Güncelleme Tarihi:
RUSYA’nın Ukrayna’ya karşı askeri saldırıya geçmesi, haftalardır bu yönde bir gelişme olabileceği konusunda uyarıda bulunan NATO’yu da teyakkuza geçirdi. NATO’nun karar organı olan Kuzey Atlantik Konseyi (NAC) daimi temsilciler düzeyinde toplanırken üye ülke liderlerinin de bugün video konferans aracılığıyla görüşmeleri kararlaştırıldı. Görüşmeye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da katılacak.
STOLTENBERG UYARDI
Rus saldırısını şiddetle kınayan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, danışma ilkesi olan 4’üncü madde temelinde yapılan NAC toplantısı sonrasında, “Kıtamızda barış paramparça oldu. Avrupa’da mazide kaldığını düşündüğümüz çap ve tipte bir savaş var” dedi. Önceliği üye ülkeleri savunmak olan NATO, Moskova’yı İttifak’a karşı hata yapmaması konusunda uyardı. Stoltenberg, “Bir müttefike karşı saldırı cevabını tüm İttifak’tan alır” dedi.
BÖLGEYE TAKVİYEYE DEVAM
NATO son haftalarda İttifak’ın doğu ve güneydoğu kanadındaki askeri varlığını belirgin şekilde artırmıştı. Özellikle Ukrayna’ya yakın NATO ülkelerinde yoğunluk üst seviyeye ulaştı. Stoltenberg, 100 savaş uçağının yüksek alarm seviyesinde tutulduğunu, farklı bölgelerde 120’den fazla savaş gemisinin konuşlandığını söyledi. Kara unsurlarının sayısı da son dönemde normalin çok üstüne çıktı. NATO, son gelişmeler karşısında mevcut takviyelerle yetinmeyip, kara, deniz ve hava unsurlarını içerecek şekilde doğu kanadındaki askeri varlığını daha da güçlendirme kararı aldı.
SAVUNMA PLANLARI DEVREDE
Rusya’nın askeri saldırısı sonrasında NATO’nun savunma planları aktive edildi. Bu sayede, gerekmesi halinde, 40 bin askerden oluşan NATO Mukabele Gücü’nün (NRF) devreye sokulması oluşturulabilir. Çok Yüksek Hazırlık Seviyeli Müşterek Görev Gücü’nün (VJTF) de alarm seviyesi yükseltilmiş durumda.
5’İNCİ MADDE İŞLER Mİ
RUSYA’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından NATO’nun askeri bir hamle yapıp yapmayacağı, ortak savunma ilkesi olan 5’inci maddeyi aktive edip etmeyeceği sorulan sorular arasında yer alıyor.
NATO’nun ana görevi tüm müttefikleri korumak ve savunmak. Bir müttefike yapılan saldırının tüm müttefiklere yapılması anlamına gelen 5’inci madde sadece üye ülkeleri kapsıyor.
Ukrayna ise değerli bir ortak olmasına rağmen NATO üyesi değil. Bu nedenle de 5’inci madde kapsamında değil. Bu da Rus işgaline karşı Ukrayna’da NATO askeri unsurlarının devreye girmesini imkansız hale getiriyor.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Ukrayna’da NATO birlikleri yok. Ukrayna’ya birik gönderme planımız da yok” dedi.
ABD Başkanı Joe Biden da geçtiğimiz haftalarda bir ABD televizyonuna yaptığı açıklamada, hiçbir senaryoda Ukrayna’ya asker göndermeyeceğinin altını çizmiş ve “Amerikalılar ile Ruslar birbirlerine ateş açarlarsa bu dünya savaşına yol açar” demişti. ABD’nin bölgedeki NATO ülkelerinde askeri var.
RUSYA’DA 1700 GÖZALTI
Rusya’nın işgal başlatması dünya çapında Ukrayna’ya destek protestolarını tetikledi. Avrupa’da Almanya ve Fransa gibi ülkelerin yanı sıra Rusya’da da savaş karşıtı protestolar düzenlendi. Protestocular “Savaşa hayır” sloganları attı. Moskova yönetimi, “Kamu düzeninin sağlanması için gerekli önlemlerin alındığı ve protestolara katılanların yargılanacağı” açıklamasını yaptı. Başkent Moskova ve St. Petersburg dahil 47 şehirde 1700’den fazla kişi savaş karşıtı gösterilere katılmak suçlamasıyla gözaltına alındı.
İLK TEMAS MACRON İLE
İşgal sonrası Putin’in Batı’yla ilk teması Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile oldu. Elysee Sarayı’ndan yapılan açıklamaya göre Macron, görüşmede Putin’den “operasyonları derhal durdurmasını” talep etti. Görüşmede Putin’in “askeri operasyonun nedenlerine dair kapsamlı bir açıklama yaptığı” da belirtildi.
BMGK TOPLANTISINDA SAVAŞ HABERİ GELDİ
ÖNCEKİ gece Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) tarihindeki en dramatik anlardan biri yaşandı. Ukrayna işgalini durdurmak için acil toplanan konsey oturumu başladıktan 15 dakika sonra Rusya Devlet Başkanı Putin, canlı yayında Ukrayna’nın işgali emrini duyurdu. Savaş haberini, temsilcilere Ukrayna Temsilcisi Sergey Kislitsiya açıkladı. “Rusya Devlet Başkanı savaş ilan etti ve bu konseyin savaşı durdurma sorumluluğu var” diyen Kislitsiya, Rus Büyükelçi’ye hitaben“Savaş suçluları için araf yoktur. Doğruca cehenneme giderler” ifadelerini kullandı.
‘İNSANLIK NAMINA DURUN’
BM Genel Sektereri Antonio Guterres, Putin’e seslenerek saldırıların durdurulmasını istedi. “İnsanlık namına Avrupa’da bir savaş başlamasına izin vermeyin” diyen Guterres, “Bu savaş yalnızca Ukrayna ya da Rusya için trajik olmayacaktır. Bu yüzyılın en büyük savaşı olabilir” ifadelerini kullandı. (Razi CANİKLİGİL/NEW YORK)
RUSYA’YA ARKA ÇIKTILAR
Çin, İran ve Belarus’tan Moskova yönetiminden ziyade ABD ve NATO’yu suçlayıcı açıklamalar geldi.
ÇİN: ANLIYORUZ
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ülkesinin, diğer devletlerin toprak bütünlüğüne saygı duymakla beraber Rusya’nın haklı güvenlik endişelerini anladığını söyledi.
İRAN: SUÇLU NATO
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Amir Abdullahiyan ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Ukrayna krizinin kökleri NATO’nun provokasyonlarına dayanmaktadır. Ateşkesin sağlanması, siyasi ve demokratik çözüme odaklanılması zorunluluktur” ifadesini kullandı.
BELARUS: KİEV SUÇLU
Kiev’i suçlayan Belarus Devlet Başkanı Aleksander Lukaşenko, Ukrayna ve Rusya’ya Belarus’un başkenti Minsk’te müzakereler yapılmasını teklif etti.