Obama’nın bilançosu

TÜRKİYE: Dış politikada İran’la 2015’te imzalanan nükleer anlaşma ve ABD’nin 55 yıldır ambargo uyguladığı Küba’yla ilişkileri normalleştirip geçen sene ülkeyi ziyaret etmesi, başkanlığının dış politikadaki en çarpıcı gelişmelerindendi. Bu iki konuyu eleştirenler olsa da, genel olarak başarı hanesine yazıldı. Ancak 2009-2013 ilk başkanlık döneminde Rusya’yla başlattığı reset politikasının çökmesi, başkanlığının ikinci döneminde ise başkan seçildikten sonra Nisan 2009’da ilk ikili ziyarette bulunduğu denizaşırı ülke olan Türkiye’yle ilişkilerin bozulması, yürütemediği konular. Bugün Ankara ve Washington ilişkileri, Fetullah Gülen’in iadesi meselesinden PKK uzantısı YPG’nin Suriye’de DEAŞ’a karşı yürütülen savaşta ABD’den destek almasına birçok konuda kördüğüm olmuş durumda. Ve iki başkentteki birçok kişi, ilişkilerin tamiri için Trump’ın gelişini bekliyor.

IRAK-AFGANİSTAN: Bush Yönetimi’nden devraldığı, ABD’nin 100 binden fazla asker bulundurduğu iki savaşı sona erdirdi. 2011 sonunda Irak’taki, 2014’te de Afganistan’daki tüm muharip Amerikan askerlerini geri çekti. Ancak bu çekilme zamansız mıydı, bugün Ortadoğu’da büyüyen DEAŞ türü örgütler bu boşluktan ne ölçüde yararlandı, Cumhuriyetçi Partili John McCain gibi senatörler bu yüzden Obama’yı hep suçlu gördü.

DEAŞ: Usame bin Ladin Mayıs 2011’de Pakistan’da yürütülen gizli bir operasyonla öldürüldüğünde, El Kaide’ye vurulan en büyük darbe, denilmişti. Amerikalılar, o gece Beyaz Saray’ın önünde sabaha kadar kutlamalar yaptılar, Obama’yı alkışladılar. Ancak El Kaide bitmediği gibi, bir de Haziran 2014’te Irak’ın Musul kentini istila etmesiyle tüm dünyayı şaşırtan DEAŞ çıktı. Irak ve Suriye’nin üçte birini işgal edecek kadar büyüyen, 30 bin kişilik bir militan ordusu kuran DEAŞ’la mücadele bugün halen sürüyor.

GUANTANAMO: En büyük başarısızlıklarından biri de 2008’de başkan seçilirken kampanyasında söz verdiği halde 11 Eylül zanlılarının tutulduğu Guantanamo askeri hapishanesini kapatamaması oldu. İçerideki zanlı sayısı 60’ın altına kadar gerilemiş durumda. Ve başka ülkelere transferine uygun olan zanlılar için halen çalışılıyor. Ama hapishaneyi kapatmak için Kongre’nin engelini aşamadı.

ABD’NİN İMAJI: Irak Savaşı’nı başlatan Bush’tan sonra göreve gelmesi, başta ABD’nin dünyadaki imajına katkı sağladı. İran ve Küba anlaşmaları da bu imajı pekiştirdi. Ancak özellikle 2011 Arap Baharı’ndan sonraki gelişmeler ışığında Ortadoğu’da yaşanan karışıklıklar, DEAŞ, Libya Savaşı ya da ABD’nin Avrupalı liderleri bile yasadışı biçimde dinlediğini ortaya koyan sızıntılar, ikinci döneminde olumlu imajının hızla aşınmasına neden oldu.

SAĞLIK REFORMU: Eğer Donald Trump iptal etmeze Obama’dan geriye kalacak en büyük miras. Kongre’de Temsilciler Meclisi ve Senato çoğunluğu da Demokratlardayken, 2010’da “Obamacare” olarak bilinen sağlık reformunu geçirdi. Ve ABD’de bir benzeri en son yaklaşık 50 yıl önce yapılan düzenlemeyle ilave 22 milyon kişiyi sağlık sigortası kapsamına aldı.

SKANDAL YOK: Hiçbir skandalı olmadı. Geçmişte Oval Ofis’te oral seks hikâyeleri okuyan, siyasi rakiplerini yasadışı olarak dinlettiği anlaşılan başkanlar gören, sahte istihbarat raporlarıyla savaş başlatan liderlere tanık olan Amerikan halkı, sekiz yıldır hiç böyle öyküler okumadı.