NATO Genel Sekreter Yardımcısı: Türkiye örgütün saygın bir üyesidir

• Siz NATO’da Genel Sekreter yardımcısısınız. Biz hep buradan meselenin nasıl göründüğünü konuştuk. NATO tarafından nasıl görünüyor?

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu büyük önder Atatürk’ün ve Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan'ın tatbikatın icrası sırasında Türk ulusunu rencide edecek şekilde kullanılmış olması asla kabul edilemeyecek bir olaydır.

• Ne zaman fark ettiniz?

Genel Sekretere hadisenin intikal edişi Türkiye’de üst düzeyde yapılan açıklamalarla oldu.

• Öğrenir öğrenmez ne yapıldı?

Uluslararası Güvenlik Forumu'na katılmak üzere Kanada’da Halifax'ta bulunan Genel Sekreter saat farkı nedeniyle sabaha karşı haberdar edildi. Derhal bir yazılı açıklamayla durumun kabul edilemez olduğunu belirterek, tepkisini Türkiye’den özür dileyerek ortaya koydu. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Sayın Akar ve Avrupa İşleri Bakanı Sayın Çelik ile Halifax'ta görüşüp hissiyatını iletti. Bilahare Sayın Cumhurbaşkanını arayarak bizzat özür diledi ve benzer bir hadisenin bir daha yaşanmaması için tedbir alınacağını taahhüt etti.

• Böyle bir skandal NATO’nun dikkatinden nasıl kaçtı?

NATO değişik tehdit ve sınamalara karşı hazırlık durumunu güçlendirecek şekilde düzenli olarak karargâh, yani masa başı tatbikatlarıyla, arazide bilfiil kuvvetlerin iştirak ettiği tatbikatlar icra eder. Bu hadise bir masa başı tatbikatında vuku buldu. Bu aşamada, tatbikatın sosyal medyadan kaynaklanan sınamaların simüle edildiği bir bölümü için oluşturulan, sadece tatbikatın katılımcılarının kullandığı ve kamuya kapalı bir sosyal medya platformunda bir katılımcının uygunsuz girdiler yaptığı ve bununla bağlantısı olmayan bir başka hadisede seçilen bir fotoğrafın da yine yakışıksız biçimde kullanıldığı anlaşılmaktadır.

• Bunu tespit ettiniz, öyle mi?

Evet ve derhal tatbikattan sorumlu komutan tatbikatın katılımcılarına rencide edici bu hadiseden dolayı özür yayınladı, girdiler sistemden silindi. Şu anda olayın ayrıntılı soruşturması sürdürülüyor. Genel Sekreter’in de ortaya koyduğu gibi başta kendisi olmak üzere üst düzeyli NATO makamları bu kabul edilmez nitelikteki hadisenin üzerinde ciddiyetle duruyor.

• Ama iki kişi olduğunu ve kim olduklarını biliyorsunuz değil mi?

Tatbikata katılan farklı müttefik ülkelerin vatandaşları oldukları anlaşılıyor. Ancak soruşturmanın sürdürülmekte olduğu bir sırada herhangi bir yorumda bulunmam mümkün değil, doğru da olmaz. Önemli olan; NATO Genel Sekreteri’nin Sayın Cumhurbaşkanı’na da taahhütte bulunduğu şekilde hadisenin nasıl vuku bulduğuna ilişkin NATO Askeri Makamlarının ayrıntılı bir soruşturma yürütüyor olmalarıdır. Ayrıca, bu tür bir olayın gelecekte tekrarını önleyecek önlemlerin yürürlüğe konacak olmasıdır. Tabii bunu sadece Türkiye bakımından sonuçları olan bir hadise olarak da görmemek lazım.

• Size göre kimi hedef aldı?

Bunu aslında NATO bakımından sonuçları olan bir hadise olarak görmek doğru olur. Çünkü NATO’da amaç; müttefikler arasında birlik ve dayanışmanın muhafazasıdır. Bunu zedeleyecek hadiselere kesinlikle mahal vermemek gerekiyor.

• O iki kişiyle ilgili bilgi vermek istemiyorsunuz ama birinin hâlâ görevde olduğu iddia ediliyor.

NATO olarak şu aşamada belirtilebilecek husus kabule imkân olmayan bu hadisenin meydana gelişiyle ilgili ayrıntılı bir tahkikatın henüz sürmekte olduğudur.

• Olaydan bu yana çok ciddi olarak bir kamuoyu oluştu ve Türkiye NATO’dan çıkmayı tartışır oldu. Bu NATO cephesinde nasıl bir yankı uyandırdı?

