Nobel Barış ödülü Rusya karşıtı aktivistlere

Norveç Nobel Komitesi, Barış Ödülü’nün bu yılki sahiplerini, Belaruslu insan hakları savunucusu Ales Bialiatski, Rusya’nın Memorial Grubu ve Ukrayna’nın Sivil Özgürlükler Merkezi olarak duyurdu. Komiteden yapılan açıklamada, “(Ödül sahipleri) uzun yıllardır iktidarı eleştirme ve vatandaşların temel haklarını koruma hakkını desteklediler. Birlikte barış ve demokrasi için sivil toplumun önemini gösteriyorlar” denildi. Bu yılki ödül sahiplerinin seçiminde Rusya’nın Ukrayna politikasına yönelik eleştirel tercihler dikkat çekerken, beş kişilik komite, Rusya lideri Vladimir Putin’i doğrudan eleştirmekten kaçındı.

‘MEZARINDA TERS DÖNDÜ’

Belarus’ta hapiste olan Ales Bialiatski’ye ödülün nasıl verileceği tartışma konusu olurken, Minsk yönetiminden ödüle tepki geldi. Belarus Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Anatoly Glaz, ödül kararını kınayarak, “Nobel Komitesi son yıllarda bir hayli politize olmuş. Öyle kararlar alıyor ki, afedersiniz ama Alfred Nobel mezarında ters dönüyor” açıklamasında bulundu. “Viasna” adlı insan hakları örgütünün kurucusu olan 60 yaşındaki Bialiatski, Belarus’ta Aleksander Lukaşenko yönetimi ile ona bağlı güvenlik güçlerinin artan otoriter eğilimlerini gündeme getiriyordu. 2011 yılından beri dönem dönem hapse atılan Bialiatski, son olarak Temmuz 2021’de hapse girdi. Nobel Komitesi, Bialiatski’nin yargılanmadan hapse atıldığına dikkat çekti.

MAHKEMESİ VARDI

Ödülün bir diğer sahibi olan Rus insan hakları örgütü “Memorial” geçen yıl kapatılmıştı. Nobel ödüllü aktivist Andrei Sakharov tarafından 1989 yılında kurulan örgüt, Rusya’daki en büyük insan hakları örgütü olarak biliniyor. Siyasi baskı ve insan hakları ihlallerini izleyen örgütün, Stalin dönemi kurbanları için de bir merkezi var. Ancak Rusya Yüksek Mahkemesi, Aralık 2021’de örgütün kapatılmasına karar vermişti.

‘PUTİN YARGILANSIN’

Ödülün üçüncü sahibi Ukraynalı Sivil Özgürlükler Merkezi (CCL) ise Rusya’nın Ukraynalı sivillere yönelik savaş suçlarını izlemek için 2007 yılında kurulmuştu. CCL’nin Başkanı Oleksandra Matviychuk, Rusya lideri Putin’in uluslararası mahkemelerce yargılanması gerektiğini belirterek, bunun yüzbinlerce savaş suçu kurbanına adalet için bir şans olacağını söyledi.

ÖDÜL TÖRENİ 10 ARALIK’TA

Nobel ödülleri töreni, 10 Aralık’ta, Norveç’in başkenti Oslo’da gerçekleştirilecek. Ödül sahiplerine altın bir madalyanın yanı sıra, bir ödül belgesi ile 10 milyon İsveç kronu (1 milyon 850 bin TL) para ödülü verilecek.