Nicolas Maduro: Kontrolü sağladık

Dünyada en büyük petrol rezervlerine sahip ülke olan Venezuela, Washington yönetiminin desteklediği Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido ile “Voluntad Popular” (VP) (Halkın İradesi) lideri Leopoldo Lopez’in başını çektiği askeri darbe girişiminden ötürü hareketli günler yaşıyor. Sıcak bölge “enformasyon savaşına” da sahne oluyor. Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro darbe girişimini bastırdığını söylerken, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Maduro’nun kısa bir zaman önce ülkeyi terk ederek Küba’ya gitmeyi planladığını iddia ederek, “Ruslar devreye girerek Maduro’yu bu kararından vazgeçirdi” iddiasında bulundu. Ancak bu açıklamaya Moskova’nın yanıtı sert oldu.

POMPEO: MÜDAHALE MASADA

Amerikan Fox News’e konuşan Pompeo, ülkesinin tüm seçenekleri değerlendirdiğini söyledi. Bakan Pompeo, “Şayet Venezuela’daki demokrasiyi yeniden kurmak için gerekliyse, Başkan (Donald Trump), askeri güç kullanma seçeneğinin mevcut olduğu konusunda oldukça açık ve tutarlı. Umarız ki Maduro’nun şiddete başvurmadan ayrılacağı barışçıl bir çözüm olur” ifadelerini kullandı. ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan kriz nedeniyle Avrupa gezisini iptal etti. ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford ise Venezuela’da istihbarat toplamaya çalıştıklarını, Başkan’dan bir talimat gelmesi halinde bunu yerine getirmeye hazır olduklarını söyledi.

MOSKOVA: YALAN SÖYLÜYOR

Solcu Nicolas Maduro’nun müttefiki Moskova ise Pompeo’ya çok sert tepki gösterdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, “ABD yönetimi ve özellikle Dışişleri Bakanı Pompeo olur olmaz yalan haberler yayıyor. Bu tür beyanlarla meşru Venezuela yönetimine sadık ordunun moralini bozmaya çalışıyor. Washington’dan yapılan bu asılsız açıklamalara enformasyon savaşının parçası olarak yaklaşmak gerek” dedi. Zaharova ayrıca itidal çağrısını yineledi.

Akşam saatlerinde Pompeo ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov telefonda görüştü. Rusya Dışişleri’nden yapılan açıklamaya göre; Lavrov, Pompeo’ya “Venezuela’da daha fazla saldırgan adımlar atılmasının çok ağır sonuçlara yol açacağını” söyledi. Lavrov, “Venezuela’nın içişlerine karışmanın uluslararası hukuku ihlal etmek anlamına geldiğini ve tüm siyasi güçlerin diyaloğuna ihtiyaç duyulduğunu” da ifade etti. ABD Dışişleri’nden gelen açıklamaya göre ise Pompeo, Lavrov’dan, Rusya’nın Maduro’ya verdiği desteği kesmesini istedi.

MADURO: YARGILANACAKLAR

Pompeo’nun iddiasını reddeden Venezuela Devlet Başkanı Maduro’dan da önemli açıklamalar geldi. Maduro, “Bu darbe girişimi cezasız kalmayacak. Bu iş için özel üç ulusal savcı atadım ve onlar şu an bu olaya karışan herkesi sorguluyor” diye konuştu. Önceki gün, başkent Caracas’taki La Carlota Hava Üssü’nde çıkan çatışmalara değinen Maduro, “Basında, La Carlota Askeri Hava Üssü’nün alındığına dair haberler çıktı ancak La Carlota Hava Üssü kesinlikle alınamadı. Tıpkı diğer askeri üsler gibi, La Carlota da alarm durumundaydı” dedi. Güvenlik güçlerinin hedef alındığını söyleyen Maduro, “Biz sadece meydana gelebilecek karışıklığı, çılgınlığı düşündük. Orduyu oraya yığmamızı mı istiyorlardı? Ya orada 100-200 kişinin öldüğü bir felaket olsaydı? Bunu düşünmek oldukça önemli” dedi. 

BİLGİ NOTU

2015’te yapılan seçimlerde Ulusal Meclis’te muhalefet çoğunluğu sağlamıştı. Devlet Başkanı Maduro’ya yakın Yüksek Mahkeme Ulusal Meclis’in yetkilerini elinden almıştı. Muhalefet ise 2017’de Maduro’nun yeni bir anayasa hazırlanması için Kurucu Meclis seçimlerini boykot etmişti. Muhalefet Maduro’nun 2018’de yeniden altı yıllığına seçildiği seçimleri de boykot etti. Guaido, seçimlere katılımın düşük olduğunu, meşruiyeti olmadığını savunarak 23 Ocak’ta kendini ‘geçici başkan’ ilan etmişti. 

GUAIDO SOKAĞA ÇAĞIRDI

Muhalif lider Juan Guaido (35) taraftarlarını dün ülke genelinde sokağa çağırdı. Guaido, sosyal medya hesabından paylaştığı videoda, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun ordu tarafından desteklenmediğini öne sürdü. Guaido, önceki sabah saatlerinde halkı ve orduyu sokağa çağırmasının sonuç verdiğini belirterek, “Sokaklarda olacağız, burası bizim topraklarımız. Beni yakalamak istemedikleri sürece askeri darbe yapılmasının imkânı yoktur. Bu, halkıyla yüzleşmeye korkan bir tirana karşı pasif bir isyandır” ifadelerini kullandı.