Bu mesele Türk ulusunda haklı bir infial yarattı. Bunun anlayışla karşılanması gerektiğinde kuşku yoktur.

• Siz NATO’da çalışan bir Türk vatandaşı olarak ne hissettiniz?

Bu hissiyatı aynen paylaştım. Burada önemli olan olayın öğrenildiği anda oluşan haklı tepkilerin sonrasında Türkiye'nin NATO Üyeliğine ilişkin tartışmaların serinkanlılıkla ve somut veriler temelinde yürütülebilmesidir.

• Türkiye’nin NATO’yla ilişkisinin bozulması ve bunun sonuçları kime hizmet eder?

Böyle bir hadisenin Türkiye'nin NATO üyeliği bakımından sorunlar doğurmasından memnuniyet duyacak çevreler olacağından kuşku duymamak lazım. Ancak NATO, böyle bir hadisenin yaşanmasını istemez. Türkiye, NATO için önemli bir müttefiktir. Bazen kamuoyunda konu tartışılırken Türkiye'nin NATO’nun sanki üyesi değilmiş, NATO Türkiye'ye tamamen yabancı bir yapıymış gibi yaklaşım sergilenebildiğini görüyoruz. Oysa Türkiye kararlarını oybirliğiyle alan bu örgütün eşit haklara sahip, sadık, saygın ve değerli bir üyesidir. NATO'nun en önemli kararlarının alındığı Zirve toplantılarına Türkiye'nin Cumhurbaşkanı, Dışişleri ve Savunma Bakanları toplantılarına da ilgili Bakanlar düzeyinde katıldığı, tüm kararların Türkiye'nin görüş, katkı ve onayıyla alındığı gerçeği hatırlanmalı.

• Hep ‘Türkiye NATO’dan çıkarsa başına ne gelir’i konuşuyoruz ya, size şunu sormak istiyorum. Türkiye çıkarsa NATO’dan ne eksilir?

Türkiye, NATO müttefikleri arasında en büyük silahlı kuvvetlere sahip ülkelerden biri. NATO'nun tüm harekat ve misyonlarına önemli katkılarda bulunagelmekte ve tüm faaliyetlerde yer almakta. Türkiye jeopolitik konumuyla kilit bir müttefik. Halihazırda DAEŞ'e karşı mücadele ve Afganistan’da yürütülen NATO’nun Kararlılık Destek Misyonundan Daimi Deniz Gücü'ne katkılarına kadar değerli mevcudiyetine dair çok sayıda örnek saymak mümkün.

• Peki ya Türkiye yönünden?

Her egemen ülke savunma ve güvenliğini öncelikle kendi imkan ve kabiliyetleriyle sağlamaya çalışır. Ancak tarihin en başarılı savunma İttifakı NATO'nun üyesi ülkelerin savunma ve güvenliğine katma değerinin önemi göz ardı edilmemeli. İttifakın temeli olan Vaşington Antlaşması'nın 5'inci maddesi bir müttefike yönelecek saldırının tüm müttefiklere karşı yapılmış sayılacağına amirdir. Türkiye NATO'nun 1952'den bu yana üyesi. NATO'ya üye olan ülkelerin sayısı son on yıllar zarfında neredeyse iki katına çıkmış olup, halen üyelik beklentisi içinde olan ülkeler de mevcut.

• Türkiye’nin dış politikasında Rusya ve İran ile yakınlaşması NATO’da rahatsızlık yaratıyor mu?

Her şeyden önce bu iki ülkenin Türkiye'nin güvenliğini doğrudan ilgilendiren kimi sorunların aşılmasında diyalog içindeki iki komşusu olduğu gerçeği ortadadır. Ayrıca Türkiye’nin Rusya ile siyasi bir diyalog içinde olması NATO açısından rahatsızlık yaratacak bir durum değildir. Şu örneği vereyim: 2015’te Türk hava sahasını ihlal eden bir Rus savaş uçağı bir Türk savaş uçağı tarafından düşürüldüğünde Türkiye'nin talebi üzerine düzenlenen Kuzey Atlantik Konseyi toplantısının ardından Genel Sekreter Stoltenberg bir açıklama yaptı. Bu açıklamayla NATO müttefiklerinin Türkiye ile dayanışma içinde olduğunu vurgulamakla kalmadı, ayrıca bu hadisenin yarattığı gerilimin düşürülmesi yönünde Türkiye’nin Rusya ile diyalog içinde olması temennisini dile getirdi. NATO'nun da 2014'de Rusya'nın Kırım'ı ilhakı sonrasında oluşan uluslararası hukukun çiğnendiği yeni güvenlik ortamında bir yandan Doğu'dan gelen bu yeni tehdide karşı caydırıcılık ve savunmasını artırırken öte yandan Rusya ile NATO-Rusya Konseyi çerçevesinde siyasi diyaloğu muhafaza ettiğini hatırlamamızda yarar var. Tabiatıyla Rusya ile o tarihe kadar var olan pratik işbirliğinin askıya alınması üzerine bu diyalog halen de sürmektedir.

