Netanyahu, Washington’ı zorluyor... ‘Savaş sonrası’ için ilerleme yok

İsrail’in Gazze’yi işgalinin üzerinden üç ay geçmesine rağmen sivillere yönelik katliam devam ederken ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, savaşın başından bu yana 5’inci kez İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve savaş kabinesi ile görüşmek üzere salı günü Tel Aviv’deydi. Özellikle Aralık ayında bir konuşma sırasında ABD Başkanı Joe Biden’ın, Netanyahu’yu ve kabinesini sert sözlerle eleştirmesi ve “gelişigüzel bombalamalar sebebiyle dünyadaki desteğini kaybediyor” mesajı vermesiyle ayyuka çıkan Washington-Tel Aviv hattındaki gerginlik, Blinken’ın salı gecesi düzenlediği basın toplantısı sırasında verdiği mesajlarda da okunabiliyordu.

‘ZORLA GÖÇ KABUL EDİLEMEZ’

Netanyahu ve kabinesinin defalarca ortaya attığı “Filistinliler Gazze’den çıkarılmalı” tezinin kesinlikle kabul edilemez olduğunun altını çizen Blinken, “Netanyahu’ya Filistinli sivillerin koşullar izin verir vermez evlerine dönebilmeleri gerektiğini açıkça ifade ettim. Gazze’den ayrılmaları yönünde baskı yapılmamalı. Başbakan’a da söylediğim gibi ABD, Filistinlilerin Gazze dışına yerleştirilmesini savunan her türlü öneriyi kesin olarak reddediyor” ifadelerini kullandı. Yakın zamanda bir Filistin devletinin kurulmasını engellediği için gurur duyduğunu dahi kamuoyu önünde paylaşan Netanyahu, ABD’nin “savaş sonrası Gazze planına” Washington çevrelerinde bir engel olarak görülüyor. Bu konuya da değinen Bliken, bölgede barışın sadece “Filistin devletine giden yolu içeren bölgesel bir yaklaşım” ile gerçekleşebileceğini söyledi.

GAZZE’YE BM MİSYONU

İsrail hükümeti ile bir anlaşma sağladıklarını belirten Blinken, bu suretle Birleşmiş Milletler (BM) misyonunun Gazze’nin kuzeyine girebileceğini duyurdu. “Bu misyon, yerinden edilmiş Filistinlilerin kuzeydeki evlerine güvenli bir şekilde dönmelerini sağlamak için ne yapılması gerektiğini belirleyecek” diyen Blinken, söz konusu sürecin güvenlik, altyapı ve insani zorlukların aşılmasından sonra başlayabileceğini kaydetti.

SİVİL KAYIPLAR VURGUSU

Sivil ölümlerine dikkat çeken Blinken, “Gazzelilere, özellikle de çocuklara yönelik kayıplar çok yüksek” dedi. Buna rağmen ABD’nin İsrail’e verdiği askeri desteğin azalma göstermemesi bazı çevrelerde iki yüzlü bir tavır olarak yorumlanıyor. Görüşmelerin ardından yazılı açıklama yayımlayan ABD Dışişleri Bakanlığı, Blinken’ın temasları sırasında İsrail’e “sivillerin daha fazla zarar görmesinden kaçınmanın ve Gazze’deki sivil altyapının korunmasının önemini vurguladığını” aktardı.

AŞIRI SAĞ ETKİSİ

Netanyahu’nun kararlarında, kendi siyasi kariyerini koalisyon ortağı aşırı sağcı isimlere korumak için taviz vermesinin de etkili olduğu değerlendirmesi yapılıyor. Kabinenin en aşırılıkçı isimlerinden Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir, Blinken’ın Tel Aviv’de olduğu salı günü sosyal medya hesabından, “Sayın Bakan Blinken, Hamas’la yumuşak konuşmanın zamanı değil, o büyük sopayı kullanmanın zamanı” paylaşımıyla ABD’nin çatışmaları dindirme çabalarına karşı bir mesaj verdi. Söz konusu durumun Washington’da rahatsızlık yarattığı belirtiliyor. Nitekim, ABD Başkanı Joe Biden, geçtiğimiz ay yaptığı eleştiri dolu konuşmasında Ben Gvir’i direkt olarak hedef almıştı. Biden, “Kendisi (Netanyahu) iyi bir dost ama bence değişmesi gerekiyor, hükümetiyle de. Bu, İsrail tarihindeki en muhafazakâr hükümet. Ben Gvir, arkadaşları ve yeni gelenler, iki devletli çözümle ilgili uzaktan yakından hiçbir şeyi istemiyorlar” ifadelerini kullanmıştı.

BLINKEN: HAMAS’I TAMAMEN ORTADAN KALDIRMAK İMKÂNSIZ

İsrail basınında yer alan haberlere göre, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın, Ortadoğu turu kapsamında görüştüğü İsrail Savaş Kabinesi bakanlarına, “Hamas’ı tamamen ortadan kaldırmak imkansız. Sizin istekleriniz olduğu gibi Filistinlilerin de istekleri var. Bunu kabul etmelisiniz.” dediği, ‘Gazze’deki savaşın ertesi günü’ planı olarak ABD’nin iki devletli çözümü uygulama talebini ilettiği öğrenildi. Öte yandan Blinken dün Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile görüştü. Görüşmede Blinken, Abbas’a “Washington’ın, Filistin devletinin kurulmasına yönelik somut adımları desteklediğini” söyledi. Abbas ise “Gazze Şeridi’nin Filistin devletinin ayrılmaz bir parçası olduğunun” altını çizerek “hiçbir Filistinlinin yerinden edilmesine izin vermeyeceklerini” söyledi.