LOPEZ İSPANYA ELÇİLİĞİNDE

Guaido’nun yanındaki muhalif lider Leopoldo Lopez’in, Şili’nin Caracas’taki resmi konutundan İspanya Büyükelçiliği’ne gittiği açıklandı. Şili Dışişleri Bakanı Roberto Ampuero, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Bu kişisel bir karardı, bizim büyükelçiliğimizde zaten misafirlerin olduğunu göz önüne aldılar” ifadelerini kullandı. İspanya hükümeti, İspanya’nın Caracas Büyükelçiliği’ne sığınan muhalif lider Lopez ve ailesinin siyasi sığınma talebi olmadığını açıkladı. Olaylarda şu ana kadar 41’i plastik mermiyle, 2’si gerçek mermiyle olmak üzere en az 100 kişinin yaralandığı açıklandı. Darbe girişiminde yer alan 25 askerin başkent Caracas’taki Brezilya Büyükelçiliği’ne sığındığı bildirildi. Dün sabah başkentte muhalif protestocular ile polis arasında çatışma yaşandığı rapor edildi.

BOLTON: BU BİR DARBE GİRİŞİMİ DEĞİLDİR

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’dan da yeni açıklamalar geldi. AFP’nin haberine göre Bolton, Maduro’ya yakın üç üst düzey Venezuelalı yetkiliye seslenerek Juan Guaido’yu iktidara getirmeleri çağrısında bulundu. Bolton bu üç yetkiliyi, Savunma Bakanı Vladimir Padrino Lopez, Yüksek Mahkeme Başkanı Maikel Moreno ve Başkanlık Muhafızları Komutanı Ivan Hernandez Dala olarak sıraladı ve bu üç ismin Maduro’dan rahatsız olduğunu ileri sürdü. John Bolton, “Bu, bir süredir gelişiyordu. Eğer bu çaba başarısız olursa, çok az mümkün alternatifin olacağı bir diktatörlüğe gömülecekler. Bu, çok hassas bir an” dedi.

“Bu bir darbe girişimi değildir. Juan Guaido’yu Venezuela’nın meşru devlet başkanı olarak tanıyoruz” diyen Bolton, “ABD Başkanın’ın Savunma Bakanı’na emir vermesi nasıl ki bir darbe değil ise bu da Juan Guaido’nun Venezuela ordusuna komuta etmeye çalışmasıdır ve bir darbe değildir” diye konuştu. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı, Küba’nın Venezuela’da 25 bin kadar askeri olduğunu ileri sürerek, çekilmeleri halinde geçişin çok daha sorunsuz olacağını da ifade etti. Öte yandan İngiliz Reuters’a konuşan kaynaklar, adı Irak’ta insan hakları ihlallerine karışan ABD’li özel güvenlik şirketi Blackwater’ın kurucusu Erik Prince’in Maduro’yu devirmek için sözleşmeli askerlerden oluşan bir ordu kurma planı olduğunu iddia etti.

TRUMP KÜBA’YA ÇATTI

ABD Başkanı Donald Trump, Venezuela’daki son duruma ilişkin Küba yönetimini suçlayarak, “Eğer Küba askerleri ve milisleri, Venezuela anayasasını mahvetme ve ölümlere sebep olma amacı güden tüm askeri ve diğer operasyonlarını derhal sonlandırmazsa, en üst düzeyde yaptırımlarla birlikte tam ve kapsamlı bir ambargo Küba adasına uygulanacaktır” değerlendirmesini yaptı. Trump, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Eğer Küba askerleri ve milisleri, Venezuela anayasasını mahvetme ve ölümlere sebep olma amacı güden tüm askeri ve diğer operasyonlarını derhal sonlandırmazsa, en üst düzeyde yaptırımlarla birlikte tam ve kapsamlı bir ambargo Küba adasına uygulanacaktır. Umarım tüm Kübalı askerler derhal ve barışçıl bir şekilde kendi adalarına dönerler” ifadelerini kullandı.

KİM KİMİ DESTEKLİYOR

Venezuela’daki gelişmelerle ilgili dünya da bölünmüş durumda. Amerikan kanalı Fox News’e konuşan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Maduro’ya destek veren ülkelere ABD yönetiminin Juan Guaido’yu tanımaları için baskı yapıp yapmadığı” ile ilgili soruya, “Dışişleri Bakanlığımız bu konuda oldukça sıkı çalışıyor. Şu an 50’den fazla ülke Guaido’yu tanıdı” yanıtını verdi.

Ülkede muhalefeti destekleyen ülkeler: ABD, 24 AB üyesi, Kanada, İngiltere, Arjantin, Brezilya, Şili, Kolombiya, Kosta Rika, Guatemala, Honduras, Panama, Paraguay, Peru, Kosova, Avustralya.

Maduro’yu destekleyen ülkeler: Rusya, Çin, Türkiye, İran, Küba, Suriye, Bolivya, Uruguay, Belarus, Yunanistan, Meksika, Nikaragua, Kuzey Kore.