Netanyahu'dan geri adım: Tartışmalı yargı düzenlemesi ertelendi

İsrail’de haftalardır şiddetli protestolara neden olan tartışmalı yargı reformunun meclisten geçirilmesi süreci ertelendi. Son olarak hükümete yargı düzenlemesinden vazgeçilmesi çağrısı yapan Savunma Bakanı Yoav Galant’ın görevden alınmasıyla tepkiler artmış, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu protestocular ile istifa tehdidinde bulunan koalisyon ortakları arasında kalmıştı. Dün akşam saatlerinde ulusa seslenen Netanyahu, “ülkenin parçalanmasını istemediklerini” söyleyerek süreci diyalog ve uzlaşma yoluyla yürüteceklerini belirtti ve yargı düzenlemesinin ertelendiğini duyurdu.

‘İÇ SAVAŞA İZİN VERMEYİZ’

Açıklamasında İsrail’in “tehlikeli bir yol ayrımında” olduğunu söyleyen Netanyahu, “Asla bir iç savaşa izin vermeyiz” dedi. “Ulusal sorumluluk hissi ve halkımızın parçalanmasını önleme isteğiyle yargı düzenlemesinin ikinci ve üçüncü oturumlarını ertelemeye karar verdim”  diyen Netanyahu, yine de yargı refomunun zorunluluk olduğunu belirterek “teslim olmadık” dedi. 

ÜLKEDE HAYAT DURDU

Önceki gün Galant’ı görevden almasının ardından yargı düzenlemesinde direteceği değerlendirilen Netanyahu’nun karar değişikliğinde ülkede hayatı durma noktasına getiren grevler ve protestolar etkili oldu. Dün on binlerce kişi İsrail meclisi Knesset önünde toplanırken, dokuz milyonluk ülkede çeşitli sektörlerden en az 800 bin kişi iş bıraktı. Ülkenin en büyük havalimanı Ben-Gurion uçuşlara kapandı. Türk Hava Yolları dahil çok sayıda yabancı firma seferlerini iptal etti. Netanyahu yanlısı aşırı sağcı gruplar da karşı protesto gösterileri düzenlerken, göstericilerle polisler arasında yer yer çatışmalar yaşandı. Cumhurbaşkanı Isaac Herzog yasama sürecinin “derhal durması” çağrısında bulundu.

BEN-GVIR İKNA EDİLDİ

Ülke çapında protestoların şiddetlenmesi sonrası köşeye sıkışan Netanyahu, plandan vazgeçilirse istifa edeceği tehdidinde bulunan aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ile görüştü. Taraflar arasındaki anlaşma kapsamında, Ben-Gvir’in yönetimindeki Ulusal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı “Ulusal Muhafızlık” isimli yeni bir güvenlik gücü kurulmasının bir sonraki kabine toplantısında onaylanması kararlaştırıldı. 

GREVLER İPTAL

Netanyahu’nun açıklamasından sonra ülkenin en büyük işçi sendikası Hastadrut bugün düzenlenecek ülke genelindeki grevin iptal edildiğini açıkladı. Havalimanı Çalışanları Sendikası da grevini sonlandırırken, greve katılan İsrail’in ABD Büyükelçiliği de tekrar çalışmaya başladı. Öte yandan muhalefetin önde gelen isimleri görüşmelere hazır olduklarını bildirirken, gösterilerin erteleme kararına rağmen sürmesi bekleniyor.

3 SORUDA KRİZİN NEDENİ

İsrail tarihinin en büyük protestolarını tetikleyen, ülkeyi yeniden bir hükümet krizinin eşiğine getiren yargı reformu, iktidardaki aşırı sağcı ve dinci koalisyonun en önemli hedefi. Peki Netanyahu ne istiyor, İsrailliler neye itiraz ediyor:

- YARGI REFORMU NE ÖNGÖRÜYOR

Plan, başbakanın görevden alınmasından hâkimlerin atamasına yargıyla ilgili çeşitli konularda ayrı ayrı tekliflerden oluşuyor. Temelde, Yüksek Mahkeme’ye yargıç atama yetkisi yürütmeye veriliyor. Ayrıca hükümetin meclis salt çoğunluğu ile mahkeme kararlarını geçersiz kılmasına olanak tanıyor. Şu ana kadar başbakanın görevden alınmasını zorlaştıran tasarı meclisten geçti. Hâkim atamalarıyla ilgili düzenlemenin bu hafta içinde mecliste görüşülmesi bekleniyordu.

- İSRAİLLİLER NEDEN KARŞI ÇIKIYOR

Muhalifler, değişiklikle birlikte yargının kontrolünün yürütmenin eline geçeceğinden endişe ediyor. İktidarın, mahkeme tarafından iptal edilme endişesi taşımadan yasa çıkarabilecek olmasının demokratif olmayan uygulamalara kapı aralayacağı belirtiliyor. Düzenleme Netanyahu’nun kişisel çıkarına da hizmet ediyor. Hakkında rüşvet, yolsuzluk ve güveni kötüye kullanmaktan üç ayrı soruşturma devam eden Netanyahu’nun, yargıyı kontrolü altına alarak görevden alınmasının önüne geçeceği belirtiliyor.

- İKTİDAR KOALİSYONU NE DİYOR

Yolsuzlukların artacağı, azınlık haklarının silineceği ve kontrolün tümden hükümetin ele geçeceği eleştirilerini reddeden iş başındaki aşırı sağcı koalisyon, teklifin, Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini aşmasını önleyeceğini söylüyor. Ancak koalisyondaki ultra muhafazakâr ve dinci partilerin, yargı bağımsızlığı üzerinde kontrol kurmaya çalıştığı iddia ediliyor.