'in ruhani lideri Dalay Lama'ya kucak açan Batı, Himalayaların bu yılan hikayesine dönen meselesine daha bir sempati duymaya başladı.

İZBANDUT KORUMALAR

Sonra protestolar geldi. 85 santim uzunluğunda, 985 gram ağırlığında metal meşalenin ucunda yanan ateş, Atina'da sporculara teslim edildiğinden beri olaysız gün geçmedi. Atina, Almatı, İstanbul, St Petersburg, Londra, Paris, San Francisco güzergahında el değiştiren meşale, her gittiği yerde protestolara hedef oldu. Paris'te ise işler iyice zıvanadan çıktı. Kutsal ateş, binlerce güvenlik görevlisi ve Çinli korumalar tarafından abluka altına alındıysa da protestocularla baş edemeyen görevliler, üç kez ateşi söndürmek zorunda kaldılar.

En çok da izbandut gibi olan Çinli korumalar tepki çekti. Onlar "Meşaleyi Koruma Mangası"ydı. 2007 yılında Pekin Olimpiyat Organizasyonu Komitesi tarafından kurulmuştu. Her biri Çin Ordusu'ndan özel olarak seçilmişti. En kısasının boyu 1.90 metreydi. Manga ikiye bölünmüştü. 30 kişilik ekip, meşaleye yurtdışında, 40 kişilik ise Çin'deki yolculuğu sırasında eşlik edecekti. Ancak Çinli korumaların, hem protestoculara, hem de meşaleyi taşıyan sporculara kötü davranması tepkiye neden oldu.

İngiltere'deki meşale taşıyıcılarından Konnie Huq, "saldırgan bir tutumları vardı. Robot gibiydiler, polisle de itişip kakıştıklarını gördüm. Bana da "Koş! Dur!" diye talimat veriyorlardı. Meşaleyi tutarken, elimi yukarı doğru kaldırıyorlardı, çok enteresandı" dedi.

BOYKOT ÇAĞRILARI

Meşale her gittiği yerde protestoları ateşlerken, Uluslararası Olimpiyat Komitesi, uluslararası meşale turunun kısa kesilmesini masaya yatırdı. Önümüzdeki günlerde bu konuda bir karar çıkabilir. Siyasi cepheye gelince, 8 Ağustos'taki açılış törenlerinin boykot edilmesi yönündeki çağrılar giderek arttı. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Pekin olimpiyatlarını boykot edebileceği sinyalini verdi. Sarkozy'ye göre Pekin Olimpiyatları'nın başarılı olması için Tibetli muhaliflerle görüşmek şart olmuştu. ABD'den de benzer çağrılar geldi. Demokrat Parti'den başkan aday adayı olan Hillary Clinton, ABD Başkanı George W.Bush'tan açılış törenini boykot etmesini istedi. Şimdilik Bush cephesinden bu yönde bir karar yok.

Fakat tüm bu tablo, barış, dayanışma ve birliğin sembolü olan küresel spor oyunlarının artık siyasi bir baskı unsuru haline geldiğinin bir göstergesidir. 2012 Olimpiyatları Londra'da yapılacak. 2016 oyunlarına ise kimin ev sahipliği yapacağı belli değil. Adaylar, Bakü, Chicago, Doha, Madrid, Prag, Rio de Janeiro, Tokyo olarak sıralanıyor. Şimdi ise adaylara nacizane bir öneri; arka bahçenizi temizlemeden önce dünyayı ağırlamaya kalkmayın.