• Türk halkının kafasında bir NATO imajı var şu anda. Tatbikatta hedefe kurucu lideri ve şu anki cumhurbaşkanını koymuş bir örgüt imajı. Siz Türk halkına bu imajın tersi ne söylersiniz?

Bu haklı infial uyandıran hadise karşısında verilen tepki doğaldır. Ancak Türkiye'nin NATO Üyeliğine ilişkin tartışmalar yapılırken somut bilgilerin ve objektif verilerin tartışmalara yön vermesi uygun olur. Bilgi eksikliğinin yanlış sonuçlara götüreceğini görmemiz gerekir. Bir de Türkiye’nin NATO’nun saygın bir üyesi olduğunu unutmamamız, NATO'da kararların Türkiye'ye rağmen değil onun onayıyla alındığını hep aklımızda tutmamız gerekiyor. Konsey tartışmalarında her müttefik gibi Türkiye de ulusal güvenliğine uymayan kararlarda oybirliğine katılmayarak bu tür kararları engelleme imkânına sahip. NATO’nun başında bulunan Genel Sekreterin beyanlarını ve özür ifadesini önemsemeliyiz derim. Bir Genel Sekreterin özür dilemiş olmasının sıradan, kolay bir şey olmadığını takdir etmemiz lazım. Başta Genel Sekreter olmak üzere NATO makamlarının konunun üzerinde ciddiyetle durduklarını da görmekte yarar var.

• Şu anda krizin atlatıldığını söyleyebilir miyiz?

Krizin aşılmış olmasını umuyorum.

NATO Genel Sekreter Yardımcısı Büyükelçi Tacan İldem - İpek Özbey

FETÖ’CÜLERİN İLİŞİKLERİ KESİLDİ!

• “NATO’da FETÖ’cüler var” iddialarına ne diyeceksiniz?

NATO Genel Sekreteri, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından hemen Türk üst düzey yetkilileri aramış, NATO’nun bu konudaki tavrını açıklıkla ortaya koymuştur. NATO Genel Sekreteri darbe girişiminin olduğu gece yazılı açıklama yapmış, Sayın Dışişleri Bakanı ile telefonda görüşmüş, bilahare Sayın Cumhurbaşkanını aramıştır. Bu girişimi en güçlü şekilde kınamış, Türk milletinin demokrasisine, demokratik kurumlarına ve seçilmiş Hükümetine sahip çıkan cesur tutumundan övgüyle söz etmiştir. Ankara'yı ziyaretinde de darbeci hainlerin saldırısıyla hasar gören TBMM binasını görmüş ve darbe girişiminin şokunu bizzat hissetmiştir. Darbe girişimi şayet başarılı olsaydı bunun sadece Türkiye değil NATO bakımından da son derece tehlikeli ve sakıncalı sonuçlar doğuracağını ifade etmiştir. Şunu da söylemek gerekiyor: NATO’da görevliyken FETÖ’cü olduğu tespit edilen ve yurda çağrılanlar olduğunu biliyoruz. Bunlar Türkiye’nin NATO kadrolarına atadığı subaylar.

• Sonradan FETÖ’cü oldukları anlaşıldı…

Evet. Türkiye’nin FETÖ ile ilgili olduklarını ve artık görevli olmadıklarını bildirmeleri üzerine bu kişilerin NATO kurumlarıyla ilişikleri kesilmiştir. NATO’da münhal askeri kadrolar ülkeler tarafından yapılan atamalarla doldurulur. Yani Türkiye’nin görevden uzaklaştırdığı hiçbir askeri şahsın NATO’da görev yapmasına imkân bulunmamakta. İltica başvuruları ülkelere yapılmaktadır. Bu başvurular her bir ülkenin mevzuatı çerçevesinde değerlendirilip sonuçlandırılmakta olup, hukuken NATO’nun ülkelerin egemenlik alanına giren bu konuda bir yetkisi bulunmamaktadır.

SON 24 SAATTE NE OLDU?