NATO’nun endişesini dikkate almalıyız

DIŞİŞLERİ Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin Rusya’dan satın aldığı S-400 füze savunma sistemi konusunda ‘NATO’nun endişelerini dikkate almamız lazım” dedi. Çavuşoğlu, Türkiye’nin S-400 sorununun çözümü için ABD’ye yaptığı “uzmanlar komisyonu kurulması” önerisine NATO’nun sıcak yaklaştığını, ancak ABD’nin henüz olumlu yanıt vermediğini söyledi. Bakan Çavuşoğlu, olası ABD yaptırımlarından kaçınmak için S-400’lerin kullanılmaması ya da başka bir ülkeye konuşlandırılması iddialarını reddederek “Böyle konular hiçbir zaman masada olmadı” ifadesini kullandı. Türkiye-Polonya-Romanya Dışişleri Bakanları Üçlü Toplantısı’nın ardından yapılan ortak basın toplantısında konuşan Çavuşoğlu şu mesajları verdi:

F-35 AÇIKLAMALARI ÇELİŞKİLİ

“Biz F-35 projesinin ortağıyız. Türkiye’de üretimini bugüne kadar gerçekleştirdik. Çok ciddi miktarda da yatırım yaptık. Bugüne kadar ödediğimiz miktar 1.2 milyar dolar civarında. Şu ana kadar 4 tane F-35 bize teslim edildi. Pilotlarımızın orada eğitim çalışmaları devam ediyor. Buna benzer çelişkili açıklamalar geliyor. Bunu söylediğimiz zaman alınganlık gösteriyorlar ama Suriye’den çekilme kararı dahil birçok konuda değişik kurumlardan çelişkili açıklamalar geliyor. Bizim tarafımızda her şey net.

HİÇBİR ZAMAN MASADA OLMADI

(Cumhurbaşkanı Sözcüsünün) İbrahim Kalın Bey’in kast ettiği ara formül de budur herhalde. Yani onun dışında bu sistemin kullanılıp kullanılmaması veya böyle konular hiçbir zaman masada olmadı, ama en son Washington ziyaretinde de bir teklifte bulunduk. ‘Gelin bir ortak komisyon kurulsun. NATO da işin içinde olsun ve uzmanlardan oluşsun. Onlar söylesin.’ S-400 ile ilgili, F-35’in sistemine girerek onun teknolojisini alabileceği iddialarına gerçekçi bulmuyoruz. Bu konuda uzmanlar son sözü söylesin. Biz başından beri S-400 savunma sisteminin, programı dahil, tamamen bizim kontrolümüzde olması için hareket ettik. Biraz önce söylediğim iddiaya neden katılmıyoruz? Bugün Suriye’de S-400 var. Suriye üzerinden ABD’nin ve İsrail’in F-35’leri defalarca uçtu. Bu iddia gerçekçi ise zaten çoktan o sisteme girilmiş demektir. Aynı şekilde Norveç’in kuzeyinde, Rusya sınırları içinde S-400 savunma sistemleri var ve Norveç’in F-35’leri de oradan, çok yakından uçuyor. Dolayısıyla S-400 Türkiye’de olursa, F-35’lerin sistemine girer iddiasını doğru ve gerçekçi bulmuyoruz.

KOMİSYON TEKLİFİMİZE CEVAP YOK

(S-400 için ABD’yle ortak komisyon) ABD’den henüz olumlu bir yaklaşım görmedik. NATO bu önerimize çok sıcak baktı. Bugün bu teklifimizi arkadaşlarımla da paylaştım. Biz bu tür iş birliğine hazırız. NATO’nun endişelerini de dikkate almamız lazım. Türkiye’nin dikkate almadığını söylemek de doğru değil. Biz her zaman hassasız. Müttefiklerimiz ve NATO da şunu çok iyi anlamalıdır, bizim hava savunma sistemine acilen ihtiyacımız var.”

REUTERS’IN YORUMU

TÜRKİYE’den üst düzey heyetin Washington’daki temasları sonrasında Türkiye ile ABD arasındaki S-400 müzakereleriyle ilgili bir analiz yayınlayan Reuters, “Rusya’dan S-400 hava savunma füzelerini satın alma kararı alan Türkiye, bu karar nedeniyle ABD’nin yaptırımlarına maruz kalmamak için ABD Başkanı Donald Trump’ın müdahalede bulunacağını ümit ediyor. Ancak Trump’ın Türkiye lehine manevra alanı oldukça sınırlı” dedi. Reuters’a konuşan bir Türk yetkili ise “Trump’ın Kongre’ye kıyasla daha olumlu bir tutum takındığının sinyallerini alıyoruz. Elbette bazı adımlar atabilirler ancak ortak bir zemin arayışı sürecektir” dedi.

İLERLEME KAYDETTİK

ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile görüşmesine ilişkin, “Bakan Akar, yani onlar (Türkler) stratejik bir ortaktır ve her zaman halletmemiz gereken zorluklar olacaktır. Onun için hazır buradayken oturup konuştuk. Onunla görüşmek hoşuma gidiyor” dedi.

Arnavutluk Savunma Bakanı Otla Xhaçka ile ABD Savunma Bakanlığındabir ara gelen Shanahan, gazetecilerin sorularını yanıtladı. Akar ile haftabaşı gerçekleştirdiği görüşmede Türkiye ile ABD arasındaki konulara ilişkin bir ilerleme kaydedip kaydetmediğine yönelik soruya Bakan Vekili Shanahan, “Kaydettim” diyerek “Nerede tıkandık, nasıl çıkarız gibisinden bir şeydi ve ben şunu ifade ettim; biz pozisyonlardan ziyade menfaatlere odaklandık.”

Shanahan ayrıca, “(Türkiye’ye) Müşterek taarruz uçağını (F-35) teslim ettiğimizde onu ziyaret etmek istediğimi söyledim” diye konuştu. Bakan Hulusi Akar, Amerikan Türk Konseyi (ATC) 37. Yıllık Konferansı kapsamında Washington’a gerçekleştirdiği ziyarette, salı günü Shanahan ile görüşmüştü.

Diğer yandan Pentagon Sözcüsü Charles E.Summers, Suriye’nin kuzeyinde kurulması planlanan güvenli bölgeyle ilgili soruya yazılı yanıt vererek “yoğun görüşmelerin sürdüğünü” belirtti.