NATO yetkilisi Afganistan fiyaskosunu anlattı

NATO yönetimi, Afganistan başarısızlığının ardından özeleştiri niteliğinde değerlendirmelerde bulundu. NATO’nun operasyonlardan sorumlu genel sekreter yardımcısı John Manza, NATO ülkelerinin milletvekillerine ittifakın Afganistan fiyaskosunu anlattı. Manza, “Sadece terörle mücadele ile sınırlı bir misyon yerine 140 bin askerle ulus yaratmaya kalkınca başarılı olamadık. Şimdi yönetime aldığımız kadınların hayatları tehlikede” dedi.

ÇARPICI SUNUM

John Manza, Lizbon’da geçen hafta yapılan NATO Parlamenterler Asamblesi Genel Kurulu sırasında “Afganistan Dersleri” başlıklı bir sunum yaptı. Özeleştiri niteliğindeki çarpıcı sunum, NATO üyesi ülkeden gelen parlamenterleri oldukça şaşırttı. CHP milletvekili Utku Çakırözer’in yönettiği oturuma, AK Partili eski bakanlar Fikri Işık, Taner Yıldız ile MHP’li Kamil Aydın da katıldı. Manza’nın rapor olarak NATO Savunma Bakanları ve Dışişleri Bakanlarına sunacağı değerlendirmeleri şöyle:

‘MİSYON ÇOK BÜYÜDÜ’

“Bir ülkede demokrasi yaratmak için savaşa girmek oldukça ileri bir hedefmiş. NATO’da Afganistan konusu yeterince tartışılmadı. ABD dahil hiçbir üye Afganistan’ı hayati nitelikte görmedi. Öyle görmeyince de Taliban kalkışmasıyla mücadeleyi sürdürmek mümkün olmadı. Başta sadece terörle mücadele hedefine odaklı misyonumuz zaman içinde çok büyüdü. İlk başta Kabil ve etrafında görevli birkaç bin kişilik kuvvet, 140 bini buldu. Ülkeden çıkışın daha zor olacağını hesaplayamadık.

‘RAPORLAR SORUNLUYDU’

Cepheden NATO karargâhına raporlamalar sorunluydu. Altı ayda bir alandan misyon raporları gelir. Önce Brüksel’de askeri komiteye gider. Oradan çıkması haftalar hatta bazen aylarca sürer. Hem de rapor sulandırılır. Sonra operasyon komitesine gelir. Orada da bekler. O rapor NATO Konseyi’ne varana kadar yenisi hazırlanmış oluyor. Daha doğru zamanlı ve içerikli raporlamaya ihtiyaç var.

‘ÇOK PARA AKITTIK’

Ülkenin kalkınmasına etkimiz tahminimizden çok daha düşük kaldı. Çok para akıtarak, akıllı zeki gençlerden iyi ülke yöneticileri yetiştirebiliriz sandık. Ama şimdi biz çıkınca devletin vereceği düşük maaşlarla hiçbiri çalışmayacak. Afganistan dışına beyin göçünü teşvik etmiş olduk. Afganistan’da asker ve polis güçlerinin yüzde 8’i kadın olsun diye kural getirdik. Onlar da bizim tavsiyemiz’ diye yaptı. Ama şimdi o kadınların hayatları tehlikede.”

‘İÇ SAVAŞ ÇIKABİLİR’

“Afganistan’da terör örgütleri çok aktif. Ülke kolayca iç savaşa sürüklenebilir. Terör örgütleri için yeniden güvenli bölge haline dönüşmemesi için uluslararası işbirliğine ihtiyaç var. Afganistan’da hukukun üstünlüğü diye bir şey yok. Sokaklarda adam asılıyor. Azınlık topluluklarının hak ve özgürlükleri yok. Önümüzde iki seçenek var. Ya NATO diğer uluslararası çabaları destekleyecek, ya da global bir koalisyon kurulacak ve ülkeler onun içinde yer alacak.”