NEW YORK'TA PARA NASIL EL DEĞİŞTİRİYOR
Güncelleme Tarihi:
Kapitalist sistemin nasıl işlediğini öğrenmek isteyenlerin New York yaşamını mercek altına alması yeterli. Caddelerde sarı taksiler, finans piyasası, minik butikler, dev mağazalar, aşevleri veya dört yıldızlı restoranlar, bulut kümelerini delen gökdelenler, kırtasiye dükkanları, tüm oyuncuları milyonerler spor klüpleri, baskı-yayım sektörü,hatta eroin-kokain satıcıları hep bu düzenin aktörleri.
New York dergisinin bir araştırma yazısında gelir-gider ve kar oranıyla kentin ticari yapısının özellikleri örneklerle sunuluyor. New York'luların dahi bilmediği bazı ilginç tesbitler şöyle: Taksimetreler 2.50 dolar, bazı saatlerde ise 3.50 dolardan açılıyor, her dört sokakta 40 cent ekleniyor. Taksicilerin hedefi saatte 30-40 dolar arasında para yapmak. 2000 yılında 190 bin dolara lisans alarak şoförlüğe başlayan Gana'lı göçmen Pekoh 12 saat direksiyon salladığı bazı günler 600 dolar kazandığını belirttikten sonra lisansını 600 bin dolara satmaya karar verdiğini söylüyor.
Manhattan'da 'Diner' denilen vagon tipi 'Silver Star' aşevinin yıllık cirosu 2,5 milyon dolar. Net karı ise 250 bin dolar. Gıda hammaddesine 780 bin dolar, kiraya 228 bin, personel maaşlarına 840 bin dolar ödüyorlar. Kısıtlı mönülerde iki dolar maliyetli yumurtalı yemeği 8.95 dolara, 1.75 dolarlık hamburgeri 5.45 dolara, mutfakta hazırlanan pastayı 3 misli fiyatla satıyorlar. Az kar getiren gıdalar ise biftek, dana ve balık yemekleri.
En popüler gıda pizza. Minik 'Nina' pizzacısının yıllık cirosu186 bin dolar. Kazançları evlere servisten kaynaklanıyor. Tribeca semtinde dört yıldızlı Nobu restoranı zengin kitlenin uğrağı. Japon yemeklerine düşkün müşteriler sayesinde 8.5 milyon dolarlık ciro yapıyorlar, 1.7 milyon dolar net kazancı var. Nobu'da 28 gramı 7 dolar olan morino balığının porsiyonu 20 dolar.
Belge, evraklarınn kopyalandığı 'Copyland' dükkanının yıllık cirosu 192 bin dolar, net karı 42,3 bin dolar. Bir işçi ile çalışan sahibi Mark Tadres her kopya makinesine ayda 500 dolar kira ödediğini, dükkan kirasının 36 bin, maaşların 60 bin dolar olduğunu söylüyor.
Harlem'li 'Nick' uyuşturucu satıcısı. Filipin mafiasından aldığı kokaini yüzde 500 kar ekleyerek müptelalara satıyor. "Fed-Ex postasıyla zarf, oyuncak ayı, kahve torbası içinde müşterilerime gönderiyorum.' diyen Nick yıllık cirosu 1.02 milyon doların 813, 600 dolarının cebine kaldığını söylüyor.
Dünyada 1400 mağaza zincirine sahip İsveç markası Hennes and Mauritz'in Manhattan şubesinde rakamlar büyük. Yıllık kirası 10.2 milyon dolar, eşya alımına ödenen miktar 19.2 milyon, pazarlama masrafı 1.440 milyon, 250 personelin maaşları 1,092 milyon dolar. Net kar 7.7 milyon dolar. En karlı satışlar yüzde 50-70 kar eklenen takılar ile şapka,eşarp ve takım elbiseler.
Bu sektörde lider kentin göbeğindeki Macy's dev mağazası. Normal günlerde 40 bin, tatil döneminde 120 bin kişinin girip çıktığı, 3 bin personelli Macy's'in yıllık cirosu 600 milyon, net karı 60 milyon dolar.
Amerika'nın en büyük yayınevi 'Random House' her hafta 67 yeni kitabı piyasaya sürüyor. New York merkezinde 1500 personeli olan 'RH' ın cirosu 2.3 milyar, net karı 230 milyon dolar. Yöneticiler fazla kazanç sırrını yazarlara az para ödemek olduğunu söylüyorlar.
Ocak başında Fifth Avenue'de bir gökdeleni rekor sayılan 1.8 milyar dolara satın alan Kushner Companies kira ile para kazanıyor. NBA Store, Brooks Brothers, Hickey Freeman gibi firmaların ödedikleri kira toplamı 57.6 milyon dolar. Wall Street'in 13 bin personelli dev finans kurumu Goldman Sachs'ın geçen yılda net kazancı 25.6 milyar dolar. Personele yıl sonunda ödenen ikramiye ortalaması 622 bin dolar. Viagra ve Lipitor gibi yüksek satış yapan ilaçları üreten Pfizer'ın 2006 cirosu 48.4 milyar, net karı 12.9 milyar dolar.